Διονύσης Τεμπονέρας
Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε στη Θεσσαλονίκη ένα πακέτο παροχών εξαιρετικά φτωχό στο φορολογικό του σκέλος και κοινωνικά άδικο στο εργασιακό-κοινωνικό-ασφαλιστικό.
Οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη ΔΕΘ κάθε χρόνο, είθισται, να αποτελούν ένα πρώτο δείγμα γραφής, για τις πολιτικές, που θα εφαρμόσει η εκάστοτε κυβέρνηση, σε βάθος μερικών χρόνων.
Η φετινή ...κουτσή λόγω της πανδημίας ΔΕΘ, δεν απείχε πολύ από τη λογική αυτή, με την διαφορά ότι, το πακέτο παροχών, που εξαγγέλθηκε, ήταν εξαιρετικά φτωχό, ως προς το φορολογικό του σκέλος (κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης μόνο για το 2021, διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και κατάργηση του, μόνο στα 26 μικρότερα νησιά, μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε συγκεκριμένους μόνο κλάδους και μόνο για 6 μήνες κλπ.) και κοινωνικά άδικο, ως προς το αντίστοιχο, εργασιακό - κοινωνικό-ασφαλιστικό.
Τα μέτρα για την αγορά εργασίας, που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός, τόσο στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, όσο και στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου, της περασμένης Κυριακής, έχουν συγκεκριμένο στόχο, να πλήξουν την εργασία και να συρρικνώσουν το κοινωνικό κράτος.
Εντάσσονται πλήρως στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, που έχει εγκαινιάσει η Κυβέρνηση από τις εκλογές της 7ης Ιουλίου του 2019, όπως αυτό συνοψίζεται άλλωστε και στην περίφημη Έκθεση Πισσαρίδη.
Πιο αναλυτικά:
1ος Μύθος: Μειώνονται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από το 39,7 στο 36,7% οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα για το 2021.
Η αλήθεια:
Δεν έχουν περάσει παρά μερικοί μόνο μήνες από τον περασμένο Ιούνιο, όταν η Κυβέρνηση μείωσε, κατά ο,9% τις ασφαλιστικές εισφορές (επιβάρυνση 0,42% για τον εργαζόμενο και 0,48% για τον εργοδότη). Η δεξαμενή, για τη συγκεκριμένη μείωση, ήταν οι εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ και ΕΛΕΚΠ (πρώην ΟΕΚ) σύμφωνα με το ν.4670/2020. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την μείωση αυτή και συνεχίζει στην ίδια λογική, αφού οι πληροφορίες από τα συναρμόδια υπουργεία λένε, ότι η μείωση θα προέλθει από τους συνεισπραττόμενους κλάδους, που αφορούν στο πακέτο εισφορών και πάλι του ΟΑΕΔ (ΛΑΕΚ, ΟΕΚ, Ανεργία).
Ενώ οι διαρροές ανέφεραν, ότι θα πάμε σε σταθερή και όχι ποσοστιαία επί των αποδοχών(σήμερα είναι 7,1%)εισφορά υπέρ υγείας, όπως συμβαίνει με τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, η κυβέρνηση επιλέγει να συρρικνώσει ξανά τις εισφορές, που προορίζονται για την στήριξη των ανέργων, της μητρότητας κλπ. δηλαδή, των πιο φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Αν συμβεί αυτό, τότε θα μιλάμε για επιπλέον 800 εκατομμύρια ευρώ απώλειες για τα έσοδα του ΟΑΕΔ σε ετήσια βάση, που προτίθενται στα επιπλέον 250 εκατομμύρια των απωλειών, από την προηγούμενη μείωση του 0,9% τον Ιούνιο.
