Το 2021 δεν θα είναι σωτήριο έτος. Το πολύ πολύ να είναι Σωτήριο. Να έχει τη σφραγίδα των σωτήρων και των Σωτηράκηδων, που θα αναδειχθούν ήρωες στο έργο που στήνεται.
Ας μην έχουμε αυταπάτες. Η χώρα βρίσκεται ίσως στη μεγαλύτερη κρίση μετά τον πόλεμο. Μετράει νεκρούς, μετράει νεκροζώντανους και αναμετριέται με καταστάσεις που διαμορφώνουν ένα νέο είδος ανθρώπου με φόντο την υποταγή.
Η υγειονομική πλευρά της κρίσης αργά ή γρήγορα θα υποχωρήσει και θα εμφανιστεί το μέγεθος της καταστροφής. Οι υπεύθυνοι της καταστροφής, δηλαδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του, θα βρεθούν απέναντι σε κοινωνική κατακραυγή αλλά, όπως συμβαίνει συχνά στην Ιστορία, δεν είναι απαραίτητο ότι η κατάσταση θα οδηγηθεί γραμμικά προς αυτό που θεωρείται λογικό, την ανατροπή και την αυτόματη λύτρωση. Μπορούμε αν θέλουμε να κάνουμε ευχές, να φωτιστούμε από ελπίδες εκτός από φωτάκια, αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει μέσα στη ζάλη της στροφορμής του μεταφυσικού.
Ο Μητσοτάκης ήρθε για να μείνει, όχι για τους λόγους που περιγράφουν τα πετσωμένα και ξε-κικιλιασμένα μέσα ενημέρωσης, που τον εμφανίζουν ως τον επιβήτορα των επιθυμιών μας που είναι έτοιμος να γονιμοποιήσει τα όνειρά μας. Ο Μητσοτάκης εκπροσωπεί μια διεθνή τάση και πρακτική, την έκφραση μιας πολιτικής που επιθυμεί να οικοδομήσει έναν άλλο κόσμο. Σε αυτό τον κόσμο δεν θα υπάρχει καμιά βεβαιότητα για τους πολίτες εκτός από μία. Κουμάντο θα κάνουν οι ισχυροί, οι Μητσοτάκηδες και οι Ορμπάν, μαζί με μικρές ελίτ που ελέγχουν την οικονομία, την πληροφόρηση και τις τεχνολογίες. Τα δικαιώματα για τους πολίτες θα είναι μακρινό παρελθόν και θα αντικατασταθούν από έναν τεχνοκρατικό φορμαλισμό που θα επιβληθεί στο όνομα κατασκευασμένων φόβων και απειλών. Οι κυβερνήσεις θα είναι πολιτικοί μπράβοι που θα πουλάνε προστασία λόγω της ανωμαλίας που οι ίδιες δημιουργούν. Θα σε φοβίζουν τα κανάλια και ο πρωθυπουργός-νονός θα είναι εκεί για να εγγυηθεί ότι αν συμμορφωθείς, θα ζεις μια εξαρτημένη αλλά ήρεμη ζωή.
Ο Μητσοτάκης είναι μια μείξη του παλιού πολιτικού συστήματος που γεννά διαφθορά, πελατειακές σχέσεις, αρπαχτές με τις σύγχρονες μεθόδους επιβολής και ελέγχου συνειδήσεων. Η σχέση διαπλοκής του δεν περιορίζεται στην αιμομικτική σχέση με την εγχώρια άρχουσα τάξη και τους ντόπιους καναλάρχες, με τους οποίους ανταλλάσσει εμπειρίες επιβολής εξουσίας. Ο γιος Μητσοτάκης διαπλέκεται με τα σύγχρονα διεθνή συστήματα χειραγώγησης που οργανώνουν διεθνώς την Pax Informaticana, τον πλήρη έλεγχο υποταγμένων πολιτών μέσα από τη χρήση πληροφοριών που τους αφορούν και τους καθιστούν ευάλωτους.
Δεν είναι τυχαία ούτε η πρόσληψη της βρόμικης Palantir από τον ίδιο τον Μητσοτάκη προσωπικά ούτε η τοποθέτηση ανθρώπων από διάφορες διεθνείς ηλεκτρονικές πλατφόρμες στην καρδιά της κυβέρνησης. Οι άνθρωποι αυτοί δεν παράγουν έργο για την ψηφιακή Ελλάδα του μέλλοντος˙ προσφέρουν την εμπειρία και τις γνωριμίες τους για τη δημιουργία ενός ελεγχόμενου κόσμου. Ταυτόχρονα προσφέρουν ως άλλοθι την εικόνα της επιστημοσύνης που λένε ότι εκπροσωπούν και ανατροφοδοτούν την κοινωνία με ανάγκες που κατασκευάζουν από τις πληροφορίες συμπεριφορών που συλλέγουν.
