Το ανώτατο στάδιο του σοσιαλφιλελευθερισμού

ΣΥΡΙΖΑ: Πρόγραμμα Μένουμε Όρθιοι 2
Αντώνης Νταβανέλος

Η ιδέα, ότι η προ­στα­σία των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των κα­τα­κτή­σε­ών τους ταυ­τί­ζε­ται με την προ­στα­σία των επι­χει­ρή­σε­ων και των ευ­και­ριών τους για κερ­δο­φο­ρία, πα­ρου­σιά­στη­κε στην Ελ­λά­δα με ολο­κλη­ρω­μέ­νη μορφή για πρώτη φορά από ένα...


αυ­το­προσ­διο­ρι­ζό­με­νο ως «ερ­γα­τι­κό κόμμα», στην πε­ρί­ο­δο του σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρου εκ­φυ­λι­σμού του ΠΑΣΟΚ, στην πε­ρί­ο­δο του «εκ­συγ­χρο­νι­σμού» του Κ. Ση­μί­τη και του Χρ. Πρω­τό­πα­πα.

Ο Κ. Ση­μί­της, πα­ρου­σιά­ζο­ντας τότε τις θέ­σεις του για την «απα­σχο­λη­σι­μό­τη­τα» (μπρο­στά στους εμ­βρό­ντη­τους συν­δι­κα­λι­στές της ΠΑΣΚΕ στο κα­τά­με­στο «Κά­ρα­βελ») γκρέ­μι­ζε όλες τις πα­ρα­δό­σεις του ερ­γα­τι­κού μι­λι­τα­ντι­σμού της Με­τα­πο­λί­τευ­σης και δή­λω­νε, ότι κα­θή­κον της «σύγ­χρο­νης σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας» θα είναι, πλέον, η δια­σφά­λι­ση της δυ­να­τό­τη­τας των ερ­γα­τών να βρί­σκουν «απα­σχό­λη­ση», ενώ κατά συ­νέ­πεια οι επι­χει­ρή­σεις θα πρέ­πει να διευ­κο­λύ­νο­νται συ­στη­μα­τι­κά, ώστε να συ­νε­χί­ζουν να πα­ρέ­χουν στην αδρα­νή μάζα των ερ­γα­τών το «αγαθό» της απα­σχό­λη­σης. Σε αυτή τη βάση ο Κ. Ση­μί­της δια­πί­στω­νε την ανα­γκαιό­τη­τα για γεν­ναίο «άνοιγ­μα» του κόμ­μα­τός του προς τη «με­σαία τάξη», ιδιαί­τε­ρα προς τις μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις, αλλά και προς τους «εθνι­κούς πρω­τα­θλη­τές» του με­γά­λου, αλλά «ελ­λη­νι­κού» (λέμε τώρα) κε­φα­λαί­ου.

Ο Χρ. Πρω­τό­πα­πας (που ήδη είχε με­τα­κο­μί­σει από την ΓΣΕΕ στο υπουρ­γείο Ερ­γα­σί­ας) ανέ­λα­βε να συ­γκε­κρι­με­νο­ποι­ή­σει αυτήν τη στρα­τη­γι­κή, με τις πο­λι­τι­κές της «ευα­σφά­λειας» (ευ­ε­λι­ξία και ασφά­λεια) και τις «ενερ­γη­τι­κές πο­λι­τι­κές απα­σχό­λη­σης» που, για πρώτη φορά, με­τέ­φε­ραν δη­μό­σιους πό­ρους στην άμεση επι­χο­ρή­γη­ση των επι­χει­ρή­σε­ων με στόχο, τάχα, τη μεί­ω­ση της ανερ­γί­ας. Ο Πρω­τό­πα­πας, άλ­λω­στε, πρω­το­δια­τύ­πω­σε τη φράση «επι­δο­τού­με την ερ­γα­σία και όχι την ανερ­γία» που σή­με­ρα ο Τσί­πρας επα­να­λαμ­βά­νει σε κάθε ευ­και­ρία, θε­ω­ρώ­ντας ότι ανα­κά­λυ­ψε μια εύ­στο­χη κρι­τι­κή στον Κυρ. Μη­τσο­τά­κη.

