27 Ιουλ 2021

Τι κρύβει το νομοσχέδιο Κεραμέως για την «αναβάθμιση» του σχολείου


Κωνσταντίνος Λάππας

Στην Ολομέλεια της Βουλής για τρεις συνεδριάσεις μπήκε το απόγευμα της Δευτέρας το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας, που εισάγει την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών από εκατοντάδες συμβούλους και επόπτες εκπαίδευσης. Μπορεί ο τίτλος του να είναι «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των...

εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις», όμως οι επικριτές του βλέπουν ένα όχημα, που οδηγεί σε σχολεία πολλαπλών ταχυτήτων, σε αναζήτηση χορηγών, διευθυντές manager με υπερεξουσίες, συμβούλους που θα κυνηγούν μπόνους και αξιολόγηση εκπαιδευτικών υπό την απειλή μισθολογικών κυρώσεων. 

Το νομοσχέδιο άλλωστε πέρασε από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής με ψήφους μόνο των βουλευτών της Νέας Δημοκρατίας, ενώ όλοι οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών εξέφρασαν σοβαρές διαφωνίες.

«Συνθηματολογικά, θα λέγαμε ότι το νομοσχέδιο πάει την εκπαίδευση «από τη συλλογικότητα στην ατομικότητα». Επιφέρει συνολικά ένα χτύπημα στη συλλογικότητα, στο βαθμό που αυτή υπήρχε», λέει ο πρώην πρόεδρος της ΟΛΜΕ και εκπαιδευτικός, Θέμης Κοτσιφάκης. «Ενώ μέσω των συνδικαλιστικών τους οργάνων οι εκπαιδευτικοί ζητούσαν την ενίσχυση του θεσμού του συλλόγου διδασκόντων, τώρα το νομοσχέδιο παίρνει αρμοσιότητες από το σύλλογο και τις δίνει στον διευθυντή του σχολείου», συμπληρώνει.

Στη συνέντευξη που είχε δώσει πριν μερικές εβδομάδες στο tvxs.gr ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Γιώργος Αγγελόπουλος, είχε κάνει λόγο, για ένα σύστημα αξιολόγησης που θεωρείται διεθνώς ξεπερασμένο και δεν μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας εφόσον δεν εμπλέκει όλα τα μέρη της σχολικής κοινότητας με όρους ισοτιμίας.

Ο κ. Αγγελόπουλος είχε μιλήσει για ένα «σύστημα ατελέσφορου ελέγχου και πειθάρχησης», καθώς, όπως είχε πει, «η αξιολόγηση ως έννοια ακόμα και στην πιο φιλελεύθερη εκδοχή της είναι μια αμφίδρομη διαδικασία, που γίνεται από πάνω προς τα κάτω αλλά και αντίστροφα και εμπλέκει ισότιμα όλα τα μέλη μιας κοινότητας». Αντίθετα το νομοσχέδιο Κεραμέως προβλέπει έλεγχο μόνο από πάνω προς τα κάτω, αφού δεν προβλέπεται κανένας τρόπος ελέγχου του διευθυντή και των συμβούλων από τους διδάσκοντες.

«Ενώ υπήρχαν συλλογικά όργανα που βοηθούσαν τους εκπαιδευτικούς στην επιμόρφωσή τους, τα καταργεί και στη θέση τους βάζει ατομικά όργανα, ένα μεγάλο αριθμό συμβούλων που ο καθένας αποφασίζει μόνος του και απολογείται μόνο στον επόπτη», σημειώνει ο κ. Κοτσιφάκης.

«Το παρόν νομοσχέδιο έρχεται σε συνέχεια της εκπαιδευτικής πολιτικής που εφαρμόζεται τα δύο τελευταία χρόνια. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, όπως παρουσιάζεται τώρα, έχει σαφή σύνδεση με την επιστροφή στην τράπεζα θεμάτων, την ελάχιστη βάση εισαγωγής και την κατηγοριοποίηση των σχολείων ανάλογα με τις επιδόσεις των μαθητών», σχολιάζει ο πρώην πρόεδρος της ΟΛΜΕ.

