ΚΙΜΠΙ
Τελικά, παίζει να έχει δίκιο ο Κοέλιο, μ’ αυτή τη σαχλαμάρα για το Σύμπαν που συνωμοτεί για να γίνει κάτι που θέλεις πολύ. Τρεις βδομάδες παλεύω να φτιάξω αυτό το κείμενο για την παρακμή της Δύσης. Οχι γιατί μου ήρθε η επιφοίτηση του Σπένγκλερ, με το ομότιτλο –υπεραιωνόβιο πλέον– βιβλίο του, αλλά γιατί η πανδημία κάθε βδομάδα κάτι προσθέτει, που ενισχύει αυτό...
το μείγμα πεποίθησης και διαίσθησης ότι το ισοζύγιο Δύσης-Ανατολής μεταβάλλεται δραματικά, εδώ και τώρα, μπροστά στα μάτια μας. Και να που την περασμένη Τετάρτη το Σύμπαν συνωμότησε, προφανώς διά χειρός και εγκεφάλου (όποιου και όσου κρύβει κάτω από το πυρόξανθο κρανίο του) Τραμπ, και η ομάδα φασιστοειδών και σαλεμένων αούγκανων που μπούκαραν στο Καπιτώλιο έκανε τη διαίσθηση βεβαιότητα.Βεβαίως, δεν ξέρω ποια είναι η πιο χαρακτηριστική ένδειξη της αλήθειας του τίτλου: Η εικόνα της εισβολής του ετερόκλητου πλήθους στο Καπιτώλιο; Ή το γεγονός ότι η Κίνα του 1,4 δισ. κατοίκων εδώ και μήνες έχει μηδενίσει το κοντέρ του θανάτου από κορονοϊό, ενώ μετρά μόλις ελάχιστες δεκάδες νέων κρουσμάτων τη μέρα; Ποια είναι λοιπόν η πιο ισχυρή απόδειξη παρακμής της Δύσης; Η καταρράκωση της δημοκρατίας στην καρδιά της Αυτοκρατορίας; Ή ο θρίαμβος της ανερχόμενης ανατολικής αυτοκρατορίας κατά της πανδημίας χωρίς καν το εμβόλιο;
Στην αρχή της πανδημίας, όταν μόλις είχαμε αρχίσει να εξοικειωνόμαστε με τις καινούργιες λέξεις, διαφωνώντας ακόμη και για την ορθογραφία τους (π.χ. κορωνοϊός ή κορωναϊός;), η στήλη συνέβαλε στον συλλογικό προβληματισμό –ή στη συλλογική σύγχυση;– με πόνημα υπό τον τίτλο «Ο πταρμός της Ανατολής» («Εφ.Συν.», 16/2/2020). Η βασική ιδέα ήταν ότι, την ώρα που στο δυτικό ημισφαίριο ο ιός μεταδιδόταν ταχύτατα κάτω από τη μύτη των ηγεσιών και η Κίνα κατηγορούνταν με μπαρούφες συνωμοσίας ότι κατασκεύασε τον Covid-19 για να τον διασπείρει στη Δύση ή ότι έκανε βαρβαρότητες εις βάρος του πληθυσμού της Γουχάν, η ηγεσία της ασιατικής αυτοκρατορίας επεδείκνυε στάση ευθύνης όχι μόνο για την υπεράσπιση της παγκόσμιας υγείας, αλλά και για τη διάσωση της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης από έναν εθνικιστικό κατακερματισμό.
Ρίξτε μια ματιά στα στοιχεία του Worldometer (ένας από τους πολλούς online μετρητές της πανδημίας) και θα καταλάβετε. Η Κίνα, με τετραπλάσιο πληθυσμό από τις ΗΠΑ, έχει μείνει εδώ και μήνες σε μόλις 4.600 θανάτους και λιγότερα από 100.000 κρούσματα, όταν η πλανηταρχία μετρά 22 εκατ. κρούσματα και 374.000 θανάτους. Αλλά δεν είναι το μόνο που πέτυχε. Με την εξαίρεση της Ινδίας, η Κίνα περίπου επέβαλε ένα συγχρονισμένο μοντέλο αναχαίτισης του ιού στις περισσότερες χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού, που επέδειξαν επίσης μια ικανοποιητική θωράκιση του πληθυσμού, παρότι τα συστήματα διακυβέρνησής τους είναι εντελώς «δυτικά». Η Κίνα πέτυχε επίσης μια γρήγορη ανάκαμψη της οικονομικής της δραστηριότητας – από την ύφεση 7% του ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου της πανδημίας, έκλεισε το 2020 με έναν ετήσιο ρυθμό αύξησης σχεδόν 5%, κι αυτό παρά τα εκτεταμένα λοκντάουν στους βασικούς πελάτες της, τις χώρες της Ευρώπης. Σκεφτείτε τι θα συμβεί, όταν η πανδημία υποχωρήσει και στη Δύση, όταν η κυβέρνηση Μπάιντεν επαναφέρει (όπως αναμένεται) έναν στοιχειώδη ορθολογισμό στον εμπορικό πόλεμο που εξαπέλυσε ο Τραμπ, όταν ενεργοποιηθεί η επενδυτική συμφωνία Κίνας-Ε.Ε. που μόλις στην εκπνοή του 2020 συνομολογήθηκε.