Όμως οι ξε­σκο­λι­σμέ­νοι σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τες της δε­κα­ε­τί­ας του ’90, όπως οι «εκ­συγ­χρο­νι­στές» Κ. Ση­μί­της και Χρ. Πρω­τό­πα­πας, θα έμοια­ζαν άγριοι αρι­στε­ρι­στές μπρο­στά σε αυτά που εξήγ­γει­λε η ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με το πρό­γραμ­μα «Μέ­νου­με Όρ­θιοι 2». Πρό­κει­ται για ένα «πα­κέ­το» ύψους 13,5 δισ. ευρώ, που μέσω «στο­χευ­μέ­νων δρά­σε­ων» θα δια­νε­μη­θεί στις επι­χει­ρή­σεις, με στόχο να πε­ριο­ρι­στούν οι συ­νέ­πειες της παν­δη­μί­ας και της διε­θνούς ύφε­σης, ένα πα­κέ­το που στους ερ­γα­ζό­με­νους υπό­σχε­ται κυ­ρί­ως «ωφε­λή­μα­τα», που θα επι­φέ­ρει «η σω­τη­ρία των επι­χει­ρή­σε­ων»!

Το σκέ­λος του προ­γράμ­μα­τος που αφορά, τάχα, άμεσα τους ερ­γα­ζό­με­νους, πε­ρι­λαμ­βά­νει τρεις κα­τη­γο­ρί­ες επι­χο­ρή­γη­σης των… επι­χει­ρή­σε­ων: επι­χο­ρή­γη­ση 100% του μι­σθο­λο­γι­κού κι ασφα­λι­στι­κού «κό­στους» (σε επι­χει­ρή­σεις που τέ­θη­καν σε ανα­στο­λή λει­τουρ­γί­ας λόγω κο­ρο­νοϊ­ού), επι­χο­ρή­γη­ση 100% του ασφα­λι­στι­κού «κό­στους» και 40% του μι­σθο­λο­γι­κού (σε όσες επα­νεκ­κι­νούν αλλά με εκτι­μώ­με­να πλήγ­μα­τα στον τζίρο) και επι­χο­ρή­γη­ση με 40% του ασφα­λι­στι­κού «κό­στους» (σε όσες επα­νεκ­κι­νούν σε το­μείς που δεν προ­βλέ­πο­νται ση­μα­ντι­κά προ­βλή­μα­τα ή ακόμα και σε αυτές όπου αυ­ξή­θη­κε η κερ­δο­φο­ρία). Σε αντάλ­λαγ­μα γι’ αυτή τη γεν­ναιό­δω­ρη ενί­σχυ­ση ο Τσί­πρας και η Αχτσιό­γλου ζη­τούν από τους κα­πι­τα­λι­στές, να δια­τη­ρή­σουν για μια πε­ρί­ο­δο στα­θε­ρό τον αριθ­μό των θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας. Κά­νουν ότι δεν γνω­ρί­ζουν, ότι οι ερ­γο­δό­τες στην Ελ­λά­δα (με ευ­θύ­νη και της κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ) έχουν γίνει πρω­τα­θλη­τές στην πα­ρα­ποί­η­ση και στην από­κρυ­ψη στοι­χεί­ων κι έτσι η όποια δέ­σμευ­σή τους δεν έχει την πα­ρα­μι­κρή αξία.

