Λαογραφικό Κέντρο Κρανιδίου: Οι γκόγκες και οι ντρόμσες της Κυριακής της Τυρινής

 Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου, Κυριακή που μασκαρεύονταν όλες οι ηλικίες. Το γλέντι στο αποκορύφωμά του! Όπως λέει και το όνομά της, την Κυριακή αυτή δεν τρωγόταν το κρέας, αλλά τυριά, γαλόπιτες και πουπέκια, γιαούρτι και γκόγκες (φτιαχτά ζυμαρικά.. σαν σαλιγκαράκι) ή ντρόμσες (φτιαχτά ζυμαρικά στριφτά) ζεματιστά με πρόβειο βούτυρο και πασπαλισμένα με μπόλικη μυτζήθρα.

Σε μερικά μέρη, η Κυριακή της Τυρινής λέγεται και ‘Μακαρονού’, γιατί το κύριο φαγητό ήταν τα μακαρόνια. Οι ρίζες της συνήθειας να είναι τα μακαρόνια το κύριο έδεσμα αυτή τη μέρα, μας πάνε πίσω στη μακαριά των αρχαίων προγόνων μας, το επιμνημόσυνο δείπνο που πρόσφεραν για τους νεκρούς τους και περιλάμβανε εκτός από κόλυβα κα μακαρόνια (η ονομασία τους προέρχεται από τις λέξεις ‘μακαρία’ και ‘αιωνία’) (Γ.Μέγας, 2005)

Η παρακάτω συνταγή για γκόγκες είναι από εθελόντρια του Λαογραφικού Κέντρου Kρανιδίου:

Υλικά: 1 χούφτα μεγάλη αλεύρι σταρένιο (μία κούπα),1 ασπράδι αυγού, αλάτι -  χλιαρό νερό

Εκτέλεση: Ανακατεύουμε αλεύρι ασπράδι αλάτι ρίχνουμε το χλιαρό νερό ,δημιουργώντας μία ζύμη σφικτή.Κόβουμε μικρά κομματάκια ζύμης και φτιάχνουμε σκουληκάκια πολύ λεπτά.Τα αλευρώνουμε βράζουμε το νερό ανακατεύουμε με αδράχτι, σουρώνουμε, ζεματάμε με βούτυρο γάλακτος , σερβίρουμε με μυζήθρα καλής ποιότητος και λίγο βούτυρο επάνω. 

Σε παραλλαγή η συνταγή για τις γκόγκες:

Υλικά: 1 κιλό αλεύρι, λίγο αλάτι, ½ κιλό νερό χλιαρό, ελάχιστο λάδι, βούτυρο γάλακτος, φρέσκια Κρανιδιώτικη μυτζήθρα τριμμένη

Εκτέλεση: Ρίχνουμε στο αλεύρι λίγο λάδι και το τρίβουμε με τα χέρια μας. Προσθέτουμε το νερό, το αλάτι και φτιάχνουμε μια ζύμη μαλακή. Πλάθουμε ράβδους πάχους ενός δακτύλου και τις κόβουμε σε μήκος ενός σπίρτου. Πιέζουμε τα κομματάκια πάνω σε τρίφτη για να πάρουν σχήμα. Τα βράζουμε σε μπόλικο νερό που κοχλάζει για μισή ώρα περίπου και τα σουρώνουμε. Σερβίρουμε αφού τα περιχύσουμε με καυτό σπιτικό βούτυρο και ντόπια μυζήθρα!

Ντρόμσες ή Στριφτάδες

Υλικά: μια χούφτα σταρένιο αλεύρι, λίγο νερό, ελάχιστο αλάτι και λίγο λάδι.

Εκτέλεση: Ανακατεύουμε το αλεύρι με το αλάτι και βρέχοντας τα χέρια μας το τρίβουμε για να γίνουν οι στριφτάδες. Όταν είναι έτοιμες τις ρίχνουμε σε νερό που βράζει και το αφήνουμε έως ότου γίνει μια παχύρευστη σούπα. Σερβίρουμε σε βαθύ πιάτο περιχύνοντας Κρανιδιώτικο λάδι και ντόπια μυζήθρα. (https://www.greekgastronomyguide.gr/.../zymes-zymarika.../)

Πηγές:

Προσωπικές μαρτυρίες

'Λαογραφικά από το Κρανίδι' Σ.Λεπτοπούλου -Λόλη 2001 Εκδόσεις Δήμου Κρανιδίου, 

'Ελληνικές Γιορτές και Έθιμα της Λαϊκής Λατρείας' Γ.Α. Μέγας,2005, Εστία, Αθήνα

https://www.greekgastronomyguide.gr/