Υστερα από έντονες συζητήσεις και διαβουλεύσεις που κράτησαν έως τις πρώτες πρωινές ώρες στις Βρυξέλλες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέληξε στο τελικό κείμενο των συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά την Τουρκία.Το..
τελικό κείμενο, παρότι βελτιωμένο σε σχέση με το αρχικό προσχέδιο, απέχει πολύ από τη σκληρή απάντηση που επιθυμούσε η Αθήνα. Οι αλλαγές σε σχέση με το προσχέδιο που δεν ικανοποιούσε την Αθήνα είναι διακριτές και δείχνουν ότι η Ευρώπη που κάνει ένα βήμα τη φορά - λένε κυβερνητικές πηγές - έκανε το ίδιο και σ' αυτό το Συμβούλιο: «Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί μια ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία ν' αλλάξει συμπεριφορά». Οι ίδιες κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας, διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, δίνει εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το Μάρτιο του 2021 έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών (αξιολόγηση Τελωνειακής Ένωσης). Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας».Επί της ουσίας, οι διατυπώσεις για τις κυρώσεις δεν έχουν διαφοροποιηθεί. Υπάρχουν απλώς κάποιες τροποποιήσεις, όπως ότι ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, θα εκπονήσει έκθεση σχετικά με την κατάσταση «στην περιοχή» και όχι μόνο «στην Ανατολική Μεσόγειο» για να αποφασιστούν τα επόμενα βήματα έως τον Μάρτιο. Η έκθεσή του θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει «τη λειτουργία της Τελωνειακής Ένωσης» μεταξύ της Ε.Ε. και της Τουρκίας: ένα σημείο που –σύμφωνα με το POLITICO– θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι εξισορροπεί τη «σκληρότερη γλώσσα» προς την Άγκυρα για τη μετανάστευση και το Κυπριακό.
Εξάλλου σύμφωνα και με τη δήλωση που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές έκανε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, «είναι τουλάχιστον παράδοξο τη στιγμή που οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η Ευρώπη να εξακολουθεί να βουλιάζει σε "εάν και αλλά"», ενώ προσερχόμενος στη Σύνοδο, δήλωσε επίσης ότι θα πρέπει να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα και να διαφυλαχθεί μ' αυτόν τον τρόπο η αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραπέμποντας στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Οκτωβρίου, η οποία έδινε προθεσμία στην Τουρκία έως το Δεκέμβριο για να εγκαταλείψει την προκλητική και παραβατική της συμπεριφορά.
Τελικά ο στόχος από ελληνική πλευρά περιορίστηκε στο να βελτιωθεί το αρχικό κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου. Έτσι σημεία του τελικού κειμένου εξισορροπούν. Όπως οι αναφορές στην ανάγκη της διατήρησης των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας ΕΕ-Τουρκίας και η επισήμανση πως η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί με την Ευρώπη για το μεταναστευτικό. Για το Κυπριακό, στο σημείο που αναφέρεται η προσήλωση της Ε.Ε. σε λύση στο πλαίσιο του ΟΗΕ και στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, προστέθηκε ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «περιμένει το ίδιο από την Τουρκία».
Σημειώνεται ότι πριν ξεκινήσει η σύνοδος της Ε.Ε., ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ προχώρησε σε ξεκάθαρη παρέμβαση υπέρ της Άγκυρας, λέγοντας ότι «πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την αλήθεια και να καταλάβουμε ότι η Τουρκία είναι μέρος της δυτικής οικογένειας». Μάλιστα, στο ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων συνέχισε στο ίδιο ύφος ότι «πρέπει να αναζητήσουμε θετικές προσεγγίσεις» και επανάλαβε την ανάγκη απευθείας διαλόγου Ελλάδας-Τουρκίας.
Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία φαίνεται αμετανόητη, με τον υπουργό Αμυνας Χ. Ακάρ να προχωρά σε σαφείς απειλές και προειδοποιήσεις, δηλώνοντας ότι «δεν μπορεί κανείς να βάζει στην Τουρκία όρους και προϋποθέσεις, είμαστε ισχυροί και έχουμε δίκιο».
