Γιώργος Λακόπουλος
Αν πιστέψουμε το μιντιακό σύστημα, που οργάνωσε την επικράτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στις εκλογές, όλα πλέον βαίνουν καλώς στη χώρα.
Το κράτος δουλεύει (ακόμη και στη Μόρια άλλαξε σε μια νύχτα η κατάσταση), οι φόροι μειώνονται, οι επενδυτές πέρασαν τα σύνορα φορτωμένοι με «πολλές και...
καλοπληρωμένες δουλειές». Οι μπουλντόζες στο Ελληνικό θα καθυστερήσουν λίγο, για να έλθουν με τις γαλοπούλες, η ανάπτυξη θα χρειαστεί μεγάλη καλούμπα, η ΕΥΠ γίνεται εταιρία Security και η ΕΡΤ είναι πλέον αμερόληπτη.
Το γκραν σουξέ του νέου Πρωθυπουργού είναι η ετοιμότητα στη στελέχωση του κράτους. Εν μέρει είναι ακριβές: βγήκαν αμέσως από τα συρτάρια λίστες, που ήταν έτοιμες από καιρό. Αυτή είναι ή πρώτη διάψευση των υποσχέσεων για αξιοκρατία, διαγωνισμούς και προβάδισμα των ικανών.
Τελικά το προβάδισμα έχουν οι ημέτεροι και ας μην έχουν ιδέα από πολιτική - ανάμεσά τους και κάποια λουλούδια. Και όσοι από άλλα κόμματα είχαν κλείσει συμφωνίες κάτω από τα τραπέζι, αλλά αυτό δεν είναι συναλλαγή.
Στα κρίσιμα πόστα της κυβέρνησης και του κράτους μπορεί να διακρίνει κανείς μια ιδιαιτερότητα: αξιολογικά όλοι, μα όλοι, έχουν προφίλ και βιογραφικό κατώτερο του Πρωθυπουργού.
Ίσως γι’ αυτό ούτε καν η Ντόρα Μπακογιάννη δεν αξιώθηκε την προεδρία της Επιτροπής της Βουλής για την Εξωτερική Πολιτική και την Άμυνα (στα οποία είναι η καλύτερη από κάθε άλλον στη Ν.Δ).
Να κάνουμε ταμείο: ημέτεροι, συν απολιτικοί, συν έμπιστοι, συν αναλώσιμοι, συν εκ μεταγραφής. Όλοι στην υπηρεσία του Πρωθυπουργού.
Η σούμα βγάζει μόνο ένα συμπέρασμα: είτε ο πρωθυπουργός είναι υπερσυγκεντρωτικός πολιτικός και θέλει να ελέγχει προσωπικά και την τελευταία γωνιά του κράτους, είτε ως επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας αισθάνεται ανασφάλεια.
Αυτό στην πολιτική δεν είναι ορισμός της ισχύος, αλλά ορισμός της αδυναμίας. Οι ισχυροί ηγέτες μοιράζουν την εξουσία, δεν την συγκεντρώνουν στον εαυτό τους. Ούτε μετατρέπουν το Μέγαρο Μαξίμου σε «αυλή».
Αυτές οι διεργασίες γίνονται κάτω από την παραπλανητική προστασία των ΜΜΕ που τα προβάλλουν ως τεκμήρια αποτελεσματικότητας, αποφασιστικότητας, εμπροσθοβαρούς πρακτικής.
Στον «Εκόνομιστ» το διατύπωσαν κομψά μεν αλλά αλλιώς: «Ο σχετικά άπειρος κ. Μητσοτάκης ενδεχομένως να υπερεκτιμά την ικανότητα της κυβέρνησής του να ξυπνήσει την κοιμώμενη γραφειοκρατία και να προωθήσει μεταρρυθμίσεις».
Οι «ΝΥ Τάιμς» όμως δεν ήταν τόσο ευγενικοί και δημοσίευσαν άρθρο, που σκορπίζει την κυβέρνηση εις τα εξ ων συνετέθη, με βαρείς χαρακτηρισμούς. Αν είχαν γραφεί τέτοια πράγματα για τον Τσίπρα οι μεγάλοι μιντιάρχες θα τον κρεμούσαν στο τσιγκέλι.
