Οι δύο κρίσεις που (κατά το πάγιο μήνυμα Τσίπρα) «δεν μπορεί να διαχειριστεί ταυτόχρονα η Ελλάδα», η προσφυγική και η κρίση χρέους, συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες. Και μένει να φανεί, εάν (παρά την επίσης πάγια δημόσια αποσύνδεσή τους από την κυβέρνηση) η «ρεαλιστική στροφή» στο προσφυγικό θα φέρει...
και την, σιωπηρά προσδοκώμενη, ελάφρυνση των απαιτήσεων στην αξιολόγηση.
Οι οιωνοί από τις Βρυξέλλες δεν δείχνουν, πάντως, εύκολες μάχες ούτε στην ευρωτουρκική σύνοδο κορυφής για το προσφυγικό, ούτε στην παράλληλη συνεδρίαση του Eurogroup για την αξιολόγηση και η διπλή σημερινή μάχη κρύβει υψηλά ρίσκα.
«Ύψιστη προτεραιότητα» τα κλειστά σύνορα
Στο προσφυγικό, τα τελευταία επίσημα στοιχεία μετρούσαν ήδη χθες το βράδυ 33.320 τους πρόσφυγες επί ελληνικού εδάφους. Τα μηνύματα που στέλνουν οι ίδιοι οι αρμόδιοι υπουργοί προϊδεάζουν για τουλάχιστον διπλάσιο (έως και τριπλάσιο) αριθμό εγκλωβισμένων τους επόμενους μήνες, ενώ το βασικό μήνυμα της σημερινής συνόδου θα είναι απλώς η άτυπη επικύρωση του δόγματος των κλειστών συνόρων… μέχρι νεωτέρας.
Σύμφωνα με το προσχέδιο ανακοινωθέντος της συνόδου, που δημοσίευσε η βελγική Der Standard, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα θέσουν ως «ύψιστη προτεραιότητα» την ανάσχεση της «ανεξέλεγκτης» ροής προσφύγων μέσω του μέσω του λεγόμενου Βαλκανικού Διαδρόμου (όπερ, θα δώσουν και τις επίσημες «ευλογίες» τους στο κλείσιμο των βόρειων ελληνικών συνόρων).
Είναι μια πραγματικότητα, που, ήδη, σιωπηρά και σε συνεννόηση με τη Γερμανία έχει αποδεχθεί η ελληνική πλευρά προσβλέποντας σε τρία στρατηγικά, αλλά και αμφίρροπα, αντισταθμιστικά οφέλη: Την πλήρη αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης με τον ηγετικό πυρήνα του ευρωπαϊκού μπλοκ, τη συντονισμένη μετατόπιση της πίεσης και του βάρους της προσφυγικής κρίσης στην Τουρκία και την παράλληλη (εξίσου σιωπηρή) άμβλυνση των απαιτήσεων των εταίρων στο μέτωπο της αξιολόγησης.
Η «σχέση εμπιστοσύνης» με τη Μέρκελ
Σε ό,τι αφορά τη «νέα σχέση εμπιστοσύνης», η συμμαχία με τη Μέρκελ και δη σε μια δύσκολη πολιτική συγκυρία με την Γερμανίδα καγκελάριο, δημιουργεί όντως προϋποθέσεις ενός νέου επιπέδου διαπραγμάτευσης. Στο Βερολίνο, όμως, δεν κάνει «κουμάντο» μόνον η Μέρκελ πια, αλλά κι ο Σόιμπλε, η καγκελάριος συνηθίζει να ζυγίσει το βάθος των συμμαχιών της, με μέτρο πάντα το εσωτερικό πολιτικό κόστος και η Ελλάδα παραμένει ο «υπερχρεωμένος» της παρέας – τουλάχιστον κατά τη γερμανική, βολική, οπτική.
