(Πλήρωσα το νοίκι. Τώρα έχω ένα μέρος όπου μπορώ να πεθάνω της πείνας).
Κομπανιέρο Πιτσιρίκο,
O μεγάλος νικητής των Όσκαρ είπαμε ήταν το Παράσιτο ή τα Παράσιτα όπως τα λέτε στην Ελλάδα.
Είναι απορίας άξιο πως μια ταινία που ξεκάθαρα τα βάζει με την ιεραρχία της κοινωνίας πέτυχε να συζητηθεί τόσο και...
να απολαύσει την ανάλογη απήχηση, υποχρεώνοντας ουσιαστικά την βιομηχανία των Όσκαρ να τη βραβεύσει σε 4 κατηγορίες.
Ίσως γιατί όπως εύστοχα είπε ο σκηνοθέτης Bong Joon-ho (που πήρε και το Όσκαρ σκηνοθεσίας) στις Κάννες προ μηνών: “τώρα ζούμε όλοι σε μια χώρα, που την λένε καπιταλισμό”.
Έχει πλάκα που μια νοτιοκορεάτικη μαύρη κωμωδία για τον καπιταλισμό πετυχαίνει να ενθουσιάσει περισσότερο τον κόσμο από τη σύγχρονη Αριστερά (αυτό και αν είναι αστείο).
Είπαμε, η σοβαροφάνεια και η σοβαρότητα βλάπτουν σοβαρά την υγεία.
Όπως ίσως καταλάβατε, δεν θα πούμε για το Parasite, μιας από τις 4-5 καλύτερες ταινίες που έχω δει προσωπικά, αλλά για τον καπιταλισμό, το καλύτερο (και χειρότερο) σύστημα που έχω ζήσει, αφού δεν έχω ζήσει και κανένα άλλο.
Τι είναι, όμως, ο καπιταλισμός;
Κάποια στιγμή, πριν 12 χρόνια, ρώτησα έναν καθηγητή μου να μου εξηγήσει και αυτός μου απάντησε: “ο καπιταλισμός μας δίνει φαγητό, τεχνολογία, δουλειές, οικονομική πρόοδο που σαν αυτή δεν έχουμε ξαναδεί, ευκαιρίες, ασφάλεια, ελευθερία”.
Λίγο μετά χτύπησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και φτου και πάλι από την αρχή να καταλάβω, τι πήγε στραβά σε ένα τέλειο σύστημα (sic).
Οπότε, καλά όλα αυτά, δάσκαλε, αλλά τι είναι ο καπιταλισμός;
Ο ορισμός (και το ύφος) αλλάζει, ανάλογα ποιον ρωτάς, όπως και οι ευθύνες στις όποιες καταστροφές βιώνουν οι άνθρωποι (άλλοτε φταίει ο κομμουνισμός, αφού ακόμα φταίει, άλλοτε η ευθυγράμμιση του Κρόνου με τον Άρη, άλλοτε οι πληβείοι που δεν καταλαβαίνουν οικονομικά), μιας και ο καπιταλισμός κατέληξε, να αντικαταστήσει τις θρησκείες στο παραμύθιασμα και έτσι όπως οι θρησκείες σου λένε, να πιστεύεις σε έναν αόρατο Θεό και να μην αναρωτιέσαι ποτέ, έτσι και ο καπιταλισμός ζητάει τυφλή υπακοή και πίστη στις ακάλυπτες επιταγές του, στο αόρατο χέρι των αγορών.
Αν θέλουμε να σταματήσουμε να το πηγαίνουμε γύρω-γύρω, όμως, μπορούμε έστω να συμφωνήσουμε, ότι ο καπιταλισμός είναι το επόμενο στάδιο των ανθρώπινων κοινωνικοοικονομικών συστημάτων μετά τη δουλοκτητική κοινωνία και τη φεουδαρχία.
Δεν είναι τυχαία παραδείγματα, αφού αυτά είναι όλα, τρία τέτοια συστήματα υπήρξαν (και παραλίγο να περάσουμε στο τέταρτο τον περασμένο αιώνα, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία).
Και τι είναι κοινωνικοοικονομικό σύστημα;
Who cares?
Αν θέλετε, να περάσουμε όλη μας τη ζωή αναλύοντας το απλό, ότι η ανθρώπινη εκμετάλλευση έχει γίνει επιστήμη, ε τι να πω τότε, τα λέμε το 2222, που θα έχουμε επιτέλους ξεδιαλύνει το τοπίο.
Λες και δεν ξέρουμε, πως ουσιαστικά ζούμε στο ίδιο σύστημα από την απαρχή του πολιτισμού και τα μόνα που άλλαξαν είναι η μέθοδος παραγωγής και ο βαθμός συμμετοχής μας στα κέρδη της ελίτ.
Δεν βάζω καν στο κάδρο την ανθρώπινη πρόοδο, καθώς αυτό θα το αποφασίσουν οι επόμενες γενιές όταν (και αν) δουν τα χαΐρια μας.
Αχ, ο ελέφαντας μέσα στο εκάστοτε σύστημα, η ελίτ.
Πόσοι μιλάνε για τον καπιταλισμό, αλλά ξεχνάνε βρε αδερφέ να πουν για την προνομιούχα/άρχουσα τάξη.
Άλλωστε, υπάρχει κάτι κοινό στα τρία συστήματα που αναφέραμε προηγουμένως και αυτό το κοινό είναι οι τάξεις (για την ακρίβεια δυο ήταν πάντα, πλούσιοι και φτωχοί, ελίτ και προλεταριάτο).
