18 Ιουλ 2011

Ο «ψυχρός πόλεμος» των αγωγών

Στο επίκεντρο μιας λυσσαλέας μάχης ψυχροπολεμικού τύπου μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, για την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο, βρίσκεται η Ελλάδα...
που λόγω της γεωστρατηγικής θέσης της προορίζεται να αποτελέσει συνδετικό κρίκο για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Γηραιάς Ηπείρου.


Η χώρα μας καλείται να διαχειριστεί μια λεπτή γεωπολιτικά κατάσταση, καθώς συμμετέχει ενεργά σε επενδυτικά σχέδια μεταφοράς αερίου, που στηρίζουν ταυτόχρονα οι δύο «αντιμαχόμενοι πόλοι»:

Από τη μια πλευρά η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι ΗΠΑ επιδιώκουν την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο και την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών μέσω του λεγόμενου «Νότιου Διαδρόμου» (South Corridor),
ενώ από την άλλη οι Ρώσοι θέλουν την ενδυνάμωση της επιρροής τους με την κατασκευή νέων αγωγών τροφοδοσίας της Ευρώπης.

Μέσω του αγωγού Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας (ITGI) που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, η Ελλάδα θα αποτελέσει μέρος του Νότιου διαδρόμου, συμμετέχοντας στη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν. Ο αγωγός αυτός θεωρείται ώριμος να προχωρήσει (συμμετέχουν οι Botas-ΔΕΠΑ και Edison), και επειδή απαιτεί συγκριτικά μικρές ποσότητες (12 δισ. κ.μ.) έχει τη διακριτική υποστήριξη των Αμερικανών, υπό τη λογική ότι θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί πρώτος από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ. Επιπλέον οι ΗΠΑ αποβλέπουν και σε μια μελλοντική διασύνδεση του ITGI με τον πολύ μεγαλύτερο Nabucco, μέσω ακόμη ενός αγωγού Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB).

Η Ελλάδα συμμετέχει όμως και στο σχέδιο «South Stream» που προωθεί η Ρωσία (συμμετέχουν η Gazprom, η ιταλική ΕΝΙ, η γερμανική Wintershall και η γαλλική EDF). Ο συγκεκριμένος αγωγός σχεδιάζεται, ώστε παρακάμπτοντας την Ουκρανία, να περνά κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα στη Βουλγαρία, με το ένα σκέλος να καταλήγει στην Ελλάδα και την Ιταλία και το άλλο σε Ρουμανία, Σερβία, Ουγγαρία, Σλοβενία και Αυστρία. Η δυναμικότητά του ξεπερνά τα 60 δισ. κ.μ. και το πλεονέκτημά του είναι ότι έχει εξασφαλισμένες ποσότητες φυσικού αερίου.

Καθαρά ανταγωνιστικός του South Stream, αλλά και «αδιάφορος» για την Ελλάδα την οποία παρακάμπτει, αφού από την Τουρκία και μέσω Βουλγαρίας καταλήγει στην Αυστρία, είναι ο Nabucco (συμμετέχουν οι εταιρείες RWE, Transgaz, OMV, MOL, BOTAS και ΒΕΗ Bulgarian). Ο συγκεκριμένος αγωγός έχει τη στήριξη της Γερμανίας και των ΗΠΑ, ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει αποφασίσει να τον χρηματοδοτήσει εντάσσοντας την κατασκευή του στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Το μειονέκτημά του είναι ότι δεν έχει διασφαλίσει τις απαιτούμενες ποσότητες για να λειτουργήσει.