Συνέντευξη στη Ν. Καραγιαννίδη
«Η δεινή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας έχει τις ρίζες της στις πολιτικές που υιοθετήθηκαν από την Ε.Ε. και όχι στην εθνική πολιτική της κάθε χώρας. Πολιτικές που οδήγησαν... χώρες όπως την Ελλάδα στο χείλος της οικονομικής καταστροφής, αλλά και που σε καμία περίπτωση δεν δημιούργησαν μια ανταγωνιστική ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ όξυναν τις κοινωνικές ανισότητες».
Αυτό υποστηρίζουν, μιλώντας στην «Ε», 3 κορυφαίοι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι: ο Τζον Γκραλ, καθηγητής στην Οικονομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Middlesex του Λονδίνου· ο Τρέβορ Εβανς, καθηγητής στην Οικονομική και Νομική Σχολή του Βερολίνου· και ο Βέρνερ Ράζα, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου της Αυστρίας για την Παγκόσμια Ανάπτυξη.
Γι' αυτό και προτείνουν «ριζικές αλλαγές της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής, με στόχο μια ουσιαστικά ανταγωνιστική και βιώσιμη οικονομία για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.».
Οι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι βρέθηκαν στη χώρα μας για την παρουσίαση του φετινού υπομνήματος που συντάσσει κάθε χρόνο η Ομάδα 425 Ευρωπαίων οικονομολόγων για μια Εναλλακτική Οικονομική Πολιτική στην Ευρώπη (η ομάδα είναι γνωστή και ως «EuroMemo Group»).
* Υποστηρίζετε ότι η οικονομική κρίση έχει τις ρίζες της σε πολιτικές της Ε.Ε. Πώς εξηγείται τότε, ότι κάποιες χώρες, όπως η χώρα μας ή η Ιρλανδία, τη βιώνουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σύγκριση με τη Γερμανία φέρ' ειπείν;
**Βέρνερ Ράζα: Κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία που αναφέρετε, έχουν πιο ισχυρή οικονομία, γιατί έχουν μεγάλες βιομηχανίες, αλλά παράγουν και προϊόντα καλύτερης ποιότητας και σε πιο χαμηλές τιμές. Γι' αυτό και έχουν μεγαλύτερη ζήτηση τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε., αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Για να μειώσουν, όμως, το κόστος παραγωγής, χωρίς να αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων και χωρίς να μειώσουν την ποιότητα, επέλεξαν να μην κάνουν σχεδόν καθόλου αυξήσεις μισθών των εργαζομένων την τελευταία 10ετία.
Ενώ άλλες χώρες, όπως η χώρα σας, έκαναν σημαντικές αυξήσεις μισθών, και για να μειώσουν το κόστος αύξησαν τις τιμές, κάτι που μείωσε την καταναλωτική ζήτηση και έφτασαν σήμερα να κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν.
* Ποια μέτρα, λοιπόν, θα έπρεπε να ληφθούν έτσι ώστε να ορθοποδήσουν αυτές οι χώρες;
* Τρέβορ Εβανς: Πάντως, σε καμία περίπτωση δεν είναι σωστή επιλογή η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας, γιατί όταν γίνονται μειώσεις μισθών, και ο κόσμος αδυνατεί να βγάλει τα προς το ζην, φυσικό επακόλουθο είναι να μειώνεται και η αγοραστική κίνηση των καταναλωτών: η αγορά δεν κινείται, η οικονομία βυθίζεται σε ακόμα μεγαλύτερη κρίση κι έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
* Οπότε, ποια θα ήταν η σωστή επιλογή για να βγούμε από το οικονομικό αδιέξοδο;
**Τρέβορ Εβανς: Να παταχθεί επιτέλους η φοροδιαφυγή. Οι οικονομικά ισχυροί, δεκαετίες φοροδιαφεύγουν συστηματικά, η φορολογική τους συνεισφορά είναι μηδαμινή σε σύγκριση με το πραγματικό τους εισόδημα, ενώ ποτέ δεν τιμωρούνται.
Η εκάστοτε εθνική κυβέρνηση θα έπρεπε όχι μόνο να μην τους επιτρέπει να φοροδιαφεύγουν, αλλά και να τους επιβάλλει ακόμα υψηλότερους φόρους.
**Τζον Γκραλ: Πέρα από την πάταξη της φοροδιαφυγής στο εσωτερικό της κάθε χώρας, είναι επιτακτική η ανάγκη να υιοθετηθεί μια κοινή πολιτική στην Ε.Ε. που να περιλαμβάνει προγράμματα ενάντια στη φτώχεια και μέτρα που να στοχεύουν στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, την ένταξη στην απασχόληση και κατ' επέκταση την καλυτέρευση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.
Μόνο έτσι θα θέσουμε τις βάσεις για μια ουσιαστικά ανταγωνιστική και βιώσιμη οικονομία στην Ε.Ε. σε συνδυασμό με κράτος πρόνοιας.
Με άλλα λόγια, πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές τής μέχρι τώρα ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής. Προσωρινά και αποσπασματικά μέτρα, που τις περισσότερες φορές είναι και επιπόλαια -τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο- στην ουσία όχι μόνο δεν λύνουν το πρόβλημα αλλά διαιωνίζουν μια κατάσταση, παγιδεύοντας τις χώρες αλλά και την Ε.Ε. σε έναν φαύλο κύκλο, με μοναδικούς κερδισμένους την πανίσχυρη οικονομική ελίτ και το κεφάλαιο.
* Αρα πιστεύετε ότι είναι εφικτό να συνδυαστεί οικονομική ανάπτυξη με κράτος πρόνοιας;
* Τζον Γκραλ: Ασφαλώς, είναι θέμα πολιτικής βούλησης· η απελευθέρωση της αγοράς χωρίς κανέναν ουσιαστικό κρατικό έλεγχο δεν ωφέλησε την πλειονότητα, αντιθέτως εξυπηρέτησε και εξακολουθεί να υπηρετεί τα συμφέροντα μιας μικρής μειονότητας, της πανίσχυρης οικονομικής ελίτ, προσφέροντάς της τεράστια κέρδη, ενώ αύξησε την ανεργία, απορρύθμισε το κράτος πρόνοιας και άνοιξε το δρόμο για τις ελαστικές σχέσεις εργασίας.
* Να είμαστε αισιόδοξοι ότι κάποια στιγμή η Ε.Ε. θα υιοθετήσει εναλλακτική οικονομική πολιτική από τον νεοφιλελευθερισμό, που αυτήν τη στιγμή εφαρμόζεται σχεδόν παντού στην Ε.Ε. και που παρουσιάζεται ως μονόδρομος;
**Τρέβορ Εβανς: Οσο τετριμμένο και αν ακούγεται, όλα εξαρτώνται από την πίεση που ασκούν οι πολίτες.
Ο κυριότερος λόγος που οι σκανδιναβικές χώρες έχουν ισχυρή οικονομία και ισχυρό κράτος πρόνοιας είναι ότι τα πραγματικά μαζικά και συλλογικά κινήματα πολιτών άσκησαν τεράστιες και συστηματικές πιέσεις για να απολαμβάνουν τώρα ένα μοντέλο διακυβέρνησης που συνδυάζει οικονομική ανάπτυξη και ικανοποιητικότατο επίπεδο ζωής σχεδόν για όλους τους πολίτες.
Τίποτα δεν χαρίζεται, η Ιστορία έχει αποδείξει ότι μόνο μέσα από αγώνες μπορούμε να αλλάξουμε προς το καλύτερο τη ζωή μας.
ΠΗΓΗ: enet.gr
