27 Απρ 2011

Δημόσιο χρέος και ευρωπαϊκή ασφάλεια μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση


Η ιστορική πορεία της Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μέχρι το 1989 ήταν το χτίσιμο ενός λειτουργικού μοντέλου κοινής αγοράς, το οποίο θα οδηγούσε στην οργανική ένωση των ευρωπαϊκών εθνικών κρατών.
Μετά την πτώση της ΕΣΣΔ επήλθε η συνένωση των δύο Γερμανιών και η... συνθήκη του Μάαστριχτ. Κάθε απειλή εξωτερική ή εσωτερική για την ασφάλεια της Ευρώπης είχε εκλείψει.
Η Γηραιά Ηπειρος μπορούσε να προχωρήσει απρόσκοπτα προς μια σταθερή ανάπτυξη, διευθέτηση των εσωτερικών ανισορροπιών αιώνων και την ενασχόλησή της με το ευρωπαϊκό μετα-μοντέρνο «πολιτικό» παράδειγμα.
Για όλες τις υποχωρήσεις της στη διαίρεση της Γιουγκοσλαβίας η Ελλάδα έπρεπε να λάβει κάποια «ανταλλάγματα». Το πρώτο ήταν πιθανώς η είσοδός της στην ΟΝΕ, το δεύτερο η είσοδος της Κύπρου στην Ε.Ε. Αντικειμενικά και τα δύο «ανταλλάγματα» δεν ήταν ασήμαντα.

Δυστυχώς, καταφέραμε να επωφεληθούμε από το πρώτο. Αντίθετα, δανειστήκαμε για να διατηρήσουμε ένα αντιπαραγωγικό κράτος και μια οικονομία βασισμένη στην εσωτερική ζήτηση μέσω δανείων και εισαγωγών. Ετσι η χώρα έφτασε στην πτώχευση.
Το δεύτερο αντάλλαγμα είχε ένα συνεπακόλουθο, το σχέδιο Ανάν. Ευτυχώς αυτό απορρίφθηκε από τον κυπριακό λαό με προτροπή της ηγεσίας του Τάσου Παπαδόπουλου.

Η Γερμανία τη δεκαετία του 2000 επικεντρώθηκε στο να οργανώσει και να προωθήσει τη βιομηχανική βάση της προς μια εξαγωγική κατεύθυνση και προς τους 27 και προς την παγκόσμιο αγορά. Ταυτόχρονα οι γερμανικοί εξοπλισμοί έβαιναν συνεχώς μειούμενοι και από 11 μεραρχίες το 1990 το 2012 η Γερμανία θα διαθέτει μόνο 4. Στον διεθνή ορίζοντα βέβαια ο ανταγωνισμός είχε επικεντρωθεί στο οικονομικό πεδίο και η Γερμανία εμφανιζόταν ως η πρωταθλήτρια της Ε.Ε. αδιαφορώντας για τον παράγοντα ασφάλεια.

Σήμερα το διεθνές σκηνικό έχει ριζικά αλλάξει
. Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση Δ.Χ. σε Ευρώπη και ΗΠΑ, ξέσπασε η αραβική εξέγερση.
Η Γερμανία και οι υπόλοιπες πλούσιες χώρες της Ευρώπης έχουν κατά πρώτον να αντιμετωπίσουν έναν οικονομικό γρίφο, το δημόσιο χρέος των PIIGS, αλλά και ένα ζήτημα ασφάλειας το οποίο είχαν παραβλέψει λόγω της ομπρέλας προστασίας των ΗΠΑ. Το ζήτημα ασφάλειας εγείρεται από τις εξελίξεις στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή έως και το Ιράν, και δεύτερον, από την πληθυσμιακή γήρανση της Ευρώπης με την ταυτόχρονη εισροή μαζών από τις μουσουλμανικές και αφρικανικές χώρες.

Αν και ο οικονομικός γρίφος και τα ζητήματα ασφάλειας φαίνονται άσχετα μεταξύ τους, σχετίζονται απόλυτα και καθοριστικά για το μέλλον της Ευρώπης.

Η ασφάλεια της Ε.Ε. δεν είναι πλέον δεδομένη ούτε μπορεί να εξασφαλιστεί από τις ΗΠΑ και μόνο.
Τίποτα δεν είναι μη ανατρέψιμο, ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η θέση της Τουρκίας ούτε καν οι αντιδράσεις του Ισραήλ.

Η περιοχή από τον Ατλαντικό έως την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο θα βρεθεί αργά ή γρήγορα και με διάφορους τρόπους σε απρόβλεπτη αναταραχή. Η κίνηση αυτή είναι ιστορική και εν πολλοίς κοινωνικο-οικονομικά αναπόφευκτη.

Αυτή η γεωπολιτική απειλή της Ευρώπης είναι προφανές ότι περνά μέσα από την Ελλάδα, την Κύπρο και τα Βαλκάνια. Η παρέμβαση των Γαλλίας και Αγγλίας στη Λιβύη ίσως είναι η πρώτη αντίδραση της Ευρώπης στο πρόβλημα της ασφάλειάς της. Η Γερμανία δεν συμμετέχει. Τι σημαίνει αυτό για τη συνοχή της Ευρώπης;

Ποια είναι η αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση της Ε.Ε.; Είναι η οικονομική της ευρωστία, η ασφάλεια ή και τα δύο μαζί; Μέχρι σήμερα το ζήτημα της οικονομικής ευρωστίας της ήταν το μοναδικό μέλημα της Ε.Ε. Από σήμερα πρέπει να τεθεί στο επίπεδο του ίδιου προβληματισμού το ζήτημα της ασφάλειας, το οποίο προϋποθέτει την πολιτική συνοχή της. Και σε αυτό το θέμα το πρόβλημα του δημόσιου χρέους της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού Νότου παίρνει άλλη διάσταση.

Οι χώρες αυτές, έστω και με αδύνατες οικονομίες, είναι η πρώτη γραμμή άμυνας της ίδιας της Ευρώπης και ο καθοριστικός παράγοντας επαφής και σύγκρουσης σε κάθε επίπεδο με τις χώρες σε αναταραχή. Η Ευρώπη οφείλει να διαμορφώσει μια νέα οικονομική πολιτική για αυτές.

Η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει επιτέλους συνείδηση του ιστορικού ρόλου της και να ξεχάσει διχαστικές ιδεοληψίες οι οποίες κυριαρχούν από δεκαετίες
. Ηρθε η ώρα το αίσθημα της επιβίωσης, να αρχίσει να γίνεται συνείδηση της Ευρώπης. Αυτό είχε χαθεί τον Αύγουστο του 1914. Από τότε έχει περάσει ένας αιώνας. Αν η Ευρώπη δεν συναισθανθεί τις απειλές οι οποίες εμφανίζονται μπροστά της, τότε όλος αυτός ο αιώνας και οι ποταμοί αίματος θα έχουν πάει χαμένοι.

 Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ Α. ΜΠΙΝΙΑΡΗ ( Συγγραφέας )

ΠΗΓΗ: enet.gr