Από αυτό το σπουδαίο έργο, η Επιτροπή των Πανελληνίων Εξετάσεων άντλησε το..
ποίημα "Στον Σείριο" στο οποίο διαγωνίστηκαν οι υποψήφιοι στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, συνδυαστικά με δύο κείμενα από τον ημερήσιο Τύπο.To ποίημα του Νίκου Γκάτσου που "έπεσε" στις Πανελλήνιες
Στο Σείριο υπάρχουνε παιδιά
ποτέ δε βάλαν έγνοια στην καρδιά
δεν είδανε πολέμους και θανάτους
και πάνω απ’ τη γαλάζια τους ποδιά
φοράν τις Κυριακές τα γιορτινά τους
Τις νύχτες που κοιτάν τον ουρανό
ένα άστρο σαν φτερό θαλασσινό
παράξενα παιδεύει το μυαλό τους
τους φαίνεται καράβι μακρινό
και πάνε και ρωτάν το δάσκαλό τους
Αυτή τους λέει παιδιά μου είναι η γη
του σύμπαντος αρρώστια και πληγή
εκεί τραγούδια λένε γράφουν στίχους
κι ακούραστοι του ονείρου κυνηγοί
κεντάνε με συνθήματα τους τοίχους
Στο Σείριο δακρύσαν τα παιδιά
και βάλαν από κείνη τη βραδιά
μιαν έγνοια στη μικρούλα τους καρδιά.
Το ποίημα "Στον Σείρο" είναι εμπνευσμένο από το λαμπρότερο αστέρι του νυχτερινού ουρανού, που βρίσκεται στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός και το όνομά του σημαίνει "φωτεινός". Θεωρείται αντιπροσωπευτικό έργο του ελληνικού υπερρεαλισμού, με χαρακτηριστικά, όπως το σύστημα της "αυτόματης γραφής" των σουρεαλιστών ποιητών.
Η Αμοργός, η Κατοχή και ο ελληνικός υπερρεαλισμός
Η ποιητική συλλογή "Αμοργός" κυκλοφόρησε το 1943 και φέρει τη φόρτιση της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου. Είναι το πρώτο πλήρες ποιητικό έργο που δημοσίευσε ο Νίκος Γκάτσος. Πρόκειται για μια μικρή σε έκταση υπερρεαλιστική σύνθεση αναμεμειγμένη με στοιχεία της ελληνικής δημοτικής και λόγιας παράδοσης. Η Αμοργός θεωρείται κορυφαίο δημιούργημα της νεοελληνικής γραμματείας. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι ο Γκάτσος δεν δημοσίευσε άλλα παρόμοια ποιητικά έργα, με εξαίρεση ίσως δυο-τρία ποιήματα.
Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε 308 αντίτυπα το 1943, στα χρόνια της γερμανικής Κατοχής, από τον αθηναϊκό εκδοτικό οίκο Αετός ΑΕ. Μέχρι τότε ο ποιητής είχε δημοσιεύσει λίγα μόνον ποιήματα σε κλασικό ρυθμό και κάποιες κριτικές στα λογοτεχνικά περιοδικά Νέα Εστία και Ρυθμός.
Η Αμοργός ήταν η πρώτη του ποιητική σύνθεση σε ελεύθερο στίχο και εικόνες ολότελα υπερρεαλιστικές. Σ' αυτό συνέβαλε η γνωριμία του ποιητή με τον Ελύτη και άλλους υπερρεαλιστές ποιητές της εποχής, Έλληνες και μη. Λέγεται ότι ο Γκάτσος επέλεξε τον τίτλο Αμοργός όχι επειδή έχει κάποια σχέση με το ομώνυμο νησί, αλλά "μονό ηχητικά — σαν ένα τμήμα ελληνικό".
Οι πωλήσεις του μέχρι το 2002 είχαν ξεπεράσει τα 40.000 αντίτυπα.
Ο Χατζηδάκις, που μελοποίησε το ποίημα, είχε πει ότι "περιέχει βαθύτατα την ελληνική παράδοση, δεν την εκμεταλλεύεται, ενώ συγχρόνως περιέχει όλη την ευρωπαϊκή θητεία του Μεσοπολέμου".
Με πληροφορίες από wikipedia.gr