Συνεπώς ο ΟΑΕΔ θα χάσει πάνω από 1 δις το 2021, την στιγμή που η ανεργία για το διάστημα Μάρτιος-Ιούνιος 2020 αυξήθηκε κατά 4 μονάδες(τον Ιούνιο έφτασε στο 18,3%) και είναι βέβαιο, ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες του Οργανισμού θα είναι αυξημένες. Για να αντιληφθεί κάποιος τις επιπτώσεις των επιλογών αυτών, αρκεί να απευθυνθεί στους 5.500 επιδοτούμενους πτυχιούχους ανέργους, που απολύθηκαν τον Μάρτιο, οι οποίοι όταν απευθύνθηκαν στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ.Βρούτση, ζητώντας του, την παράταση των συμβάσεων τους, εκείνος απάντησε, ότι το πρόγραμμα ΕΣΠΑ που τους επιδοτούσε, έληξε και ότι ο ΟΑΕΔ δεν έχει χρήματα για το 2020-2021! Άρα η επιλογή μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, χωρίς την παράλληλη ενίσχυση του ΟΑΕΔ ή του ΕΟΠΠΥ, είναι μια καταστροφική κίνηση, που θα οδηγήσει σε μείωση επιδομάτων, προγραμμάτων απασχόλησης και λοιπών μέτρων στήριξης των ανέργων και των λοιπών ευπαθών, κοινωνικά, ομάδων.
Επιπλέον, το όφελος εργαζόμενου – εργοδότη, σε περίπτωση πλήρους απασχόλησης ξεκινά από τα 20 ευρώ το μήνα μικτά(13 καθαρά) για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ (δηλαδή για περισσότερους από 500.000 χαμηλόμισθους εργαζόμενους)και φτάνει μέχρι τα 60 ευρώ το μήνα για μικτούς μισθούς της τάξης των 2.000 ευρώ. Ελαφρύνονται δηλαδή περισσότερο οι υψηλόμισθοι και λιγότερο εκείνοι που χρήζουν μεγαλύτερης κοινωνικής προστασίας. Παράλληλα, μπορεί το κόστος για μια μεγάλη επιχείρηση να μειώνεται αισθητά, αυτό όμως ελάχιστα αφορά, το 90% των επιχειρήσεων της χώρας, που απασχολούν 1-10 εργαζόμενους. Άλλο ένα ξεκάθαρο δείγμα, της ταξικής εμμονής της κυβέρνησης, να ευνοήσει τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους.
2ος μύθος: Καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης για μισθωτούς, επαγγελματίες και αγρότες. Το μέτρο θα ισχύσει καταρχάς για ένα έτος το 2021.
Η αλήθεια:
Δεν υπάρχει αντίστοιχη ελάφρυνση για τους συνταξιούχους και τους δημοσίους υπαλλήλους. Στην περίπτωση αυτή προκύπτει άνιση μεταχείριση, για ένα μέτρο που με βάση το Σύνταγμα, είναι φορολογικού χαρακτήρα και στηρίζεται στην θεμελιώδη αρχή, ότι, ο καθείς συνεισφέρει στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις του. Το επιχείρημα, που διατύπωσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ότι δηλαδή οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι δεν επηρεάστηκαν από την κρίση, αγνοεί την κοινωνική πραγματικότητα. Οι συνταξιούχοι έχουν παιδιά που απολύονται την περίοδο της πανδημίας, που υφίστανται μειώσεις μισθών κλπ. Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν και αυτοί έκτακτες ανάγκες να αντιμετωπίσουν λόγω της κρίσης όπως όλοι οι πολίτες. Η φράση του ΠΘ συνιστά πρόκληση απέναντι σε σκληρά εργαζόμενους και συνταξιούχους, που έχουν υποστεί λεηλασία στα εισοδήματα τους επί τουλάχιστον μια δεκαετία και δεν θα δουν τον εαυτό τους στο μέτρο αυτό.
3ος μύθος: Θεσμοθετείται καινοτόμο πρόγραμμα επιδότησης 100 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας. Το κράτος θα καλύπτει επί 6 μήνες τις εισφορές εργαζομένου και εργοδότη για κάθε νέο υπάλληλο, ανεξαρτήτως μισθού και ειδικότητας, με το μόνο όρο τη διατήρηση θέσεων εργασίας στην επιχείρηση.
Η αλήθεια:
Μένει να δούμε τις προσκλήσεις για τις επιδοτούμενες θέσεις του ΟΑΕΔ. Πόσοι γνωρίζουν, ότι τα προγράμματα απασχόλησης έχουν δεκάδες κρυφούς όρους και προϋποθέσεις, για να γίνει μια πρόσληψη; Αν ρίξει κανείς μια ματιά, στα προγράμματα, που τρέχουν ήδη και αφορούν 30.000 ανέργους, θα διαπιστώσει ότι τα κριτήρια που τίθενται (π.χ. να μην έχει γίνει καμία απόλυση την τελευταία διετία, να μην συστεγάζονται οι επιχειρήσεις κλπ) αποκλείουν την πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Για παράδειγμα το πρόγραμμα για την πρόσληψη πτυχιούχων ανέργων από 22-29 ετών, που ξεκίνησε τον Αύγουστο, προέβλεπε 3.500 θέσεις και ένα μήνα μετά, είχαν καλυφτεί μόλις 950 θέσεις! Άρα οι θέσεις μπορεί να εξαγγέλλονται, δεν σημαίνει όμως και ότι καλύπτονται...