Τι θα συμβεί; Αυτό που το βρετανικό θινκ τανκ CEBR προέβλεψε προ δυο εβδομάδων. Η Κίνα θα αναδειχθεί και επίσημα μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, πάνω από τις ΗΠΑ, πολύ νωρίτερα απ’ όσο προβλεπόταν, από το 2028. Και μακριά το βλέπουν, λέω εγώ, γιατί αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας για μια ολόκληρη χαμένη δεκαετία, αν η διεθνής οικονομία τρέχει με έναν ισχνό ρυθμό 3,5%, οι αναπτυγμένες «δυτικές» οικονομίες με λιγότερο από 2% και η Κίνα τρέχει με 7-8%, η κινεζική «συντέλεια» θα έρθει πολύ νωρίτερα, μέχρι 2025 βαριά, λέω εγώ.
Η μετατόπιση του κέντρου βάρους από Ανατολή σε Δύση και αντίστροφα δεν είναι κάτι πρωτοφανές, βεβαίως. Η υπερβολικά ευρωκεντρική καταγραφή της Ιστορίας έχει αποκρύψει, ότι υπήρχαν περίοδοι, που οι ασιατικές αυτοκρατορίες ήταν οικονομικά πολύ «βαρύτερες» από τις δυτικές με επίκεντρο τη Μεσόγειο. Επειτα, ο 20ός αιώνας έγινε γρήγορα αμερικανικός αιώνας και η Ευρώπη πέρασε στην παρακμή με τον πιο οδυνηρό κι αιματηρό τρόπο, ενώ η μεταπολεμική ανάκαμψή της έγινε σε συνθήκες βαθιάς διαίρεσης, αντιθέσεων και αβυσσαλέων ανισοτήτων. Ο 21ος αιώνας είναι ο αιώνας της Κίνας, ο αιώνας της ανατολής της Ανατολής και της δύσης της Δύσης, σχεδόν κανείς δεν έχει αμφιβολία γι’ αυτό. Κι αυτό που συνέβη στην Ουάσινγκτον, είναι ο σπασμός των δυνάμεων που δυσκολεύονται να συμφιλιωθούν με την αναπόδραστη εξέλιξη, που αρνούνται με κάθε τίμημα να δεχτούν, ότι το «πρώτα η Αμερική» είναι ένα ανόητο, αυτο-υπονομευμένο δόγμα, γιατί δεν υπάρχει πια Αμερική, δεν υπάρχει αμερικανικός καπιταλισμός, δεν υπάρχει κανένας «εθνικός» καπιταλισμός, υπάρχουν μόνο πολυεθνικές που μπορούν να είναι αμερικανικές, γερμανικές, κινεζικές, κορεατικές, ιαπωνικές ή όλα μαζί ή τίποτα από όλα αυτά. Κι αν η «κομμουνιστική» ηγεσία της Κίνας το έχει αποδεχθεί κι ενστερνιστεί καλύτερα από όλες, αυτή θα κάνουν εφαλτήριό τους. Κι αυτό είναι ίσως το ζοφερό και δυστοπικό σ’ αυτή την προοπτική. Οτι τα Καπιτώλια, οι Μπούντεσταγκ και οι κοινοβουλευτικές δημοκρατίες δεν θεωρούνται πια ούτε αναγκαίο ούτε κατάλληλο πολιτικό κέλυφος για τον καπιταλισμό της ψηφιακής επιτήρησης, του υπολογιστικού νέφους και της εργασιακής πλατφόρμας. Μια χαρά γίνεται η δουλειά με αυταρχικά και συγκεντρωτικά συστήματα διακυβέρνησης, ο Οδυσσέας που γεννήθηκε τον 17ο αιώνα στα κλωστήρια του Μάντσεστερ σταματά τα πήγαινε-έλα στα στενά της Μάγχης, στις όχθες του Ατλαντικού και βρίσκει επιτέλους την Ιθάκη του στο Πεκίνο.
💬 Θεωρίες για την υπεραξία
…Κι όταν, Θεός φυλάξοι, η Αμερική γίνει φασιστική, τα Τάγματα Εφόδου του Λίντμπεργκ θα μπορέσουν να με κλείσουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για να με κάνουν να σωπάσω – κι όπως ξέρετε, θα το κάνουν κι αυτό. Ακόμα κι εσάς μπορούν να κλείσουν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης για να σας κάνουν να σωπάσετε. Και θέλω να ελπίζω πως κι αυτό το ξέρετε… Ξέρετε, όμως, τι δεν μπορούν να μας πάρουν οι ντόπιοι χιτλερικοί μας; Την αγάπη μου και την αγάπη σας για την Αμερική. Την αγάπη μου και την αγάπη σας για τη δημοκρατία. Την αγάπη μου και την αγάπη σας για την ελευθερία… Η χιτλερική συνωμοσία εναντίον της Αμερικής πρέπει να σταματήσει – και πρέπει να σταματήσει από σας! Από σας, κύριε και κυρία Νέα Υόρκη! Από τη δύναμη που παρέχει το εκλογικό δικαίωμα στον φιλελεύθερο λαό της υπέροχης αυτής πολιτείας, την Τρίτη, 3 Νοεμβρίου του χίλια εννιακόσια σαράντα δυο.
Φίλιπ Ροθ, «Η συνωμοσία εναντίον της Αμερικής» (2004)
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
