Τους προβληματισμούς για τις συνθήκες που δημιουργεί το παρατεταμένο «πάγωμα» των πλειστηριασμών στην αγορά των ακινήτων εξέφρασε ο υφυπουργός Ανάπτυξης Θανάσης Σκορδάς, θέτοντας εμμέσως -για πρώτη φορά – ζήτημα άρσης του συγκεκριμένου μέτρου....
Είναι δε ενδεικτικό ότι ο υφυπουργός κάλεσε τα κόμματα να προσέλθουν σε διάλογο έτσι ώστε μέχρι το ερχόμενο φθινόπωρο να έχει βρεθεί λύση.
Ειδικότερα, ο υφυπουργός μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, εξήγησε πως αν το καθεστώς του παγώματος των πλειστηριασμών παραταθεί για καιρό ακόμα τότε στην λήξη του θα σημειωθούν μαζικοί πλειστηριασμοί και κατ επέκταση θα πέσει δραματικά η αξία της ακίνητης περιουσίας.
«Αυτό που συζητάμε σήμερα είναι το καλύτερο πλαίσιο. Μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2013 στην Ισπανία έγιναν 42.000 κατασχέσεις σε δανειολήπτες. Εδώ δεν έγινε καμία. Αυτό έτσι το περνάμε; Άνευ αξίας; Και εδώ, αν θέλετε, επειδή δεν φοβάμαι και να πω αλήθειες, θα σας πω ότι έχουμε και έναν πολύ μεγάλο προβληματισμό. Ξέρετε ότι εμείς δώσαμε παράταση στην αναστολή των πλειστηριασμών, μέχρι τέλος του 2013. Αλλά θα πρέπει από τώρα, και το λέω για να το βάλουμε στο μυαλό μας και να το δούμε σε επόμενες αφορμές, ότι όσο θα βγαίνει η οικονομία από την κρίση τι θα κάνουμε με τις αναστολές πλειστηριασμών, που σωρεύονται από το 2008 και το 2009. Γιατί κάποια στιγμή θα μπει αναγκαστικά ένα τέλος στην αναστολή των πλειστηριασμών. Μα σε πέντε χρόνια, μα σε δεκαπέντε χρόνια. Ξέρετε τι θα έχει γίνει τότε; Θα έχει μπουκώσει το σύστημα με ένα πολύ μεγάλο αριθμό ακινήτων, που αν βγουν μαζικά έξω από το καθεστώς της αναστολής, τότε θα μηδενίσουμε την ακίνητη περιουσία του κάθε Έλληνα πολίτη. Αυτό θέλετε να συμβεί; Ή θέλετε έγκαιρα να έρθουμε να το συζητήσουμε όλο το καλοκαίρι και όλο το φθινόπωρο», πρόσθεσε.
Ο κ. Σκορδάς σχολίασε και τις ανησυχίες που διατυπώνονται ότι θα περάσουν ενυπόθηκα δάνεια σε distressed funds λέγοντας: «Ποιος σας είπε ότι τα distressed funds θα πάρουν ενυπόθηκα δάνεια; Ποια τράπεζα θα δώσει σε distressed funds ενυπόθηκα δάνεια; Τα ενυπόθηκα δάνεια είναι τα πιο καλά δάνεια. Το 80% των ενυποθήκων δανείων, και μιλάμε για 800.000 στεγαστικά δάνεια αυτής της μορφής, εξυπηρετούνται σήμερα που μιλάμε. Ποια από αυτά θα πάνε; Στα distressed funds θα πάνε αυτά που είναι επιχειρηματικά δάνεια και έχει πτωχεύσει η εταιρεία, ή είναι απλά δάνεια από πιστωτικές κάρτες που δεν πληρώνονται και ο έχων την πιστωτική κάρτα δεν έχει κανένα περιουσιακό στοιχείο για να του κάνει διαταγή πληρωμής η τράπεζα» .
Λίγες ημέρες πριν από την έλευση της τρόικας στην Αθήνα, ειλημμένη απόφαση θεωρείται πλέον από κύκλους των δανειστών της χώρας ο τερματισμός του καθεστώτος προστασίας της α’ κατοικίας και η τελική εκκίνηση πλειστηριασμών για όσους δανειολήπτες χρωστάνε τα σπίτια τους.
