Του Rοbert Hockett / Bloomberg
Η ιδέα του ευρώ δεν είναι κακή στη βάση της.
Χρειάζεται, όμως, ένα διάλειμμα ώστε να τύχουν επεξεργασίας ορισμένες κρίσιμες πτυχές του.
Η Ευρώπη έχει τουλάχιστον δύο...
οικονομίες: μια βόρεια και μια νότια.
Η βόρεια είναι κυρίως εμπορική και βιομηχανική και βασίζεται στις εξαγωγές. Η νότια παραμένει περισσότερο κτηνοτροφική και αγροτική και βασίζεται στο χρέος για τις εισαγωγές προϊόντων μεταποίησης από τον Βορρά. Η διχοτόμηση, που οφείλεται στη γεωγραφία, το κλίμα και την παράδοση, φθίνει αλλά εξακολουθεί να υπάρχει.
Το ευρώ είναι υποτιμημένο ως προς τα δεδομένα του Βορρά και υπερτιμημένο ως προς εκείνα του Νότου. Οι εξαγωγές του Βορρά προς τον Νότο είναι αφύσικα φθηνές, όπως και τα επιτόκια δανεισμού τα οποία επεκτάθηκαν και στον Νότο. Τα πλεονάσματα των βορείων χωρών οικοδομήθηκαν παράλληλα με το χρέος των νοτίων. Σταδιακά οι Νότιοι γίνονται βάρος στους Βόρειους, που με τη σειρά τους φαίνονται νεο-αποικιοκράτες στους Νότιους.
Η λύση μπορεί να βρεθεί στην εμπειρία που είχε η Αμερική στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Υπάρχουν τρία κρίσιμα σημεία.
Πρώτον, οι ΗΠΑ δεν είχαν ώς τότε ενιαίο νόμισμα.
Δεύτερον, από τη στιγμή που υιοθέτησαν ένα κοινό νόμισμα, ανέλαβε τη διαχείρισή του μια κεντρική τράπεζα, η Federal Reserve το 1913, αλλά τα περιφερειακά παραρτήματά της διατήρησαν αυτονομία ώστε να χαράσσουν πιστωτική και νομισματική πολιτική αντίστοιχη με τις συνθήκες της περιοχής.
Τρίτον, οι ΗΠΑ εφήρμοσαν την πολιτική της μεταφοράς κεφαλαίων από τον Βορρά στον Νότο μέσω ομοσπονδιακών φόρων και δαπανών.
Μια ενωμένη Ευρώπη πρέπει:
Πρώτον, να αποτελέσει μια ένωση μεταφοράς κεφαλαίων. Ολλανδοί, Φινλανδοί και Γερμανοί πρέπει τελικά να διοχετεύσουν κεφάλαια στις νότιες χώρες, όχι μόνον να τις δανείζουν.
Δεύτερον, η ΕΚΤ πρέπει να λειτουργήσει όπως λειτουργούσε η αμερικανική Fed το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα. Τουλάχιστον, πρέπει να υπάρξει μια βόρεια ΕΚΤ και μια νότια ΕΚΤ, που να λειτουργούν συντονισμένα και με ένα κοινό Δ.Σ. και να διαχειρίζονται δύο μερικώς διαφορετικά νομίσματα. Τα δύο παραρτήματά της πρέπει να έχουν εν μέρει ανεξάρτητες πιστωτικές και νομισματικές πολιτικές και να στελεχώνονται μερικώς από τις χώρες που αντιπροσωπεύουν: από βόρειους η βόρεια ΕΚΤ και από νότιους οι νότια ΕΚΤ.
Η από κοινού διαχείριση της ισοτιμίας ανάμεσα στα δύο διαφορετικά ευρώ σε αντιστοιχία με τα πλεονάσματα του Βορρά και τα χρέη του Νότου θα λύσει το πρόβλημα των ανισορροπιών.
Σε περίπτωση υπερβολικού δανεισμού ή πληθωρισμού στον Νότο, θα υποτιμάται το νόμισμά του ως προς εκείνο του Βορρά. Ο Βορράς, όταν βασίζεται υπερβολικά στις εξαγωγές, θα ανατιμάται το νόμισμά του, καθιστώντας τις εξαγωγές του ακριβές.
Αν οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να θεωρούν πως το σχέδιο του ευρώ αξίζει τον κόπο, πρέπει να επιδείξουν ευελιξία για να διορθώσουν τα οικονομικά προβλήματα. Ο τρόπος να το επιτύχουν είναι με μια ομοσπονδιακή ΕΚΤ και με δύο ευρώ.
