Αλλεπάλληλες... σεισμικές δονήσεις σε όλη την επικράτεια αναμένεται να προκαλέσει η νέα απαίτηση της τρόικας για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των ακινήτων για φυσικές καταστροφές (σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές).
Κι αυτό καθώς θα φέρει νέα βάρη στα ακίνητα, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν φτάσει στα όρια της φοροδοτικής τους ικανότητας εξαιτίας της πληθώρας φόρων και τελών που τα βαρύνουν.
Μάλιστα η «σύσταση» της τρόικας να επιβληθεί «σεισμόσημο» σε όλα τα ακίνητα αναμένεται να συζητηθεί κατά τη διάρκεια του νέου ελέγχου της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος ξεκινά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι οχλήσεις προς την κυβέρνηση για το θέμα έχουν ξεκινήσει από την περασμένη άνοιξη, με τους εκπροσώπους των δανειστών μας να προβάλλουν το επιχείρημα ότι επιβαρύνεται κάθε χρόνο ο προϋπολογισμός με πρόσθετα και μη αναμενόμενα κονδύλια λόγω των χρηματοδοτήσεων για την αποκατάσταση ακινήτων ύστερα από φυσικές καταστροφές.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, μετά την ενημέρωσή τους για τις συνέπειες του πρόσφατου σεισμού στη Φθιώτιδα επανέφεραν στο προσκήνιο της υποχρεωτικής ασφάλισης των ακινήτων προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κρατικές αποζημιώσεις,
Μάλιστα έχει προετοιμαστεί ένα σχέδιο το οποίο αφορά τη δημιουργία ενός Ταμείου που θα ασφαλίζει τα ακίνητα μέχρι ενός ύψους και θα δίνει στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες τη δυνατότητα να συμπληρώνουν την ασφάλιση για μεγαλύτερα κεφάλαια που θα ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία του ακινήτου.
Ομως σε μία περίοδο κατά την οποία τα ελληνικά νοικοκυριά είναι ήδη επιβαρημένα, η πιθανή υποχρεωτική ασφάλιση των ακινήτων θα προκαλούσε έντονες αντιδράσεις, καθώς κάτι τέτοιο μεταφράζεται σε περίπου 100-150 ευρώ ανά ακίνητο αξίας 100.000 ευρώ σε ετήσια βάση.
Σημειώνεται ότι σήμερα μόλις το 15% των κατοικιών είναι ασφαλισμένο στη χώρα μας και αυτό λόγω των πολλών δανείων που συνήφθησαν την τελευταία δεκαετία και τα οποία επιβάλλουν την υποχρεωτική ασφάλιση.
Oπως τα Ι.Χ.
Η λογική της υποχρεωτικής ασφάλισης του ακινήτου στηρίζεται στο μοντέλο της υποχρεωτικής ασφάλισης οχημάτων για αστική ευθύνη. Το επιχείρημα που υπαγορεύει την επέκτασή του και στην αγορά ακινήτου είναι η αδυναμία του κράτους να αποζημιώσει τους παθόντες στην περίπτωση ενός απρόσμενου γεγονότος, όπως είναι ο σεισμός ή η πυρκαγιά, όπου οι συνέπειες είναι γενικευμένες.
Η υποχρεωτική ασφάλιση σπιτιών είναι διαδεδομένη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπάρχει, άλλωστε, αυξημένη ασφαλιστική συνείδηση, ενώ ακόμη και χώρες όπως η Τουρκία, η Ρουμανία, η Αλβανία, η FYROM, η Βουλγαρία έχουν προχωρήσει στη δημιουργία αντίστοιχων Ταμείων, που αποζημιώνουν τους ασφαλισμένους. Οι περισσότερες από τις γειτονικές χώρες προχώρησαν στην κίνηση αυτή ύστερα από μεγάλες φυσικές καταστροφές.
Οπως έχουν αποκαλύψει παράγοντες του ασφαλιστικού κλάδου, η υποχρεωτική ασφάλιση κατοικίας αποτελεί αίτημα της τρόικας προκειμένου να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός από μεγάλες φυσικές καταστροφές ακινήτων (από σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα κ.λπ).
Θυμίζουμε ότι στην περίπτωση του μεγάλου σεισμού στην Αθήνα το 1999, οι ζημιές υπολογίστηκαν στα 3 δισ. ευρώ, από τα οποία η κρατική συμμετοχή ήταν περίπου στα 800 εκατ. ευρώ.