Παρά τις διαψεύσεις που ακολούθησαν από τη μεριά του υπουργείου Ανάπτυξης μετά τη δημοσιοποίηση των μυστικών διαβουλεύσεων από τη μεριά του «ΘΕΜΑτος» στις 28 Απριλίου, πηγή της τρόικας επιμένει πως έχει ήδη τεθεί στο τραπέζι το θέμα, με συγκεκριμένο μάλιστα χρονοδιάγραμμα και ατζέντα.
Ειδικότερα, έγκυρες πηγές τονίζουν πως μέχρι το φθινόπωρο η κυβέρνηση θα αποφασίσει τις λεπτομέρειες της δράσης και το τελικό πλαίσιο ενεργειών με στόχο το ξεμπλοκάρισμα της αγοράς κατοικίας στις αρχές του 2014.
Μέσα στην επόμενη εβδομάδα η τρόικα θα θέσει επιτακτικά το ζήτημα, αν και από τη μεριά του υπουργείου Ανάπτυξης υπογραμμίζεται πως «ακόμα δεν υπάρχουν πιέσεις». Παρ’ όλα αυτά, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, από τον Ιανουάριο ο κ. Πολ Τόμσεν και οι συνεργάτες του έχουν ζητήσει την εκπόνηση σχεδίου, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και οι τελικές του γραμμές θα παρουσιαστούν τις προσεχείς ημέρες στους δανειστές. Μάλιστα οι Ελληνες ειδικοί που επεξεργάζονται από τη μεριά του υπουργείου το πλάνο δράσης ταξίδεψαν στις αρχές του Φεβρουαρίου στην Ισπανία για να αποκομίσουν εμπειρία και τρόπους αποφυγής ακραίων κοινωνικών αντιδράσεων, όπως οι αυτοκτονίες και άλλου τέτοιου είδους ενέργειες.
Διαβάστε το ρεπορτάζ του Δημήτρη Μαρκόπουλου στο Πρώτο Θέμα της Κυριακής με τίτλο: «Ξεπαγώνουν οι κατασχέσεις σπιτιών από το 2014»
Το χρονοδιάγραμμα «κλείδωσε»
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, λοιπόν, των δανειστών, το ισχύον καθεστώς θα εξακολουθήσει να τηρείται έως και τις 31/12/2013, ενώ θα υπάρξει αλλαγή από τις πρώτες ημέρες του 2014. Μια πρόταση του ελληνικού υπουργείου είναι να τηρηθεί ένα μεσοδιάστημα μερικών μηνών (το πιθανότερο ένα εξάμηνο), στο οποίο οι δανειολήπτες θα κληθούν να ρυθμίσουν μαζικά τις οφειλές τους ή μέρος αυτών, ώστε να αποφευχθεί ένα μεγάλο κύμα κατασχέσεων. Η συγκεκριμένη επισήμανση μάλιστα υπήρξε και προς τη μεριά της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, η οποία είναι πλήρως ενήμερη για τις προθέσεις της τρόικας και της κυβέρνησης. Από τη μεριά τους οι τράπεζες δεν επιθυμούν να βρεθούν με χιλιάδες ακίνητα στα χέρια, ωστόσο θεωρείται πλέον επιτακτική ανάγκη να υπάρξουν εξορθολογισμός και έναρξη πληρωμών, καθώς οι συμπολίτες μας που απλώς λόγω νόμου και παροχής προστασίας δεν πληρώνουν, αν και έχουν τη δυνατότητα, είναι πολλοί.
