Διαβάζοντας τη φράση «επιστροφή στη νέα κανονικότητα» και ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο στο BBC για το τι συνιστά «κανονικό», μια ρήση που πλημμύρισε τα τελευταία χρόνια τη Δύση, όντως το ‘χω απορία.
Τι στο διάολο είναι η κανονικότητα;
Και ναι, φυσικά και αναφέρομαι, στη φράση-κλειδί της τελευταίας εκλογικής αναμέτρησης στην Ελλάδα και όχι μόνο.
Η δημοσιογράφος του BBC χαρακτήρισε ως επιστροφή στο κανονικό, το συναίσθημα της νοσταλγίας, όπως τη νοεί ο καθένας.
Πολύ σωστά αναφέρει, ότι η λέξη «νοσταλγία» δεν είναι αρχαιοελληνική - παρά τις ρίζες της - αλλά μια λέξη που εμπνεύστηκε τον 18ο αιώνα ο Ελβετός φοιτητής της ιατρικής Johannes Hofer, θέλοντας να περιγράψει μια καινούρια «ασθένεια», τη δυστυχία που προκαλούσε η απόσταση από τον τόπο, όμως μετέπειτα η λέξη ταυτίστηκε με την ανάγκη της επιστροφής στις ρίζες, στο πατρικό, στον τόπο καταγωγής ή την επιστροφή στα «παλιά καλά χρόνια».
Η αμέσως επόμενη απορία είναι, τι πάει να πει «επιστροφή στην κανονικότητα», αλλά θα χάσουμε τα αυγά και τα πασχάλια, αφού στην ουσία είναι ένα καλά μασκαρεμένο ψέμα. Δεν θα υπάρξει καμία επιστροφή. Πουθενά. Σε τίποτα.
Όταν ακούς, λοιπόν, πολιτικούς να υπόσχονται επιστροφή στην κανονικότητα, ουσιαστικά ποντάρουν, στο αίσθημα νοσταλγίας που έχει ο καθένας μας. Είναι τόσο φθηνή η εκμετάλλευση αυτού του ανθρώπινου συναισθήματος, που ειλικρινά αναρωτιέσαι, γιατί δεν γίνεται αντιληπτό από τα «θύματά» της.
Άσε που η φράση «επιστροφή στη νέα κανονικότητα» είναι να πέφτεις κάτω από τα γέλια. Όποιος σύνταξε την πρόταση πρέπει να πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Αφού είναι «νέα» κανονικότητα αυτό σημαίνει, ότι δεν την έχουμε ξαναζήσει.
Άρα σε τι επιστρέφουμε; Αφού δεν ήμασταν ποτέ εκεί.
Άρα, δεν είναι επιστροφή αλλά μετάβαση.
Η λέξη, όμως, «μετάβαση» δεν ακούγεται τόσο πιασάρικη όσο η «επιστροφή», άσε που ακούγεται και κάπως πιο βίαιη. Υποδηλώνει αλλαγή.
Και όταν απευθύνεσαι σε μια κοινωνία που ακούει «αλλαγή» και βγάζει σπυράκια, μάλλον επιστροφή και πάλι επιστροφή, άλλο που το μόνο που θα επιστρέψει τους επόμενους μήνες, θα είναι το ΔΝΤ.
Δηλαδή, η «επιστροφή στα μνημόνια» θα ήταν πιο ειλικρινής και ρεαλιστική πρόταση, άλλωστε η ελληνική κοινωνία επιμένει στα ίδια και τα ίδια, ψηφίζοντας γόνους παλιών πρωθυπουργών, για να νοιώθει …κανονική, αλλά ας συνεχίσουμε αυτό που λέγαμε.
Όπως είπε o δημοσιογράφος του BBC, το να θεωρείς κανονικό κάτι, σημαίνει ότι κάτι άλλο είναι μη-κανονικό ως φυσικό επακόλουθο, αλλά στην πραγματικότητα μάλλον ισχύει το ανάποδο.
Θεωρούμε, δηλαδή, ως μη-κανονική μια κατάσταση, οπότε αναζητούμε την …κανονικότητα.
Όχι, όμως, μια κανονικότητα που υπήρξε, αλλά μια πρότερη κανονικότητα που δεν υπήρξε ποτέ· δηλαδή, στηρίζεται στην φαντασίωση μιας παλιάς ουτοπίας.
Και το θέμα με την ουτοπία - για να έχει νόημα και να σε αναγκάζει να προχωράς προς τα μπροστά μήπως και την φτάσεις - είναι, να εντοπίζεται ακαθόριστα στο μέλλον και όχι συγκεκριμένα στο παρελθόν.
