To διεθνές κέντρο ερευνών Transnational Institute δημοσίευσε στις 17 Φεβρουαρίου μία σημαντική έρευνα για τη διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων σε όλη την Ευρώπη. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν, πώς έχει στηθεί μια ευρωπαϊκή βιομηχανία με μεγάλους παίχτες (Lazard, Deutsche Bank), κρούσματα διαφθοράς (ΤΑΙΠΕΔ) και...
πλήγματα στο δημόσιο συμφέρον πολλών χωρών.
Η αδιαφορία των υπερεθνικών θεσμών (ΕΚΤ, ΔΝΤ, ΟΑΣΑ κ.ά.) που πιέζουν συνεχώς για ιδιωτικοποιήσεις παρά τα καταστροφικά αποτελέσματα δεν είναι μόνο ιδεολογική, όπως υπογραμμίζει το TNI, αλλά οφείλεται σε μια μεγάλη βιομηχανία που έχει στηθεί στην Ευρώπη και αποκομίζει τεράστια κέρδη από αυτές τις διαδικασίες. Τα lobbies των εταιρειών, που συμμετέχουν σε αυτήν τη βιομηχανία, πιέζουν για ακόμα περισσότερες εκποιήσεις δημόσιας περιουσίας, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μικρότερα κρατικά ΑΕΠ, λιγότερα έσοδα, περισσότερη διαφθορά και χειρότερες συνθήκες εργασίας.
Η έρευνα έχει ως στόχο «να αποδείξει, πως στις ιδιωτικοποιήσεις τα εταιρικά συμφέροντα θεωρούνται σημαντικότερα από το δημόσιο συμφέρον και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Καταλήγει στα παρακάτω βασικά συμπεράσματα:
Τα επιχειρήματα των υποστηρικτών του κύματος ιδιωτικοποιήσεων στην Ευρώπη δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων θεωρείται ότι αυξάνει την αποτελεσματικότητα και προσφέρει έσοδα σε υπερχρεωμένα κράτη. Ωστόσο, όπως σημειώνει η έρευνα, πουλιούνται μόνο κερδοφόρα στοιχεία δημόσιας περιουσίας, σε πολύ χαμηλότερη τιμή μάλιστα από την πραγματική τους. Παράλληλα το TNI διαπιστώνει, ότι οι νέες εργασιακές συνθήκες σε ιδιωτικοποιημένα assets οδηγούν σε μειωμένους μισθούς, χειρότερες συνθήκες εργασίας και περισσότερη ανισότητα.
Η διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων έχει δώσει τροφή σε μια σειρά σκανδάλων κακοδιαχείρισης. Μάλιστα, εδώ το TNI αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΤΑΙΠΕΔ, τρία στελέχη του οποίου διώκονται από την Εισαγγελία Διαφθοράς (για την υπόθεση των 28 ακινήτων του Δημοσίου). Ανάλογες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί σε Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Παρά την επιθυμία για ιδιωτικές επενδύσεις, πολλές δημόσιες υποδομές αγοράζονται από κρατικές εταιρείες. Στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Fraport, βασικός μέτοχος της οποίας είναι το γερμανικό κράτος. Παράλληλα, η έρευνα αφιερώνει ένα τμήμα της στην επέκταση κινεζικών κρατικών εταιρειών.
Μια μικρή λίστα εταιρειών αποκομίζει τεράστια κέρδη από τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων, καθώς συμμετέχουν και ως σύμβουλοι επενδύσεων για το κράτος που πουλάει την περιουσία του και ως αγοραστές αυτής της περιουσίας. Το σημαντικότερο παράδειγμα, που αναφέρεται εδώ, είναι η Lazard, ενώ ανάλογες υποθέσεις στην Ελλάδα είναι η ανάμειξη θυγατρικών των Eurobank και Εθνικής (στην υπόθεση των 28 ακινήτων) και της γερμανικής Lufthansa, που όπως έχει αποκαλύψει το ThePressProject ήταν σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ στην πώληση των 14 αεροδρομίων και μέτοχος της Fraport.
Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας του TNI καταλαμβάνει η περίπτωση της Ελλάδας, η οποία με ταπεινωτικό τρόπο, όπως τονίζεται, «εξαναγκάστηκε τον Ιούλιο του 2015 σε ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων πιο εκτεταμένο από τα προηγούμενα». Ωστόσο, η Ελλάδα δεν είναι η μόνη που αναγκάζεται να εκποιήσει τη δημόσια περιουσία της, καθώς πιέσεις αντιμετωπίζουν και η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Βρετανία.
Το TNI διαπιστώνει, ότι οι μεγαλύτεροι υπέρμαχοι των ιδιωτικοποιήσεων είναι αυτοί που συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία, αποκομίζοντας σημαντικά οφέλη. Η Deutsche Bank για παράδειγμα, είναι από τους μεγαλύτερους «παίκτες» στο IPO, τη διεθνή χρηματιστηριακή αγορά όπου δημόσια περιουσία πωλείται σε επενδυτές. Η ίδια Deutsche Bank βγάζει μία ετήσια έρευνα κάθε χρόνο, υποστηρίζοντας τις ιδιωτικοποιήσεις στην Ευρωζώνη: «Οι κυβερνήσεις πρέπει να εκμεταλλεύονται τις ευκαιρίες» έγραφε η γερμανική τράπεζα στην τελευταία της έκθεση το 2015.
Άλλοι μεγάλοι παίχτες στη βιομηχανία των ιδιωτικοποιήσεων είναι οι μεγάλοι διεθνείς σύμβουλοι επενδύσεων (Ernst & Young, Deloitte, KPMG, PriceWaterhouseCoopers), που μεταξύ άλλων εκδίδουν και σχετικές μελέτες παρακολουθώντας και υποστηρίζοντας τις διαδικασίες.
Όπως τονίζει το TNI, το κέρδος για αυτές τις εταιρείες είναι μεγάλο. Όταν μια ιδιωτικοποίηση ολοκληρωθεί μέσω του IPO, οι σύμβουλοι παίρνουν ένα ποσοστό 5-7% της τιμής, συν την αμοιβή τους. Η έρευνα αναφέρει ως παράδειγμα τη Lazard, που έλαβε 1,5 εκατ. λίρες αμοιβή, επειδή συμμετείχε ως σύμβουλος στην πώληση της Royal Mail στη Βρετανία. Η συμμετοχή της Lazard και της Rothschild, που χαρακτηρίζονται ως «οι επενδυτές των χρεοκοπημένων», καθώς εμπλέκονται σε χώρες με τεράστια χρέη, αναλύεται ενδελεχώς στην έρευνα.
(Απόσπασμα από άρθρο που δημοσιεύθηκε στο www.thepressproject.gr στις 18 Φεβρουαρίου 2016, σε επιμέλεια Θάνου Καμήλαλη)
ΠΗΓΗ: e-dromos.gr
