Στα …διπλά δημοσιονομικά βιβλία επέστρεψε η Ελλάδα, καθώς οι παρενέργειες του προγράμματος προσαρμογής, οδηγούν σε διόγκωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού, την οποία παραβλέπει η τρόικα, αλλά όχι η Eurostat, ενώ το υπουργείο Οικονομικών ασφαλώς και συντάσσεται με την τρόικα.
Στο πλαίσιο αυτό, το έλλειμμα του 2012, βρέθηκε στο 6% του ΑΕΠ, σύμφωνα με την τρόικα και στο 10% σύμφωνα με τη Eurostat, καθώς εξαιρέθηκε το ποσό των ενισχύσεων προς τις τράπεζες, ενώ στον προϋπολογισμό του 2013, θα εμφανιστούν «κάτω από τη γραμμή» οι πληρωμές 8 δισ. ευρώ, για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες.
Η διαφορά στο έλλειμμα «με πληρωμές χρεών» και «χωρίς πληρωμές χρεών» είναι εμφανής από το πρώτο τετράμηνο του 2013, που φτάνει στο 2,1 δισ. ευρώ, και σε κάθε περίπτωση, παρά την ανοχή της τρόικας, τα στοιχεία δείχνουν πως η πραγματική δημοσιονομική εξυγίανση θα καθυστερήσει και θα επηρεάσει και τη στάση των αγορών, στην προοπτική της έκδοσης από την Ελλάδα μεσομακροπρόθεσμων ομολόγων, για πρώτη φορά από το Μάρτιο του 2010.
Η τρόικα χρησιμοποιεί διαφορετική μέθοδο προσέγγισης του ελλείμματος εξαιρώντας τις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων χρεών, αλλά και τις ενισχύσεις των τραπεζών, που έχουν και τις μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στο έλλειμμα, τις οποίες όμως δεν αγνοεί η Eurostat. Στόχος της τρόικας είναι να εμφανιστεί ταχύτερη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας και να καλυφθούν οι αδυναμίες του προγράμματος, που λόγω της βαθύτερης της προβλεπόμενης (από τρόικα και ΥΠΟΙΚ) ύφεσης έχει ξεφύγει από τους στόχους.
Παράλληλα η τρόικα, με το τελευταίο μνημόνιο, δίνει την ευχέρεια στην κυβέρνηση να συνυπολογίζεται στη μείωση του ελλείμματος, το τίμημα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων όπως κτήρια, εκτάσεις, δικαιωμάτων και αδειών, αλλά μόνο εφόσον οι κινήσεις αυτές περιλαμβάνονται στο μνημόνιο.
Επίσης, τα έσοδα από ΕΕΤΑ (τέλος ακινήτων μέσω της ΔΕΗ ΔΕΗ-0,51% ) μπορεί να εγγράφονται στον προϋπολογισμό του 2013, ακόμα και το τμήμα του που θα εισπραχθεί το Μάρτιο του 2014. Αντίθετα, δεν θα περιλαμβάνονται στα έσοδα του προϋπολογισμού, (και δεν θα μειώνουν το έλλειμμα) οι επιστροφές κερδών επί των ελληνικών ομολόγων, από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τις άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
Πώς «αγνοούνται» 8 δισ.
Σε ό,τι αφορά στα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου προς τους ιδιώτες (προμηθευτές και επιστροφές φόρων), είχε φτάσει πριν ξεκινήσει στα τέλη Δεκεμβρίου του 2012, η αποπληρωμή τους, σε 9,6 δισ. ευρώ. Για το 2013, έχει προγραμματιστεί από την τρόικα και το υπουργείο Οικονομικών η καταβολή 8 δισ. ευρώ, με κεφάλαια που προέρχονται από τις δόσεις του δανειακού προγράμματος.
Το συγκεκριμένο ποσό, η τρόικα, παρότι επηρεάζει το έλλειμμα, δίνει την ευχέρεια στο υπουργείο Οικονομικών να το εγγράφει «κάτω από τη γραμμή» του πίνακα του προϋπολογισμού και δεν το λαμβάνει υπόψη, για να μετρήσει τη δημοσιονομική πρόοδο της Ελλάδας. Δηλαδή, το έλλειμμα του 2013, θα μετρηθεί στο τέλος του έτους χωρίς το ποσό των 8 δισ. ευρώ, που είναι οι πληρωμές των ληξιπρόθεσμων χρεών.