Ο ίδιος ο Χρόνος, η απόλυτη δύναμη της Φύσης, δεν κάνει ποτέ βήματα προς τα πίσω. Ούτε για ένα δευτερόλεπτο. Μπορεί να βλέπουμε στον ουρανό μας το αποτύπωμα του φωτός εκατομμύρια άστρων, το οποίο φως ξεκίνησε το ταξίδι του μέχρι τη Γη πριν πολλά εκατομμύρια χρόνια, αλλά αυτό δεν σημαίνει, ότι αυτά τα άστρα υπάρχουν πια κάπου.
Συνεπώς, η επιστροφή στο παρελθόν είναι μια ανθρώπινη σάχλα.
Είναι η ρημάδα η αβεβαιότητα του μέλλοντος που αγχώνει, οπότε αναζητάμε μια επίπλαστη ασφάλεια.
Αυτό είναι, όμως -ίσως, μάλλον- η μαγεία του μέλλοντος. Δεν σε περιορίζει όπως το παρελθόν.
Δεν μπορείς να αλλάξεις απολύτως τίποτα από την ιστορία, μπορείς όμως να αλλάξεις τα πάντα από εκεί και έπειτα.
Γι’ αυτό, οι ουτοπίες μας πρέπει να είναι κάτι, που έρχεται από το μακρινό μέλλον και όχι από το φαντασιακό μας παρελθόν. Η Ιστορία είναι για να την μελετάμε, όχι για να την αναπολούμε.
Μετά δεν είναι ουτοπία, αλλά μια βίαιη απαγκίστρωση, μια ανεκπλήρωτη εμμονή.
Η ανθρωπότητα πρέπει να κοιτάει προς τον έναστρο ουρανό και να φαντάζεται, ότι μια μέρα θα ταξιδέψει στα άστρα και όχι να αναζητά την «σιγουριά» σε υλικά πράγματα, που δεν μπορούν αντικειμενικά να την προσφέρουν.
Είναι πιο ανούσιο και από εκείνον ή εκείνη, που έχοντας χωρίσει, αναζητά τη σιγουριά σε παρελθοντικές σχέσεις, που αν είχαν κάτι να προσφέρουν, δεν θα ανήκαν στο παρελθόν (μοναδική εξαίρεση, ίσως, οι παλιοί ανεκπλήρωτοι έρωτες).
Όλα αυτά, βέβαια, θα ήταν περισσότερο απλά, αν οι άνθρωποι κάναμε εξαρχής αυτό που θέλουμε και όχι αυτό που «πρέπει».
Φτάνει κάποια στιγμή στη ζωή σου, που συνειδητοποιείς, ότι δεν έκανες αυτό που ήθελες. Σε ένα κάρο περιπτώσεις. Και αρχίζεις, να το μετανιώνεις. Αν άρχισες να μετανιώνεις κάποια πράγματα, τότε αυτό σημαίνει, ότι έκανες εκπτώσεις στη ζωή σου. Και τους λόγους που το έκανες, τους ξέρεις. Άλλοτε ήταν να μην τα χαλάσεις με την παρέα, άλλοτε επειδή φοβόσουν, ότι θα σου κόστιζε βραχυπρόθεσμα, άλλοτε επειδή δεν «ταίριαζες» στο «κοινωνικό σύνολο».
Αυτό σκοτώνει τις σημερινές κοινωνίες. Όταν δεν έχεις τα δικά σου θέλω, καταλήγεις να είσαι ο δούλος των «θέλω» κάποιου άλλου.
Ποιος εμποδίζει στην τελική τον άνθρωπο, αν όχι εκείνοι που τον θέλουν να εργάζεται μανιωδώς, ώστε να αυξάνουν συνεχώς τα κέρδη τους;
Εκείνοι που έπεισαν τους ανθρώπους, ότι όλοι έχουμε τα ίδια «θέλω».
Και αντί να ζεις τη ζωή σου με τους δικούς σου όρους -που αυτό είναι το νόημα της ζωής και τίποτε άλλο-, καταλήγεις απλά να υπάρχεις.
Αυτό είναι ό,τι χειρότερο. Πιο ψυχοφθόρο και από το να χλευάζεσαι ως «διαφορετικός» σε μια «κανονική» κοινωνία.
Ακόμα και χωρίς όλα αυτά, οι άνθρωποι πρέπει να προχωράμε για έναν και μόνο λόγο: η ζωή προχωρά με ή χωρίς εμάς, δεν περιμένει κανέναν.
Μόνο που στην πράξη δεν το κάνουμε. Υπάρχουν σαφείς περιορισμοί. Ωραίες οι φιλοσοφίες, αλλά στην πράξη ο πεινασμένος έχει μόνο μια επιθυμία, να φάει. Είναι αυτό που λέμε, ότι για να γράψει κανείς Ιστορία, πρέπει πρώτα να γεμίσει το στομάχι του.
