O Eρντογάν ζήτησε τα… πάντα και πήρε ήδη τα περισσότερα, η Ελλάδα δίνει άνιση, διπλή μάχη κόντρα στο διπλό τείχος Τουρκίας και σκληρών του Visegrad και μετά από (έναν ακόμη) μαραθώνιο 16 ωρών η Ευρώπη μεταθέτει τις τελικές αποφάσεις της για το προσφυγικό στη νέα σύνοδο της 17ης Μαρτίου.
Το πλαίσιο της λύσης (;) τέθηκε ήδη χθες με μια συμφωνία «επί της αρχής» με την Τουρκία, που προβλέπει ανταλλαγή προσφύγων και μια γενναιόδωρη υπόσχεση για νέα «προίκα» 3 δισ. ευρώ στον Ερντογάν – παραμένουν όμως ανοιχτά καίρια ζητήματα όπως το εάν, πότε και υπό ποιους όρους θα ανοίξουν τα νέα κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα, καθώς και το εάν θα αποκρουστεί οριστικά το δόγμα των κλειστών συνόρων, που επιχειρούν να επιβάλλουν η Αυστρία και οι «4» του Visegrad.
Το σχέδιο των 6 σημείων
Οδηγός αυτής της εξαιρετικά κρίσιμης διαπραγμάτευσης, στην οποία η Τουρκία έσπευσε να ανοίξει όλα τα θέματα – ακόμη και τα εθνικά – πάνω στο τραπέζι, είναι το σχέδιο των 6 σημείων που συζητήθηκε στη χθεσινή μαραθώνια σύνοδο και περιλαμβάνει τα, αρκούντως μαξιμαλιστικά, αιτήματα της Άγκυρας, προκειμένου να συμβάλει ουσιαστικά στην ανάσχεση των προσφυγικών ροών.
Στο σχέδιο συμπεριλαμβάνεται η χορήγηση πρόσθετης οικονομικής στήριξης 3 δισ. ευρώ προς την Τουρκία (πέραν των 3 δισ. που έχουν ήδη δεσμευτεί), κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες έως τον Ιούνιο και επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία θα δεχθεί την επαναπροώθηση προσφύγων (συμπεριλαμβανομένων και Σύρων) από τα ελληνικά νησιά, στη βάση «ένας προς έναν»: Συγκεκριμένα, για κάθε έναν παράτυπο μετανάστη που θα επαναπροωθείται, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα δέχονται έναν πρόσφυγα σε απ’ ευθείας μετεγκατάσταση από την Τουρκία.
Ωστόσο, το σχέδιο εξακολουθεί να έχει ουκ ολίγες γκρίζες ζώνες, τόσο σε ό,τι αφορά τις παροχές στην Τουρκία, όσο και στο θέμα του μονομερούς σφραγίσματος των συνόρων και του Βαλκανικού Διαδρόμου από τον σκληρό κεντροευρωπαϊκό άξονα.
Τα ανοιχτά μέτωπα
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, όπως και η κυπριακή κυβέρνηση, έθεσαν ως όρο για την επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το άνοιγμα των λιμανιών των κατεχόμενων σε κυπριακά πλοία, ενώ την ίδια ώρα οι «4» του Visegrad απέκρουσαν τη λύση των επαναπροωθήσεων, υποστηρίζοντας πως η Τουρκία δεν αποτελεί «ασφαλή χώρα».
Η θέση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος εγκάλεσε τους «4» για υποκρισία, ενώ ο ακροδεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν έφερε τη σύνοδο προ πλήρους εμπλοκής απειλώντας με βέτο. Αρνητική στη χορήγηση επιπλέον 3 δισ. προς την Άγκυρα ήταν και η Αυστρία, με τον καγκελάριο της χώρας Βέρνερ Φάιμαν να δηλώνει τα ξημερώματα, μετά τη λήξη της συνόδου, ότι «υπάρχουν ζητήματα με την Τουρκία, όπως τα ατομικά δικαιώματα και η ελευθερία του Τύπου, που δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενο ανταλλαγής».
Μάχη για το κλείσιμο των συνόρων
Μείζον εκκρεμές θέμα για τη νέα σύνοδο της 17ης Μαρτίου παραμένει και το θέμα της διαφύλαξης των ανοιχτών συνόρων, για το οποίο έδωσαν μάχη χθες τόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός όσο και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
«Ένα ακόμη ανοιχτό θέμα είναι η ομαλοποίηση της Ζώνης Σένγκεν. Θέλουμε επαναφορά στο πρότερο καθεστώς μέσα στο χρόνο και δεν θέλουμε μονομερείς ενέργειες», δήλωσε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ μετά το τέλος της συνόδου, ενώ η Άνγκελα Μέρκελ είπε:
«Τον Μάρτιο θα παρουσιάσουμε τις αποφάσεις… Η Τουρκία τώρα έχει λάβει μια σειρά μέτρων για τους πρόσφυγες. Ο κ.Νταβούτογλου πίεσε, για να δοθούν τα 3 δισ. ευρώ, για τη στήριξη των προγραμμάτων που πρέπει να τρέξουν. Υπάρχουν κάποιες καθυστερήσεις. Η Τουρκία δηλώνει πρόθυμη, να παίρνει πίσω όσους μετανάστες φτάνουν παράνομα στην Ελλάδα και δεν δικαιούνται ασύλου, αλλά και Σύρους που το επιθυμούν και τους οποίους θα μπορούσαμε να μετεγκαταστήσουμε στη συνέχεια στην ΕΕ. Θα τα συζητήσουμε όλα στις 17 Μαρτίου».
Τσίπρας: Σε σωστή βάση, αλλά…
«Η αντιπαράθεση αυτή θα συνεχιστεί στην επόμενη Σύνοδο, αλλά πιστεύω, πως θα αναδειχθεί τελικά ως μόνη λύση ο σεβασμός του ενός στις ανάγκες του άλλου», δήλωσε από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας επισημαίνοντας: «Σήμερα η Τουρκία ήρθε με προτάσεις που αιφνιδίασαν πολλούς. Υπήρχε μια πρώτη συμφωνία στο περιθώριο της Συνόδου. Υπήρχαν όμως ανταλλάγματα, που ζητούσε η Τουρκία για τη βοήθειά της και δεν ήμασταν έτοιμοι να τα συζητήσουμε. Θέλουν περαιτέρω διάλογο. Ωστόσο, η συζήτηση μπήκε σε μια σωστή βάση: να έχουμε μια ουσιαστική συνεργασία με Τουρκία, για να μην βλέπουμε αυτό που γίνεται μήνες τώρα με ανθρώπους να χάνονται στο Αιγαίο».
Στο πλαίσιο του σχεδίου που προωθείται, κι εάν οριστικοποιηθεί η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας, η Ελλάδα θα λάβει μέχρι το τέλος του χρόνου 300 εκατομμύρια ευρώ σε ευρωπαϊκή βοήθεια για την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης και άλλα 400 εκατομμύρια έως το 2020, όπως δήλωσε μετά το τέλος της συνόδου ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ.