Πρέπει να σημειωθεί όμως, πως οι πληρωμές αυτές δεν είναι έκτακτες, αλλά προγραμματισμένες, καθώς τόσο οι ενισχύσεις των τραπεζών όσο και η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών προβλέπονται από τα μνημόνια και ήταν αναμενόμενο ότι κάποια στιγμή θα πληρωθούν και ως πληρωμή θα πρέπει να καταγράφεται στο σκέλος των δαπανών του προϋπολογισμού, όπως συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν. Επειδή όμως η δημοσιονομική πρόοδος λόγω της ύφεσης και των παρενεργειών της (ληξιπρόθεσμες οφειλές προς εφορία κ.λπ.) είναι εκτός προγράμματος, η τρόικα αποφάσισε να εξαιρεθούν οι συγκεκριμένες πληρωμές, από το έλλειμμα και να διαφανεί πρόοδος στο πρόγραμμα της Ελλάδας, έπειτα από μια τριετία αποτυχιών.
Το συγκεκριμένο μειωμένο έλλειμμα δεν το αναγνωρίζει η Eurostat, αφού με βάση τους δημοσιονομικούς κανόνες (ESΑ 95), κάθε δαπάνη καταγράφεται στους κωδικούς του προϋπολογισμού.
Το έλλειμμα του 2012
Χαρακτηριστική των διαφορετικών τρόπων υπολογισμού ήταν η περίπτωση του προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης του 2012, καθώς υπουργείο Οικονομικών και τρόικα το υπολόγισαν στο 6% του ΑΕΠ, ενώ η Eurostat και η Ελληνική Στατιστική Αρχή το ανέβασαν στο 10% του ΑΕΠ.
Με βάση τη Eurostat το έλλειμμα διαμορφώθηκε σε 19.360 εκατ. ευρώ. Τρόικα και υπουργείο Οικονομικών θεωρούν πως το έλλειμμα είναι σε 11.610 εκατ. ευρώ, μη συνυπολογίζοντας τα κεφάλαια ύψους, 7.750 εκατ. ευρώ, που καταβλήθηκαν στις τράπεζες στη διάρκεια του 2012.
Καταγραφή πληρωμών με «ψιλά γράμματα»
Η επιβάρυνση των δημοσιονομικών μεγεθών από τις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων χρεών, καταγράφεται μεν, αλλά κάτω από το βασικό πίνακα του προϋπολογισμού, με την ένδειξη «πληροφοριακά στοιχεία».
Ειδικότερα, με βάση το δελτίο εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού του πρώτου τετραμήνου, που εκδόθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, προκύπτει πως το έλλειμμα του Κρατικού προϋπολογισμού στο πρώτο τετράμηνο ήταν, χωρίς τις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων χρεών, 2.425 εκατ. ευρώ. Με τις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων χρεών, το έλλειμμα αυξάνεται σε 5.112 εκατ. ευρώ.
Το πρωτογενές έλλειμμα, χωρίς τα ληξιπρόθεσμα είναι 306 εκατ. ευρώ, και με την προσθήκη των ληξιπρόθεσμων, εκτινάσσεται σε 2.993 εκατ. ευρώ. Συνολικά για το 2013, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο (το αναθεωρημένο τον περασμένο Φεβρουάριο), ο στόχος είναι το έλλειμμα να διαμορφωθεί σε 8.444 εκατ. ευρώ. Με την προσθήκη και των πληρωμών των ληξιπρόθεσμων χρεών, το έλλειμμα σχεδόν διπλασιάζεται και φτάνει σε 16.444 εκατ. ευρώ. Επίσης το πρωτογενές έλλειμμα του 2013 διαμορφώνεται σε 2.044 εκατ. ευρώ χωρίς τα ληξιπρόθεσμα και σε 10.044 εκατ. ευρώ, με το συνυπολογισμό των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες.
Διευκρινίζεται, πως τα στοιχεία αφορούν στον Κρατικό Προϋπολογισμό και όχι στον προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης τα οικονομικά αποτελέσματα των ασφαλιστικών ταμείων, νοσοκομείων, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και ΔΕΚΟ. Ωστόσο, είναι σαφές πως οι όποιες εξελίξεις στον Κρατικό προϋπολογισμό επηρεάζουν άμεσα (και ισόποσα) και τον προϋπολογισμό Γενικής Κυβέρνησης.
ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr
http://www.naftemporiki.gr