Το δεύ­τε­ρο σκέ­λος του προ­γράμ­μα­τος αφορά άμεσα στην ενί­σχυ­ση των επι­χει­ρή­σε­ων, ευ­θέ­ως και χωρίς προ­σχή­μα­τα. Αφορά μια «μη επι­στρε­πτέα ενί­σχυ­ση» (2.000 ευρώ ανά ερ­γα­ζό­με­νο που απα­σχο­λεί), αφορά πολλά φο­ρο­λο­γι­κά μέτρα (μειώ­σεις ΦΠΑ, μειώ­σεις προ­κα­τα­βο­λών κ.ο.κ.) και μια «γεν­ναία» δη­μό­σια εγ­γύ­η­ση του δα­νει­σμού των επι­χει­ρή­σε­ων, δη­λα­δή ένα σύ­νο­λο μέ­τρων όπου δια­τί­θε­ται το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του πα­κέ­του Μέ­νου­με Όρ­θιοι 2. Στα μέτρα αυτά θα πρέ­πει να υπο­γραμ­μί­σου­με τη ση­μα­σία των δη­μό­σιων εγ­γυ­ή­σε­ων για το δα­νει­σμό των επι­χει­ρή­σε­ων: Εδώ και καιρό το εται­ρι­κό χρέος έχει αυ­ξη­θεί κα­τα­κό­ρυ­φα. Είναι γνω­στό, ότι μια σειρά από «με­γά­λες» επι­χει­ρή­σεις πα­ρα­μέ­νουν εν δρά­σει, κυ­ρί­ως για να μπο­ρούν να κα­τα­βρο­χθί­ζουν τα με­γά­λα δά­νεια που απο­σπούν, με χα­ρι­στι­κούς και ιδιαί­τε­ρα επι­σφα­λείς όρους. Η με­γά­λη αύ­ξη­ση των εγ­γυ­ή­σε­ων του δη­μο­σί­ου, που υπο­σχέ­θη­καν οι Τσί­πρας-Παπ­πάς, ου­σια­στι­κά προ­α­ναγ­γέ­λει ένα και­νούρ­γιο «γύρο» πλιά­τσι­κου, όπου δη­μό­σιοι πόροι θα πε­ρά­σουν ως αγύ­ρι­στα στην πε­ριου­σία με­γα­λο­με­τό­χων Α.Ε.

Η ιδέα ότι αυτή η γεν­ναιο­δω­ρία προς τις επι­χει­ρή­σεις θα λει­τουρ­γή­σει ως αντί­δο­το στην αύ­ξη­ση της ανερ­γί­ας είναι του­λά­χι­στον αφε­λής. Οι με­γά­λες εται­ρί­ες, όπως και η με­γά­λη πλειο­ψη­φία των δυ­να­μι­κών μι­κρο­με­σαί­ων επι­χει­ρή­σε­ων, δεν κα­θο­ρί­ζουν το επί­πε­δο απα­σχό­λη­σης και επεν­δύ­σε­ων με κε­ντρι­κό κρι­τή­ριο τη ρευ­στό­τη­τα, αλλά με τα κρι­τή­ρια της προ­ο­πτι­κής για κερ­δο­φο­ρία και της αν­θε­κτι­κό­τη­τας στον αντα­γω­νι­σμό. Όσες επι­χει­ρή­σεις σκο­πεύ­ουν να κλεί­σουν μέσα στην κρίση, δεν πρό­κει­ται να αλ­λά­ξουν την άποψή τους, αν βρουν εύ­κο­λο και εγ­γυ­η­μέ­νο δα­νει­σμό. Αντί­θε­τα, πρώτα θα δα­νει­στούν και μετά θα κλεί­σουν, γρά­φο­ντας στο χιόνι τα χρέη και τα δα­νει­κά. Η Αρι­στε­ρά, που θέλει να συ­γκρου­στεί με τη ζο­φε­ρή προ­ο­πτι­κή των κλει­σι­μά­των και της αύ­ξη­σης της ανερ­γί­ας, οφεί­λει να μι­λή­σει τε­λεί­ως άλλη γλώσ­σα: η απα­γό­ρευ­ση των απο­λύ­σε­ων, ο έλεγ­χος του συσ­σω­ρευ­μέ­νου πλού­του, η απαί­τη­ση για δρα­κό­ντεια τή­ρη­ση της ερ­γα­τι­κής νο­μο­θε­σί­ας, η επί­τα­ξη των επι­χει­ρή­σε­ων που κλεί­νουν και το πέ­ρα­σμά τους σε ερ­γα­τι­κό έλεγ­χο κ.ο.κ. είναι κά­ποια από τα μέτρα που πε­ρι­γρά­φουν την αρι­στε­ρή απά­ντη­ση.