Είναι το μόνο που περιέργως δεν αλλάζει, κάτι σαν τικ που δεν φεύγει.
Οι άνθρωποι πήγαν από τους 12 θεούς στον Έναν, από τα δηνάρια στα δολάρια, από την ιδέα της επίπεδης Γης ως κέντρο του σύμπαντος σε μια σφαιρική Γη που περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο, από τον τροχό στο ρομπότ, από τις πόλεις-κράτη στα έθνη και τόσα άλλα, αλλά, περιέργως, δεν άλλαξε καθόλου ο συσχετισμός των δυο τάξεων.
Και μην γελιούνται οι μικροαστοί, προλετάριοι είναι και αυτοί, αφού η ελίτ δεν το ‘χει σε τίποτα να τους ρίξει μια βόμβα από αεροπλάνο και να τους απαντήσει στο αέναο φιλοσοφικό ερώτημα “πού πάμε μετά από ‘δω”.
Μοιάζει ώρες-ώρες σαν να είναι το ιερότερο των ιερών της ανθρωπότητας, αυτό που κανένας δεν επιτρέπεται να αλλάξει ή έστω να αμφισβητήσει, η ύπαρξη των τάξεων, η ιεραρχία.
Γιατί άραγε;
Μάλλον γιατί αυτός που έχει να χάσει, αν πέσει ο καπιταλισμός, πρέπει να έχει και κάτι για να χάσει.
Και ποιος άλλος κινδυνεύει, άραγε, απ’ αυτόν που έχει να χάσει τα περισσότερα;
Αυτό που ξέρω είναι, ότι στη θέση του θα έκανα τα πάντα, ώστε να μην συνειδητοποιήσουν οι προλετάριοι, ότι συντηρούν την περιουσία μου και την κοινωνική μου θέση.
Σχεδόν σαν ένα παράσιτο που κρατάει σε άγνοια τον ξενιστή, όσο του ρουφάει το μεδούλι.
Και οι άνθρωποι βλέπουν ότι το οικοδόμημα πέφτει πάνω τους, αλλά συνεχίζουν να επιμένουν, πως η “βιώσιμη” λύση είναι να νοικιάσουν το ρετιρέ (να πέφτουν με θέα δηλαδή) και άντε βγάλε άκρη.
Ψάχνουν λύσεις του στυλ λιγότερα πλαστικά καλαμάκια, πιο ανθρώπινες δουλειές, καλύτεροι μισθοί, ασφαλέστερα σπίτια και άλλα τέτοια όνειρα θερινής νυκτός.
Κάτι σαν ασπιρίνες στον καρκίνο.
Παρ’ ότι όλες οι κρίσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα, είναι συστημικές, η εμμονή των ανθρώπων να πλουτίσουν (να μην τα βάλουν δηλαδή με το σύστημα που τις προκαλεί) αφήνει πολλές υποσχέσεις για το μέλλον.
Ή όπως λένε οι Pink Floyd, σε ελεύθερη μετάφραση:
«Σε κατάφεραν να ανταλλάξεις, τους ήρωές σου με φαντάσματα;
Τα δέντρα σου με καυτές στάχτες;
Το κρύο αεράκι με έναν καύσωνα;
Υποτυπώδη άνεση αντί για αλλαγή;
Μήπως αντάλλαξες τον ρόλο του κομπάρσου σε έναν πόλεμο,
με την περίοπτη θέση σε ένα κλουβί;»
Οπότε, κλουβί να ‘ναι και ό,τι να ‘ναι. Αρκεί να είναι χρυσά τα κάγκελα.
Με εκτίμηση,
Άρης
Υ.Γ.1 Ένα από τα ιερά και όσια του κόσμου μας είναι ο κόσμος των επιχειρήσεων. Ελάχιστοι γνωρίζουν ή έχουν συνειδητοποιήσει [ο καπιταλισμός γενικά άρχισε να αντικαθιστά την φεουδαρχία κατά την Αναγέννηση], πως ο σύγχρονος καπιταλισμός ξεκίνησε παράλληλα με την πρώτη εταιρεία, την East India Company, το 1600. Σας παραθέτω και κάποιες σημαίες της εταιρείας για εγκυκλοπαιδικούς λόγους. Χωρίς το εταιρικό δίκαιο δεν υπάρχει καπιταλισμός. Δεν υπάρχουν πατέντες, μάρκες, προϊόντα, πνευματικά δικαιώματα, εταιρικά κέρδη, τράπεζες, μετοχές, CEO. Φυσικά, αυτό δεν καταργεί την ανθρώπινη εκμετάλλευση, αφού προϋπήρχε του καπιταλισμού, ούτε το εμπόριο που είναι μια μεγάλη συζήτηση, αλλά θα ήταν μια καλή αρχή, να πάψουμε να θεωρούμε τα εταιρικά σχήματα ως κάτι το καλό. Δεν είναι.
(Φίλε Άρη, δίνε πόνο. Και δεν σε μάλωσα. Όπως σου είχα γράψει παλιότερα, να μην δίνεις σημασία στα σχόλια των κειμένων σου στο Facebook. Άσε εμένα να μπλοκάρω. Φέτος κλείνω δεκαπέντε χρόνια “συνεχούς παρουσίας” στο Διαδίκτυο, οπότε έχω μάθει κάποια πράγματα. Γράφε, Άρη, γράφε. Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)
ΠΗΓΗ: pitsirikos.net