Σχετικά με την «αυτονομία των σχολικών μονάδων» που θεωρητικά προωθεί η κυβέρνηση και στην οποία εντάσσει τη δυνατότητα αναζήτησης χορηγιών, ο κ. Αγγελόπουλος είχε πει, ότι η αναζήτηση πόρων από τα ίδια τα σχολεία προοιωνίζει τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης. «Ένα σχολείο σε μια περιοχή με οικογένειες χαμηλών εισοδημάτων δεν μπορεί να βρει χορηγούς, όπως ένα σχολείο με οικογένειες ενισχυμένων εισοδημάτων. Σε περίπτωση που υπάρχουν χορηγίες πρέπει να αποδίδονται κεντρικά και να γίνεται διαχείρισή τους ανάλογα με το πού υπάρχουν περισσότερες ανάγκες», είχε πει ο πρώην γενικός γραμματέας.

Τι αφαιρέθηκε και τι προστέθηκε κατά τη διαβούλευση

Από την εκδοχή του νομοσχεδίου που δόθηκε σε διαβούλευση στα τέλη Ιουνίου αφαιρέθηκαν δύο βασικά σημεία, μετά από αντιδράσεις που προέκυψαν όχι μόνο από την αντιπολίτευση και θεσμικούς φορείς αλλά και από το εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας.

Συγκεκριμένα, η κα Κεραμέως απέσυρε τη ρύθμιση που ήθελε την αντικατάσταση της αρχής της αλφαβητικής κατάταξης των μαθητών στα τμήματα, με κριτήρια που διαχώριζαν τους μαθητές ανάλογα με το μαθησιακό τους επίπεδο. Το μέτρο αυτό θα δημιουργούσε αναμφίβολα τμήματα πολλών ταχυτήτων, τοποθετώντας τους μέτριους μαθητές σε ένα ιδιότυπο «εκπαιδευτικό περιθώριο». Δεύτερο σημείο που αποσύρθηκε, ήταν αυτό της δυνατότητας, που έδινε σε ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς, να καταλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις στη δημόσια εκπαίδευση.

Στον αντίποδα, ανάμεσα στα πολλά άρθρα που προστέθηκαν εκ των υστέρων, ξεχωρίζει το μπόνους επίτευξης στόχων στους συμβούλους του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ). Ύστερα από εισήγηση του τελευταίου, με κοινή απόψαση των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων και Εσωτερικών, προωθείται το «σύστημα επιβράβευσης της απόδοσης για τους Συμβούλους του ΙΕΠ». Τα μπόνους θα δίδονται σε περίπτωση επίτευξης στόχων, αναλόγως με τη βαρύτητα της θέσης και τον βαθμό ευθύνης εκάστου συμβούλου.

Το ερώτημα που δημιουργείται και δεν απαντάται στο νομοσχέδιο, αφορά τη φύση των κριτηρίων, βάση των οποίων θα αξιολογείται η απόδοση των συμβούλων του ΙΕΠ και τί είδους θα είναι αυτοί οι στόχοι. Στον κόσμο των επιχειρήσεων από τον οποίο δεδηλωμένα αντλεί ιδέες η κυβέρνηση Μητσοτάκη, η λογική του μπόνους συνδέεται με την επίτευξη αντικειμενικά μετρήσιμων ποσοτικών στόχων. Όμως το αντικείμενο του ΙΕΠ είναι η κατάρτιση προγραμμάτων. «Θέλει να φτιάξει μια κλίκα στελεχών, οι οποίοι θα πιέζουν προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των διαφόρων πολιτικών», είναι η ερμηνεία που δίνει ο κ. Κοτσιφάκης.


ΠΗΓΗ: tvxs.gr