Μόνο που ο χρόνος, όπως είπα, είναι αδυσώπητος και δεν περιμένει κανέναν και τίποτα.
Δηλαδή, τα πράγματα δεν είναι ούτε τόσο εύκολα, όσο τα κάνουν να ακούγονται οι μεγάλοι φιλόσοφοι της Ανθρωπότητας, ούτε τόσο δύσκολα όσο τα κάνουμε να ακούγονται όλοι οι υπόλοιποι.
Η νοσταλγία για την κανονικότητα δεν είναι τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο από τα χαμένα μας χρόνια. Όλα αυτά τα χρόνια που πέρασαν, γιατί δεν συνωμότησε το σύμπαν, να πετύχουμε αυτά που θέλουμε.
Όποιος θέλει, λοιπόν, να περιμένει άλλα δυο χρόνια και άλλα δυο χρόνια και άλλα δυο χρόνια μέχρι να εκπληρώσει τα όνειρά του, τουλάχιστον μετά να μην αναρωτιέται, γιατί δεν πρόλαβε να ζήσει τη ζωή του.
Ή όπως λέει μια άλλη ρήση: Αυτός που αναβάλλει για αύριο, αυτό που θέλει να κάνει σήμερα, τότε δεν θα το κάνει ποτέ.
Με εκτίμηση,
Άρης
Υ.Γ. Το έγραψα μόνο και μόνο, επειδή μια φίλη μου είπε χθες, ότι ήθελε να κάνει κάποια πράγματα στη ζωή της και τώρα θα αναγκαστεί να περιμένει μέχρι να περάσει η πανδημία. Να περιμένουμε τι; Να πεθάνουμε; Δεν είναι μόνο οι ηλικιωμένοι που έχουν συνήθως λίγα χρόνια μπροστά τους. Πολλά μπορούν να συμβούν στη ζωή ενός ανθρώπου. Για να μην πω, ότι άκουγα προ ημερών έναν καρκινοπαθή συνάδελφο να φοβάται τον ιό και αναρωτιόμουν μήπως με μένα κάτι δεν πάει καλά. Πάντως, η ζωή δεν έχει εμάς ως επίκεντρο (τους ανθρώπους). Θα συμβαίνουν συνέχεια πανδημίες, φυσικές καταστροφές, ατυχήματα. Η ανάγκη της οργανωμένης, ανθρώπινης κοινωνίας - όπως την φανταζόμαστε οι άνθρωποι - είναι να περιορίσει βλαβερές συνέπειες, αλλά όχι να τις εκμηδενίσει, έτσι δεν είναι; Ειδικά, όταν η λογική της οργάνωσης αυτής της κοινωνίας είναι ταξική, δηλαδή να περιορίσει κυρίως τις συνέπειες για τους πλούσιους. Και επειδή την τελευταία φορά που κοίταξα, δεν ανήκω στην …υψηλή κοινωνία, άρα δεν ξέρω από που θα μου έρθει, ποιο το νόημα να φοβάμαι, κάτι που δεν ελέγχω; Δηλαδή, πάντα θα υπάρχουν εμπόδια. Η ερώτηση είναι «πόσα θέλουμε να θυσιάσουμε στον βωμό μιας κανονικότητας που δεν θα υπάρξει -αντικειμενικά- ποτέ»;
(Φίλε Άρη, δίνε πόνο. Άρη, σε αντίθεση με το το 2010, τώρα είμαι cool. Γιατί τώρα ξέρω τι θα γίνει. Τότε …ήλπιζα. Αλλά είδα τι επιλογές έκανε η ελληνική κοινωνία αυτά τα δέκα χρόνια, οπότε ξέρω και τι θα κάνει τους επόμενους μήνες. Οι επιλογές που κάνουμε, καθορίζουν την πορεία μας. Και δεν θεωρώ πως γίνονται θαύματα, όπως το να ξυπνήσουν ξαφνικά ένα πρωί οι άνθρωποι και να είναι απόλυτα συνειδητοί. Όχι, υπάρχει διαδικασία για να φτάσεις στην ουσία. Δεν είναι εφαρμογή στο κινητό, να πατήσεις ένα κουμπί και να φτιάξουν όλα. Εγώ σέβομαι τις επιλογές της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό που δεν καταλαβαίνω, είναι γιατί οι Έλληνες παραπονιούνται. Αφού έκαναν αυτές τις επιλογές, ας τις τιμήσουν και ας αναλάβουν τις ευθύνες και τις συνέπειες των επιλογών τους. Άρη, έρχεται τρελό γέλιο. Εγώ έχω αποφασίσει να απολαύσω την κατάσταση. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, κάνε κι εσύ το ίδιο. Μη χαλιέσαι άδικα. Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)
ΠΗΓΗ: pitsirikos.net