4ος μύθος: Το πρόγραμμα Συν-Εργασία ενισχύεται και επεκτείνεται έως το τέλος του 2020. Επεκτείνεται επίσης η δυνατότητα προσωρινής αναστολής συμβάσεων στου κλάδους εστίασης τουρισμού μεταφορών, πολιτισμού και προστίθενται οι ξεναγοί και οι επισιτισμού ξεναγοί και καλλιτέχνες.
Η αλήθεια:
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει αποτύχει και θα συνεχίσει να αποτυγχάνει, όσο λειτουργεί παράλληλα με τις αναστολές των συμβάσεων και την υφιστάμενη από το 2010 εκ περιτροπής εργασία. Ας μην λησμονείται ότι, το Συν-Εργασία έχει προκαλέσει οριζόντια μείωση αποδοχών έως και 20% στις αποδοχές των εργαζομένων που συμμετέχουν, ενώ πρόσφατα άρχισε να ξηλώνεται, δίνοντας στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν, τη δυνατότητα απολύσεων, παρά την κρατική επιδότηση. Ομοίως και οι αναστολές συμβάσεων εργασίας, στους 5 αυτούς κλάδους, έχουν φέρει σε απόγνωση, εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που καλούνται να ζήσουν επί μήνες με ένα άτυπο υποκατώτατο μισθό των 534 ευρώ. Τέλος είναι κοινό μυστικό, ότι και οι εργαζόμενοι στο Συν-Εργασία και όσοι τίθενται σε αναστολή σύμβασης, εργάζονται σε κανονικό ωράριο, παρανόμως, αφού οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους έχουν παραλύσει.
5ος μύθος: Τον Οκτώβριο καταβάλλονται τα αναδρομικά των συνταξιούχων.
Η αλήθεια:
Αρχικά δεν πρόκειται για παροχή, αλλά για συμμόρφωση σε δικαστική απόφαση ανωτάτους δικαστηρίου. Έπειτα, μην παραγνωρίζει κανείς, ότι, από τα 2,5 εκ. συνταξιούχους η κυβέρνηση στέρησε κάθε παροχή σε 1,5 εκ. εξ αυτών (κυρίως σε χαμηλοσυνταξιούχους και αγρότες). Οι αξιώσεις από δώρα και επικουρικές συντάξεις, με τρόπο κατάφωρα αντισυνταγματικό, εξαιρέθηκαν από τις προβλέψεις της κυβέρνησης, ρίχνοντας τη δαπάνη από τα 3,9 δις, σε 1,4 δις ευρώ, δηλαδή, ''κουρευτήκαν'' τα 2/3 των αξιώσεων, των συνταξιούχων. Ο δε ΠΘ, σε δηλώσεις του, ανέφερε ότι και οι λοιπές προβλέψεις του ν.4670/2020(αναδρομικά από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης, από την μείωση του πέναλτι σε απασχολούμενους συνταξιούχους και από την αύξηση αναδρομικά των προσωρινών συντάξεων ) θα δοθούν (απροσδιόριστα) μέχρι το τέλος του έτους, ωσάν ο νόμος (4670/2020) να μην ισχύει από τον Φεβρουάριο, δηλαδή ήδη εδώ και 7 μήνες!
6ος Μύθος: Για τους απασχολούμενους σε επαγγελματικούς κλάδους που χτύπησε η πανδημία, αναβάλλεται μέχρι και τον Απρίλιο 2021 η καταβολή κάθε οφειλής που είχε ανασταλεί στην πρώτη φάση της πανδημίας (φορολογική και ασφαλιστική).