Όπερ, και σε πρώτο χρόνο τουλάχιστον, το εάν αυτή η συμμαχία είναι στρατηγική, ευκαιριακή ή απλώς παρελκυστική, θα μετρηθεί, στον βαθμό της πίεσης που θα ασκήσει η Άνγκελα Μέρκελ τόσο στον Αχμέτ Νταβούτογλου για ταχείες επαναπροωθήσεις μεταναστών από την Ελλάδα, όσο και προς τους «απρόθυμους» της κεντρικής Ευρώπης για τήρηση της συμφωνίας μετεγκατάστασης και απορρόφησης 160.000 προσφύγων.
Και στα δύο μέτωπα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ο γερμανικός ζήλος δεν είναι υψηλός: Η Μέρκελ έχει ήδη διαμηνύσει, πως προτεραιότητα της σημερινής συνόδου δεν είναι οι επαναπροωθήσεις αλλά η προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, ενώ και στο θέμα της μετεγκατάστασης προσφύγων στην Ευρώπη οι πληροφορίες από κοινοτικές πηγές θέλουν τους ηγέτες της Ε.Ε. να δίνουν «ελαστικό χρονοδιάγραμμα».
Η επιστροφή του κουαρτέτου και τα «δύσκολα μέτρα»
Στην παράλληλη, δε, αρένα της αξιολόγησης, εκείνο που σίγουρα μπορεί να αναμένει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος σήμερα το απόγευμα στη συνεδρίαση του Eurogroup, είναι το «σφράγισμα» του εισιτηρίου επιστροφής του κουαρτέτου εντός της εβδομάδας (πιθανότατα έως την Πέμπτη) στην Αθήνα.
Από εκεί και πέρα, ωστόσο, ούτε το σκληρό ΔΝΤ, ούτε οι εξίσου σκληρές απαιτήσεις έχουν ακόμη βγει από την ατζέντα. Το σχέδιο για (προσωρινή έστω) παραμονή του Ταμείου μόνον ως «τεχνικού συμβούλου» στο πρόγραμμα δεν έχει ακόμη κλειδώσει και φέρεται να συναντά ισχυρές αντιστάσεις από τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Την ίδια ώρα, κοινοτικές πηγές έχουν ήδη διαμηνύσει στο οικονομικό επιτελείο, πως η πιο «πολιτική» προσέγγιση των ευρωπαίων στο θέμα του δημοσιονομικού κενού και του ασφαλιστικού δεν αίρει και τις απαιτήσεις για «δύσκολα μέτρα» και «εφαρμογή των συμφωνηθέντων του Μνημονίου».
«Δεν θα ζητήσουν μεν τα ιλιγγιώδη 9 δις που θέλει ο Τόμσεν, αλλά ούτε αποφάσισαν ξαφνικά, να μας δώσουν λευκή επιταγή», λέει χαρακτηριστικά κυβερνητικός παράγοντας που αντιμετωπίζει συγκρατημένα την πορεία της αξιολόγησης.
Κόκκινα δάνεια και συντάξεις
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση προετοιμάζεται ήδη για σκληρή μάχη στο θέμα των κόκκινων δανείων, όπου και οι ευρωπαίοι δανειστές (με πρώτη την ΕΚΤ) απαιτούν πλήρη απελευθέρωση της πώλησής τους, ενώ δεδομένο θεωρείται πλέον, πως συμφωνία δεν πρόκειται να επέλθει, εάν δεν υπάρξει ελληνική υπαναχώρηση και σε ό,τι αφορά τη μείωση των υφιστάμενων συντάξεων.
Ο βαθμός των παρεμβάσεων και των περικοπών, που θα γίνουν σ’ αυτά τα δύο εξαιρετικά ευαίσθητα κοινωνικά πεδία, θα καθορίσει ίσως και το τελικό κέρδος από την, άτυπη πάντα, συνάντηση και σύνδεση των δύο κρίσεων - της προσφυγικής και της οικονομικής…
