Μια νέα βιογραφία ρίχνει φως στον πρωτοπόρο της ψηφιακής τεχνολογίας Τζον Ατανάσοφ, τον παραγνωρισµένο εφευρέτη του πρώτου υπολογιστή στην Ιστορία.
Μέχρι σήµερα το πιο διάσηµο παραµάγαζο της ιστοριογραφίας µοστράρει φαρδιά πλατιά την επιγραφή «τι θα γινόταν, εάν...». Κουβέντα να γίνεται, µεταξύ µας, αλλά «τι θα... γινόταν, εάν ο Αδόλφος δεν είχε εισβάλει στην Πολωνία την αποφράδα 1η Σεπτεµβρίου του 1939;». Εδώ και λίγα χρόνια ένα άλλο υποκατάστηµα διεκδικεί την ίδια – αν όχι καινούργια – πελατεία µε το σλόγκαν «Οι αφανείς ήρωες και πρωτοπόροι». Κι αν δεν ήταν ο Αλεξάντερ Γκράχαµ Μπελ αυτός που εφηύρε το τηλέφωνο;
Τελευταία στην κούρσα των αποκαλύψεων κατεβαίνει η βραβευµένη µε Πούλιτζερ µυθιστοριογράφος Τζέιν Σµάιλι. Στην πρόσφατη βιογραφία «Ο άνθρωπος που εφηύρε το κοµπιούτερ» καλεί τους αναγνώστες να ξεχάσουν όσα ήξεραν για τον ENIAC («τον πρώτο ψηφιακό υπολογιστή της Ιστορίας»), τον Αλαν Τιούρινγκ και τις λοιπές πρωτοποριακές δυνάµεις του Β’ Παγκοσµίου.
Ο αφανής ήρωας της τεχνολογίας ονοµάζεται Τζον Βίνσεντ Ατανάσοφ. Παιδί βούλγαρων µεταναστών στις ΗΠΑ, γεννήθηκε το 1903 και µεγάλωσε στην κωµόπολη Μπρούστερ (FLA) παίζοντας κλεφτοπόλεµο µε το I.Q. των υπόλοιπων µαθητών. Περίπου στην ηλικία των 10 τοποθετούσε µαζί µε τον πατέρα του καλώδια ηλεκτρικού ρεύµατος στα σπίτια συγγενών και γειτόνων. Εναν χρόνο αργότερα ήξερε να λύνει και να δένει τη Ford T του πατέρα του. Μέχρι την περίοδο του πτυχίου Φυσικής όλοι ήξεραν τα βίτσια του «Τρελορώσου», όπως ήταν το παρατσούκλι του.
Αλλά και πάλι κανείς δεν µπορούσε να φανταστεί ότι ο γιος του Τζον και της Ιβα θα έφτανε µέχρι την εφεύρεση της ζωής του.
Η Σµάιλι χρησιµοποιεί όλα τα µέσα για να θυµίσει την ξεχασµένη ιστορία. Πρώτα απ’ όλα, το απαραίτητο ιστορικό βάθος. Σύµµαχοι και Αξονας χρηµατοδοτούν τα ξεφτέρια της εποχής για να δηµιουργήσουν ένα αντίγραφο της ανθρώπινης σκέψης. Ο Βρετανός Τιούρινγκ προσπαθεί νυχθηµερόν να σπάσει τον κωδικό Enigma των Ναζί. Το αντίπαλον δέος του Βερολίνου Κόνραντ Τσούζε καταφέρνει να προγραµµατίσει τον υπολογιστή Z3.
Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό ο Ατανάσοφ παραγγέλνει ένα µπέρµπον µε σόδα σ’ ένα µπαρ στην Αϊοβα και πάνω στο σουβέρ σχεδιάζει αυτό που αργότερα όλοι βάφτισαν «κοµπιούτερ». Το 1940, µε τη βοήθεια του συµµαθητή του Κλάιφορντ Μπέρι και µια υποτροφία 650 δολαρίων, κατασκευάζει τον υπολογιστή ABC, µε µήκος 1,82 µέτρα και ύψος 0,91.
Κάνει όµως το διπλό λάθος να µοιραστεί την ιδέα του µε τον συνάδελφο Τζον Μόσλι εκ Φιλαδελφείας και να µην κατοχυρώσει την πατέντα του στο γραφείο ευρεσιτεχνιών. Αποτέλεσµα; Το 1964 όλος ο κόσµος µαθαίνει παπαγαλία ότι «ο ENIAC των Μόσλι και Εκερτ είναι ο πρώτος υπολογιστής του πλανήτη». Ο ABC έπρεπε να περιµένει µέχρι το 1973 για να κερδίσει τη νοµική πρωτιά.
Αν σας µυρίζει ιστορική αδικία, δεν κάνετε λάθος. Πίσω από τη βιογραφία η Σµάιλι συνυπογράφει έναν από τους κυρίαρχους µύθους για την αντίθεση της «βαθιάς» κι εργατικής Αµερικής – ο Ατανάσοφ που δουλεύει – µε την οπορτουνίστρια, άπληστη Ανατολική Ακτή – ο Μόσλι που κλέβει.
Η ερώτηση πάντως παραµένει: εάν δεν ήταν ο Μπελ αυτός που εφηύρε το τηλέφωνο, θα καταλάβουµε ποτέ πώς λειτουργεί το µαραφέτι;
ΠΗΓΗ: τα νεα on-line
