Γιώργος X. Παπασωτηρίου
Ματ, κουμπουροφόροι ειδικοί φρουροί, δακρυγόνα, κλομπς, κοροναϊός, τηλεοπτικοί εκτοξευτές "βομβών-φόβου", κλιματική αλλαγή, ελληνοτουρκικά, φόβος για την επιβίωση, φόβος για το μέλλον...
Παντού φόβος και τρόμος. Ποιος παράγει αυτόν το φόβο και με ποιο σκοπό;
Για τον Χέγκελ, όποιος φοβάται, συμπεριφέρεται σαν σκλάβος. Στην «Φαινομενολογία του Πνεύματος», κύριος του εαυτού του είναι εκείνος, που δεν φοβάται να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του, που είναι πρόθυμος να πεθάνει για την ελευθερία του. Αντίθετα, ο σκλάβος τρέμει για τη ζωή του και δέχεται, προκειμένου να παραμείνει ζωντανός, το καθεστώς του δούλου. Αυτό, λοιπόν, επιδιώκουν: Μία κοινωνία δούλων, ένα συνονθύλευμα παθητικών ατόμων. Αφού σύμφωνα με την ιδεολογική τους πρόγονο, την Θάτσερ: «δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα»!
Ο φόβος γίνεται η κινητήρια αρχή της σύγχρονης συντηρητικής πολιτικής: φόβος των προσφύγων, φόβος των μεταναστών, φόβος της εγκληματικότητας, φόβος της αποσταθεροποίησης, φόβος της μόλυνσης (κοροναϊός) κ.ά.. Ακόμα και η δημιουργία των «φυλακών μεταναστών» αιτιολογούνται με τον φόβο της μόλυνσης! Ο κοινός τόπος του συνανήκειν γίνεται ο φόβος απέναντι στον ξένο, τον διαφορετικό, απέναντι στον Άλλο και το άλλο, το ανοίκειο. Η μεταπολιτική του φόβου μεταλλάσσει τις κοινωνίες σε κοινότητες τρομοκρατημένων ατόμων. Η ιδιότυπη αυτή τρομοκρατία συνιστά πλέον την ουσία της πολιτικής και υπηρετείται το ίδιο καλά τόσο από τις αυθεντίες του κυνισμού όσο και από τις αυθεντίες της μανιχαϊκής ηθικής και της «καθαρότητας», τους φονταμενταλιστές, τους εθνικιστές που δημοκοπούν, κατασκευάζοντας σκιάχτρα. Τι προτείνουν όλοι αυτοί; Το μίσος. Την απόκτηση ταυτότητας μέσω της εχθρότητας απέναντι στον ξένο. Η οπτική του μίσους τους είναι η καθαρότητα της φυλής, η υπεροχή της ράτσας και του έθνους. Σ’ αυτή τη βάση συναντώνται ο ρατσιστής, ο εθνικιστής, ο χρυσαυγίτης και ο φοβισμένος «νοικοκύρης».
Η τηλεόραση αποτελεί σημείο-κλειδί στη λειτουργία της μεταπολιτικής του φόβου. Η λειτουργία της τηλεόρασης δημιουργεί όχι μόνο συναισθήματα αλλά και την ίδια την "πραγματικότητα", τον πολιτικό πολιτισμό, καθώς μεταβάλλει ριζικά τον τρόπο και το περιεχόμενο του δημόσιου διαλόγου· έναν διάλογο που απομυζούν ο καφενειακός, νηπιακός λόγος και οι συνεχείς κύκλοι ευτελούς ψυχαγωγίας, που καταλήγουν στην καταξίωση της κοινοτοπίας, των «σκουπιδιών», του ανεξάντλητου χάχανου και εντέλει της ρηχότητας, του ψεύδους και του μίσους.
Πως μπορούμε να αντιπαρατεθούμε στα μέσα παραγωγής του φόβου; Τι θα αντιτάξουμε στην τηλεόραση και τις υπόλοιπες πηγές του τρόμου; Πολλοί μιλούν για τα κοινωνικά δίκτυα. Αυτά όμως λειτουργούν συνήθως ως πολλαπλασιαστές ισχύος του κυρίαρχου πολιτικού μηνύματος και το ανατρέπουν, μόνο όταν συνδυάζονται με τη συλλογική δράση, με τον «Δρόμο». Η απάντηση, λοιπόν, είναι η συλλογική δράση, η Πράξη, ο Δρόμος, εκεί που στήνουν τις μουσικές σκηνές τους οι νέοι, εκεί που αγκαλιάζουμε τους πρόσφυγες και τους παρέχουμε ανθρώπινη «ζεστασιά», εκεί που διαμαρτυρόμαστε για την απανθρωπιά, εκεί που διαδηλώνουμε κατά του ρατσισμού και του φασισμού, εκεί που διαλύουμε το φόβο με χορούς και τραγούδια, εκεί που ανθίζει η αγωνιστική αλληλεγγύη και η Αγάπη, εκεί, στον κοινό αγώνα των γηγενών και των προσφύγων για να σταματήσουν οι αιτίες των ξεριζωμών, για να μην υπάρχουν φυλακές αθώων ανθρώπων...
Η ελπίδα βρίσκεται στην επανεύρεση της ουσίας της πολιτικής Πράξης και στον αγώνα για μια νέα σύνθεση: τη συμφιλίωση του ατόμου με την κοινότητα και την ξενότητα, γιατί το βασίλειο του ανθρώπου δεν είναι ο στενόχωρος και αγχωτικός χώρος του υπερφίαλου, άπληστου και κυνικού Εγώ των «νοικοκυραίων», ούτε η αφηρημένη κυριαρχία μιας τρομοκρατικής και συγχρόνως τρομοκρατημένης συλλογικότητας, αλλά εκείνη η ενδιάμεση ζώνη του Εμείς όπου συνηθίζουν να λαμβάνουν χώρα η κατανόηση, η συμπόνια, η συμπάθεια, η αλληλεγγύη και η φιλία για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη χωρίς διακρίσεις...
ΠΗΓΗ: artinews.gr