Παράλληλο μέλημα της κυβέρνησης είναι να διακοπεί η δραματική πορεία ανάσχεσης της οικοδομικής δραστηριότητας που τροφοδοτεί ένα τεράστιο οικονομικό και εργασιακό κύκλωμα, καθώς έχει παρατηρηθεί πως οριζόντια μέτρα προστασίας της κατοικίας συνήθως παγώνουν τις αγοραπωλησίες. Και αυτό διότι δημιουργούνται εικονικές αξίες και κανένας δεν αγοράζει κατοικία περιμένοντας να πέσουν οι τιμές ακόμα περισσότερο. Σύμφωνα με έρευνα που έχει στα χέρια του το υπουργείο Ανάπτυξης, αυτή τη στιγμή τα ελληνικά νοικοκυριά που καλύπτονται από αυτές τις ρυθμίσεις προστασίας της πρώτης κατοικίας είναι 110.000, όμως πρόβλημα δεν θα υπάρξει για όλους αυτούς αλλά για ένα ποσοστό μικρότερο.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το πάγωμα των πλειστηριασμών ισχύει έως και τις 31/12/2013 και αφορά κατοικίες έως 200.000 ευρώ σε αντικειμενική αξία, χωρίς άλλου είδους κριτήρια εισοδήματος ή οικογενειακής κατάστασης. Η σχετική διάταξη προστασίας της πρώτης κατοικίας αρχικά είχε ισχύ έως και τις 31/12/2012, αποφασίστηκε, όμως, η παράτασή της για άλλον έναν χρόνο. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν πρόκειται να επαναληφθεί, αφού κοινός τόπος είναι πως η κυβέρνηση δεν επιδιώκει κάτι τέτοιο. Πηγές του υπουργείου Οικονομικών που διαπραγματεύονται με την τρόικα επισήμαναν στο «ΘΕΜΑ» πως «στις επιδιώξεις της κυβέρνησης δεν είναι να τεθεί θέμα συνέχισης του νόμου που προστατεύει την πρώτη κατοικία, αλλά να επιδιωχθούν άλλα μέτρα ανακούφισης των πολιτών». Μάλιστα κεντρική φιλοσοφία της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας είναι να υπάρξει μια στροφή προς τη στήριξη των συνεπών Ελλήνων και όχι ομάδων που συστηματικά δεν πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους παρά το ότι δύνανται να το κάνουν».
Ποιες εξαιρέσεις μελετά η κυβέρνηση
Το συνολικό χρέος από «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια φτάνει στο ποσό των 2,2 δισ. ευρώ και, σύμφωνα με νομικές πηγές, αποτελεί μια βόμβα χρέους η οποία συνιστά απειλή για τα σπίτια των χρεωμένων πολιτών μόλις απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας. Σε καμία περίπτωση πάντως στα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι η πρόκληση κοινωνικής αναταραχής. Για τον λόγο αυτό στον κυβερνητικό σχεδιασμό μελετώνται είτε η αρχική πρόταση μείωσης του ποσού της αντικειμενικής αξίας για τα προς αποφυγή των πλειστηριασμών ακίνητα στα 120.000 ευρώ, είτε η υιοθέτηση μιας σειράς εισοδηματικών κριτηρίων με σκοπό την κάλυψη των ευπαθών ομάδων. Μια πρόταση που ήδη έχει πέσει στο τραπέζι είναι η σταδιακή απεμπλοκή των πλειστηριασμών. Δηλαδή να δίνεται περιθώριο κάποιων μηνών μέχρι την εκκίνηση των πλειστηριασμών ώστε οι δανειολήπτες να μπορέσουν με κάποιον τρόπο να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και να δώσουν κάποια χρήματα στις τράπεζες. Αυτό το όριο συζητιέται να είναι από 12 έως 18 μήνες. Η αρχή των πλειστηριασμών θα γίνει από το έτος 2009, οπότε υπήρξε και η πρώτη ρύθμιση απαγόρευσης, άρα μέσα σε ένα διάστημα ενός ή ενάμιση έτους θα προχωρήσει η διαδικασία και για τους πλειστηριασμούς του 2010, κατόπιν του 2011 και μετά του 2012. Βοήθεια για να μην υπάρξει κύμα «ξεσπιτωμάτων» δίνει και η πρόσφατη ρύθμιση για τους δανειολήπτες, η οποία έγινε με τη λογική να αποτελέσει προετοιμασία για το τι θα ακολουθήσει στην πορεία με τις κατοικίες. Η συζήτηση αναφορικά με τις εξαιρέσεις που θα υπάρξουν από τους πλειστηριασμούς αφορά οικογένειες με ετήσιο εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 15.000 ευρώ, με τρία παιδιά ή ένα παιδί κάτω των 3 ετών, ή με φιλοξενούμενα εξαρτώμενα άτομα. Επίσης μέριμνα αναμένεται να υπάρξει για μονογονεϊκές οικογένειες ή για τους ανέργους, ειδικότερα για τους μακροχρόνιους. Αυτές περίπου θα είναι και οι ρυθμίσεις που η ελληνική κυβέρνηση θα εφαρμόσει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, καθώς πλέον δεν θα αποτρέπονται οι πλειστηριασμοί.