Μα, θα μου πείτε, «καλά, όλα αυτά τα κάνει ο Μητσοτάκης, ο οποίος είναι ικανός να εκτεθεί σε μια συζήτηση άνω των δύο λεπτών και να αναφωνήσει “γιατί γελάτε, κύριοι;” επειδή πιστεύει πως οι άλλοι έχουν το πρόβλημα;». Εκεί ακριβώς είναι η παγίδα.
Δεν πρόκειται για τον Μητσοτάκη, αλλά για ένα σύστημα το οποίο μπορεί να εκφράσει ο Μητσοτάκης. Οπως ο Τραμπ ήταν φορέας απόψεων που σήμερα αποκαλούμε τραμπισμό, εννοώντας ωστόσο όλο το πλέγμα της Alt-Right που προϋπήρχε του Τραμπ, έτσι και ο Μητσοτάκης εκπροσωπεί τον μητσοτακισμό νέου τύπου, μια υβριδική Δεξιά που συγκεντρώνει ακροδεξιές απόψεις, θεωρίες νεοφιλελευθερισμού και διάθεση να επικρατήσει χωρίς να έχει πρόβλημα να χαρακτηρίσει τα δικαιώματα υπερβολικές πολυτέλειες δημοκρατίας.
Οταν ξεφύγουμε από τα θανατηφόρα νύχια της πανδημίας ο Μητσοτάκης θα είναι έκθετος και αντιμέτωπος με την καθολική κατακραυγή. Αυτό τον κάνει ευάλωτο, αλλά δεν θα τον οδηγήσει αυτομάτως στην ήττα. Οταν τα πράγματα αρχίσουν να παραπαίουν θα επιστρατευτεί η αρχαιότερη συνταγή: η καταστολή και η ενοχοποίηση του κόσμου. Από τη μια πλευρά θα δημιουργούνται ενοχές και από την άλλη θα ξεπροβάλλουν σωτήρες ή Σωτήρηδες ως προμετωπίδα μελετημένης επικοινωνιακής τακτικής εκτόνωσης της διαμαρτυρίας.
Είναι πολύ πιθανό ο ΣΥΡΙΖΑ, ως εν αναμονή κυβέρνηση, να εγκλωβιστεί στην πολιτική του ώριμου φρούτου. Να περιμένει δηλαδή την ώρα που ο Μητσοτάκης θα καταρρεύσει μετά την αποκάλυψη του ψευδοαφηγήματος της ανάπτυξης και τη δυσαρέσκεια όσων τον εμπιστεύτηκαν. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη παγίδα. Ο Μητσοτάκης παίζει με νέους όρους, ακατάληπτους για μεγάλη μερίδα του πολιτικού οργανισμού του ΣΥΡΙΖΑ, που μαστίζεται από πρωτόγονες ανησυχίες για την αριστερή ορθότητα. Ο Μητσοτάκης δεν είναι ικανός ως πολιτικός, αλλά έχει την ικανότητα να εκπροσωπήσει την πολιτική που επιχειρεί να επικρατήσει διεθνώς.
Αν λοιπόν η πολιτική αντιπαράθεση με τον μητσοτακισμό περιοριστεί στην ανικανότητα του αρχηγού του και τη γελοιότητα του θεάματος που παράγει μέσα σε ένα γκρεμισμένο τοπίο, θα είναι αναποτελεσματική. Απαιτείται συνολική αντιπαράθεση με όσα επιχειρούνται να επιβληθούν και η κατάδειξη της απειλής που δέχεται η δημοκρατία. Γιατί αν ο ψηφοφόρος ψήφισε χθες τον Μητσοτάκη επειδή αυτοτοποθετήθηκε ως μικρομεσαίος σε ένα αφήγημα μελλοντικής σωτηρίας, αύριο μπορεί να βρεθεί ένα νέο κόλπο εξαπάτησης. Μπορεί να μην έχει να φάει αλλά να χαίρεται που τον κυβερνάει μια οικογένεια που μοιάζει με βασιλική. Αρκεί να τον πείσουν πως χρειαζόμαστε έναν βασιλιά.
Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο πως ο Μητσοτάκης είναι ένα πιόνι στην προσπάθεια που γίνεται για να δημιουργηθεί μια μεταλλαγμένη δημοκρατία που θα λειτουργεί με προϋποθέσεις και άδεια από τα ανάκτορα. Πως είναι ο εκφραστής όχι μόνο δεινών οικονομικών θεωριών, αλλά της δυστοπικής πραγματικότητας που δημιουργείται παγκοσμίως, με τον πολίτη να μετατρέπεται σε χρήστη, καταναλωτή και αντικείμενο.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να παίξει αποτελεσματικά τον ρόλο του ουσιαστικού αντιπάλου του Μητσοτάκη σε μια πορεία για το σωτήριο έτος, τότε πρέπει να κοιτάξει πολύ μακριά από την Κουμουνδούρου. Το ιδανικό θα ήταν προς τις διάφορες Σίλικον Βάλεϊ.