Το ελληνικό Δημόσιο στις περιπτώσεις μεγάλων φυσικών καταστροφών δανειζόταν από τη διεθνή αγορά τα κεφάλαια ώστε να χρηματοδοτήσει την αποκατάσταση των ζημιών. Δεδομένης, όμως, της μακροχρόνιας ύφεσης που διέρχεται η χώρα μας είναι αδύνατον, αν χρειαστεί, να βρει τα ανάλογα κεφάλαια όπως έκανε για παράδειγμα στις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να βρεθεί ένα σχέδιο ασφάλισης που να μεγιστοποιεί την ασφαλιστική κάλυψη του πληθυσμού για τον κίνδυνο του σεισμού, η ελληνική πολιτεία να μην εξαναγκάζεται σε μεγάλες και ξαφνικές εκταμιεύσεις και συγχρόνως να αντιμετωπίζει τη δυσαρέσκεια των πολιτών, ενώ παράλληλα το βάρος της αποκατάστασης των ζημιών να κατανέμεται δικαιότερα μεταξύ των ιδιοκτητών κατοικιών και του κράτους.
Το σκεπτικό είναι να απαλλαγεί σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο βαθμό ο τακτικός προϋπολογισμός του κράτους από την υποχρέωση να παράσχει έκτακτη βοήθεια για αποκατάσταση των κατοικιών σαν συνέπεια μίας μεγάλης φυσικής καταστροφής.
«Προθέρμανση» από τα κλιμάκια
Στην ατζέντα της τρόικας, η οποία επανέρχεται τον επόμενο μήνα, θα είναι και το θέμα της υποχρεωτικής ασφάλισης όλων των ακινήτων.
Σύμφωνα με τον έως τώρα προγραμματισμό, τα τεχνικά κλιμάκια θα έλθουν στην Αθήνα στις 15 Σεπτεμβρίου και θα ακολουθήσει η άφιξη των Π. Τόμσεν, Κ. Μαζούχ και Μ. Μορς στις 29 του μήνα.
Η προεργασία θα γίνει από τα τεχνικά κλιμάκια και την ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών για την ασφάλιση των ακινήτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι γενικότερα η ακίνητη περιουσία θα βρεθεί στο επίκεντρο του επόμενου ελέγχου από την τρόικα.
Κι αυτό καθώς κατά τη διάρκειά του αναμένεται να «κλειδώσει» στην τελική του μορφή ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από το 2014, αλλά και να ληφθεί απόφαση για την κατάργηση του φόρου μεταβίβασης που προωθεί το οικονομικό επιτελείο.
Νέες πιέσεις
Η Φθιώτιδα ενεργοποίησε το αίτημα
Οι πρόσφατοι σεισμοί στη Φθιώτιδα επανέφεραν το θέμα στο προσκήνιο της υποχρεωτικής ασφάλισης των κατοικιών στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν διαθέτει ανάλογο πλαίσιο, όπως και τον αναγκαίο μηχανισμό για την ασφάλιση έναντι του σεισμού.
Παρότι δε πρόκειται για μία σεισμογενή χώρα, καθώς οι συνολικές ζημιές από σεισμούς τα τελευταία τριάντα χρόνια ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ.
Σε γειτονικές χώρες (Τουρκία, Ρουμανία) έχουν συσταθεί Ταμεία ή Συστήματα Φυσικών Καταστροφών, ύστερα από μεγάλες φυσικές καταστροφές που έπληξαν τις συγκεκριμένες χώρες.
Το Κοινό Ασφαλιστικό Ταμείο Καταστροφών της Τουρκίας ιδρύθηκε μετά τη σεισμική δόνηση εντάσεως 7,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη Δυτική Τουρκία στις 17 Αυγούστου του 1999, με αποτέλεσμα τον θάνατο πάνω από 17.000 ανθρώπων.
Πρόκειται για τον DASΚ, έναν κρατικό οργανισμό «insurance pool» (TCIP) ο οποίος εκμεταλλευόμενος τις οικονομίες κλίμακος, την επιστημονική διαχείριση του ρίσκου και την υποχρεωτικότητα της κάλυψης στάθηκε δυνατό να καλύπτει σήμερα ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. στην Κωνσταντινούπολη από 30 ευρώ τον χρόνο.
Ακόμη, η Ρουμανία δημιούργησε το 2008 το Σύστημα Ασφαλίσεων Καταστροφών PAID, το οποίο κατέστησε υποχρεωτική την ασφάλιση κατοικιών από σεισμούς, κατολισθήσεις ή πλημμύρες.
Στην Ευρώπη αντίστοιχα συστήματα ασφαλίσεων έναντι καταστροφών είναι το Caisse Centrale de Reassurance (CCR) στη Γαλλία, το Consorcio de Compensacion de Seguros στην Ισπανία, το Intercantonal Reinsurance (IRV) στην Ελβετία, το Iceland Catastrophe Insurance (ICI) στην Ισλανδία και τα Norwegian National Fund for Natural Damage Assistance (SNF) και Norwegian Natural Perils Pool στη Νορβηγία.
