Tης Νικόλ Λειβαδάρη
Το ΔΝΤ βγαίνει από… αριστερά, κάνει την μεγάλη ανατροπή εν μέσω του δεύτερου κύματος της πανδημίας, και ζητά από Ευρώπη και Αμερική να ρίξουν χρήμα στην οικονομία για να ανασχέσουν την ιστορική ύφεση του “covid-19”. «Ξεχάστε..
το χρέος, αυξήστε δαπάνες και δημόσιες επενδύσεις» ήταν το μήνυμα που έστειλε χθες στις κυβερνήσεις το Fiscal Monitor, η τακτική έκθεση του ΔΝΤ για τις δημοσιονομικές προοπτικές. Ήταν μια έκθεση που σόκαρε το σύστημα των αγορών, αμφισβήτησε το πάγιο δόγμα του ίδιου του Ταμείου υπέρ της δημσοιονομικής ισορροπίας και πειθαρχίας, και ώθησε τους Financial Times να μιλήσουν για «πλήρη στροφή του ΔΝΤ».Η εξήγηση όμως που έδωσε επίσης στους FT o αναπληρωτής διοικητής δημοσιονομικών πολιτικών του ΔΝΤ Πάολο Μάουρο ήταν μάλλον εύληπτη: Είπε πως σε μια συγκυρία μείζονος αβεβαιότητας όπως αυτή που δημιουργεί η πανδημία του covid-19, οι κυβερνήσεις «δεν πρέπει να ανησυχούν για το χρέος» αλλά να εκμεταλλευτούν το ιστορικά χαμηλό κόστος δανεισμού, τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια, για να αυξήσουν τις δημόσιες επενδύσεις και να τονώσουν την οικονομία με δαπάνες σε υποδομές.
Υπέδειξε, δε, ως πρώτα πεδία άσκησης πολιτικής αυξημένων δαπανών την Υγεία, την ψηφιακή οικονομία και το περιβάλλον. «Ο αντίκτυπος και η θετική επίδραση στην οικονομία», είπε, «από τις δημόσιες επενδύσεις είναι μεγαλύτερος γιατί οι επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα είναι πολύ χαμηλές».
Ακόμη πιο εύληπτη μάλλον είναι η μελέτη που περιλαμβάνει η έκθεση του ΔΝΤ για την επίδραση που μπορούν να έχουν οι δημόσιες επενδύσεις σε περιόδους υψηλής αβεβαιότητας.
Από την μελέτη προκύπτει ότι, συνολικά για τις ανεπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες, η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων κατά 1% του ΑΕΠ μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία 7 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας άμεσα, και μεταξύ 20 και 33 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας σε ευρύτερη προοπτική, εάν συνυπολογισθεί και η έμμεση μακροοικονομική επίδραση.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο να δημιουργηθούν 2 με 3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα 2 εκατομμύρια στις ΗΠΑ, όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΔΝΤ.
Στην μελέτη επισημαίνεται επίσης πως η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων κατά 1% του ΑΕΠ «μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην ανάκαμψη, να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 2,7%, τις ιδιωτικές επενδύσεις κατά 10% και την απασχόληση κατά 1,2%» σε ορίζοντα διετίας.
Ειδικά για τις χώρες που δεν είναι πλούσιες και δεν έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε φθηνή χρηματοδότηση, το Ταμείο επισημαίνει ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν πιο σταδιακή πολιτική αύξησης των δημοσίων επενδύσεων και, κυρίως, να διαφοροποιήσουν την διαχείριση, αναζητώντας νέα αναπτυξιακά πεδία διοχέτευσης των δαπανών.
Οι βασικοί τομείς στους οποίους το ΔΝΤ θεωρεί ότι πρέπει να προσανατολιστούν οι δημόσιες επενδύσεις, για να ανακοπεί η ύφεση και να δρομολογηθεί η ανάπτυξη της “μετά covid” εποχής είναι η Υγεία, τα προγράμματα κοινωνικής στέγασης, η ψηφιοποίηση και η περιβαλλοντική προστασία.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η έκθεση του ΔΝΤ συνέπεσε με την κατάθεση στην Βουλή του προσχεδίου του ελληνικού προϋπολογισμού για το 2021. Πρόκειται για τον προϋπολογισμό που προβλέπει μεν θηριώδη ανάκαμψη - από 5,5% έως 7,5% - το 2021, αλλά για την ίδια χρονιά μειώνει σχεδόν κατά το ένα τρίτο τις δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σε σχέση με πέρσι.
Για την ακρίβεια, στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για το έτος 2021 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 6,750 δισ. ευρώ. Σ’ αυτή την πρόβλεψη περιλαμβάνονται τα έργα που θα συγχρηματοδοτηθούν από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 6 δισ. ευρώ, ενώ τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους είναι ύψους μόλις 750 εκατ. ευρώ.
Για την ιστορία, φέτος οι πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι στα 9,521 δισ. ευρώ...