Η αλήθεια:
Το μέτρο μοιάζει αυτονόητο, όμως δεν είναι. Αντίθετα, έχει εξαιρετικά δυσμενείς συνέπειες. Η πανδημία έχει αλλάξει το επιχειρηματικό περιβάλλον για τα επόμενα χρόνια και είναι βέβαιο, ότι μόνο ορισμένες επιχειρήσεις, που πλήττονται, θα ανακάμψουν και θα αποφύγουν το λουκέτο. Συνεπώς εδώ απαιτείται όχι μια μετάθεση πληρωμών, που ''αγχώνει'' τον επιχειρηματία και τον αποτρέπει από οποιαδήποτε μελλοντική επένδυση, αλλά ένα τολμηρό μέτρο διαγραφής αυτών των οφειλών δια παντός. Τα συσσωρευμένα χρέη είναι αδύνατο να αποπληρωθούν και η μόνη λύση είναι να καταβληθούν από το κράτος.
Τουλάχιστον οι ασφαλιστικές εισφορές, πρέπει να δοθούν ως έκτακτη επιδότηση από τα 38 δις των διαθεσίμων άμεσα, αφού και είναι αδύνατο να πληρωθούν και είναι βέβαιο ότι μετά τη λήξη της περιόδου, θα αποτελέσουν μια σφιχτή θηλεία, στο λαιμό των μικρομεσαίων. Η άμεση ανακοίνωση της διαγραφής των οφειλών θα δώσει μια ουσιαστική ανάσα, σε χιλιάδες επιχειρήσεις αφού ακόμα και εκείνες που στοιχειωδώς λειτουργούν έχουν πάντα το βλέμμα στο τί θα γίνει την Άνοιξη του 2021.Αφού η κυβέρνηση δεν πήρε πάνω της την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών εξ αρχής, κάθε άλλη επιλογή απλά παρατείνει το μαρτύριο.
7ος μύθος: Παρατείνονται για δύο ακόμα μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας και μειώνεται σε 50 αντί των 100 ο αριθμός των απαιτούμενων ενσήμων για την χορήγηση του επιδόματος ανεργίας.
Η αλήθεια:
Τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν από τον Ιούνιο μέχρι και τον Αύγουστο, θα πρέπει να δοθούν δίχως όρους, σε όλους ανεξαιρέτως τους ανέργους. Η πρόβλεψη για την προϋπόθεση των 50 ενσήμων, θα αποκλείσει κυρίως τους εποχικούς υπαλλήλους, που δεν εργάστηκαν, αφού χιλιάδες καταλύματα και τουριστικές επιχειρήσεις, δεν άνοιξαν καθόλου. Η λήψη του επιδόματος των 399 ευρώ/μήνα από τον ΟΑΕΔ, για εκείνους που ζουν με λιγότερα από 534 ευρώ ήδη για 6 μήνες, θα έπρεπε να αποτελεί, επιλογή ανθρωπιάς, που δεν υποτάσσεται σε οικονομικίστικους υπολογισμούς.
8ος μύθος: Εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στο δεύτερο πυλώνα της δημόσιας επικουρικής ασφάλισης.
Η αλήθεια:
Η συγκεκριμένη εξαγγελία είναι μια ακατανόητη επιλογή. Λίγους μήνες πριν, ο αρμόδιος Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ.Βρούτσης, από το βήμα της βουλής, έλεγε ότι το ασφαλιστικό σύστημα είναι βιώσιμο και δεν απαιτείται καμία παρέμβαση μέχρι το 2070!Ξαφνικά επιχειρείται μια άναρχη μετάβαση, από το αναδιανεμητικό, στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα, που πέρα από την ξεκάθαρη πρόθεση να υφαρπάξει τις εισφορές των εργαζομένων, για χάρη των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών, θα θέσει και σε κίνδυνο όλες τις υφιστάμενες επικουρικές συντάξεις περίπου 1 εκ. συνταξιούχων. Η εξατομίκευση του κινδύνου και το τζογάρισμα των εισφορών στις χρηματαγορές, δεν μπορούν να έχουν σχέση με την δημόσια κοινωνική ασφάλιση.
Οι νεοφιλελεύθερες αντικοινωνικές εμμονές, σε συνθήκες οξείας κρίσης, αδυνατούν να αντιληφθούν την νέα κοινωνική πραγματικότητα, στην εργασία, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στην οικονομία.
Η κυβέρνηση κατόρθωσε κάτι απίστευτο στην φετινή ΔΕΘ: Δεν δίνει αλλά παίρνει από εργαζόμενους και μικρομεσαίους. Και μάλιστα πολλά...
*Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι δικηγόρος-εργατολόγος
ΠΗΓΗ: avgi.gr