Όμως πέρα από την τάχα αφέ­λεια, ορι­σμέ­νες από τις «νέες ιδέες» του προ­γράμ­μα­τος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι και πιο άμεσα επι­κίν­δυ­νες: η μεί­ω­ση του ασφα­λι­στι­κού «κό­στους» κατά το 100% ή κατά το 40% είναι βή­μα­τα, από τα οποία η επι­στρο­φή μπο­ρεί να απο­δει­χθεί εξαι­ρε­τι­κά δύ­σκο­λη και πε­ρί­πλο­κη. Και επει­δή ακόμα και οι όροι έχουν τη ση­μα­σία τους, κά­ποιος πρέ­πει να πει στην κ. Αχτσιό­γλου, ότι οι ερ­γο­δο­τι­κές ασφα­λι­στι­κές ει­σφο­ρές είναι υπο­χρέ­ω­ση των επι­χει­ρή­σε­ων και όχι προ­αι­ρε­τι­κό ή δια­πραγ­μα­τεύ­σι­μο «κό­στος».

Στην πα­ρου­σία του προ­γράμ­μα­τος στο Ζάπ­πειο, ο Ευ­κλεί­δης Τσα­κα­λώ­τος κα­τη­γό­ρη­σε τον Κυρ. Μη­τσο­τά­κη ως ανί­κα­νο να ακο­λου­θή­σει «τα βή­μα­τα των Μέρ­κελ-Μα­κρόν στην Ευ­ρώ­πη». Πράγ­μα­τι, το πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει ιδε­ο­λο­γι­κό ορί­ζο­ντα: αυτό των Μέρ­κελ-Μα­κρόν.

Ισχυ­ρι­στή­κα­με, ότι το πρό­γραμ­μα αυτό είναι στα δεξιά της σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας. Την ώρα που ο Τσί­πρας πή­γαι­νε στο Ζάπ­πειο, για να εξαγ­γεί­λει τη δια­νο­μή 13,5 δισ. ευρώ στις επι­χει­ρή­σεις, οι σο­σιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές κυ­βερ­νή­σεις στην Ισπα­νία και στην Πορ­το­γα­λία ανα­κοί­νω­ναν τις απο­φά­σεις τους για αύ­ξη­ση του νό­μι­μου κα­τώ­τα­του μι­σθού…

Το πρό­γραμ­μα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, απέ­να­ντι στην κυ­βέρ­νη­ση της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης ορ­θο­δο­ξί­ας του Κυ­ριά­κου Μη­τσο­τά­κη έχει ένα βα­σι­κό στόχο: το «άνοιγ­μα» προς τη με­σαία τάξη και τη μι­κρο­με­σαία επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα, ελ­πί­ζο­ντας να βρε­θούν εκεί τα εκλο­γι­κά στη­ρίγ­μα­τα, για να απα­ντη­θεί η απει­λή ενός εκλο­γι­κού αιφ­νι­δια­σμού από τον Μη­τσο­τά­κη.

Όμως αυτή είναι μια «συ­ντα­γή» για εκλο­γι­κή και κυ­ρί­ως για ευ­ρύ­τε­ρα πο­λι­τι­κή ήττα.

*Ανα­δη­μο­σί­ευ­ση από την Ερ­γα­τι­κή Αρι­στε­ρά