Δεν είναι δείγμα χρηστής διοίκησης, όταν, για να εξαφανιστούν ενοχλητικές έρευνες, εξαφανίζεται ολόκληρη η δημόσια αρχή που τις χειρίζεται. Η νέα κυβέρνηση δεν παρεμβαίνει στις ανεξάρτητες αρχές. Τις καταργεί. Αυτό προβάλλεται ως σύγχρονη διακυβέρνηση που θα φέρει αποτέλεσμα.
Σύγκρουση με τη πραγματικότητα
Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε. Αλλά αν ξύσουμε κάτω από την επικοινωνιακή κρούστα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Για την ακρίβεια πλησιάζουν στο σημείο βρασμού, ταχύτερα από οποιαδήποτε παρελθούσα κυβέρνηση.
Το σύστημα Μητσοτάκη, στην προσπάθειά του να επιβληθεί άνωθεν, κεραυνοβόλα και σε κάθε τομέα, μπαίνει σε τροχιά πρόσκρουσης με την πραγματικότητα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Ένα μήνα μετά την εκλογή του ο Πρωθυπουργός δεν έχει επισκεφθεί ακόμη το κοινοτικό κέντρο, όπως επισήμανε ο πολύπειρος Μανόλης Σπιθουράκης από τις Βρυξέλλες. Μπορεί να μην έχει ακόμη σημασία.
Αλλά μπορεί να και έχει περισσότερη σημασία από οτιδήποτε άλλο. Γιατί ο ίδιος ο Μητσοτάκης φρόντισε να περιορίσει τη σχέση του με τους θεσμούς και τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σε ένα ζήτημα: τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Κάποια ΜΜΕ το προεξοφλούν και ο ευπρεπής Χρ. Σταϊκούρας αγόρασε χρόνο, λέγοντας ότι «η συζήτηση άρχισε». Αλλά ήδη αρμόδιοι κοινοτικοί αξιωματούχοι το απέρριψαν εύσχημα.
Και οι πέτρες ξέρουν, ότι αυτό το θέμα αποκλείεται να τεθεί στο τραπέζι. Για τον απλό λόγο ότι αυτή είναι η βάση της συμφωνίας της Ελλάδας με τους δανειστές της (όχι τους εταίρους).
Οποιαδήποτε απόπειρα αναθεώρησης των ελλειμμάτων ισοδυναμεί με αναθεώρηση της συμφωνίας. Νόμιζε και ο Τσίπρας το 2015 πως μπορεί να πετύχει κάτι ανάλογο και είδαμε τις προκοπές του.
Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός από την Κύπρο και από τη Βουλή λανσάρισε μια περίεργη θεωρία: αφού μας εμπιστεύονται οι αγορές γιατί να μην μας εμπιστευθούν και οι εταίροι; Το επιχείρημα είναι ίσης αξίας με το ευφυολόγημα του προκατόχου του «θα παίζουμε νταούλια και θα χορεύουν οι αγορές».
Συνιστά επιπολαιότητα για την σημερινή κυβέρνηση, όπως και για την προηγουμένη, να προτάσσει, ότι έχει εξασφαλιστεί η εμπιστοσύνη των αγορών, επειδή υπήρξαν δυο έξοδοι για σχετικά μικρό δανεισμό, με καλό αποτέλεσμα. Και αποτελεί ανακρίβεια ο ισχυρισμός, ότι αυτό οφείλεται στην εκλογική επικράτηση Μητσοτάκη- πριν καν υπάρξει…
Οφείλεται στον προκάτοχό του που παρέδωσε (καθ’ ομολογία και των σημερινών υπουργών) διαχειρίσιμη οικονομία, 37 δισ. απόθεμα και λυμένες εκκρεμότητες: από το τέλος του Μνημονίου ως το Μακεδονικό.
Θα χρειαστεί καιρός (και ένας τουλάχιστον προϋπολογισμός) για να δούμε, αν και η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να δημιουργήσει αποτελέσματα, που θα εμπνέουν εμπιστοσύνη στις αγορές. Και κυρίως αν θα εμπνέουν εμπιστοσύνη στους δανειστές.
Οι αντιδράσεις ανάμεσα στις αγορές, τους δανειστές και τους εταίρους διαφέρουν και ας είναι οι ίδιοι. Οι αγορές πειραματίζονται και ρισκάρουν. Οι Ευρωπαίοι ως εταίροι λένε καλές κουβέντες. Αλλά ως δανειστές είναι χώρες που έχουν δανείσει την Ελλάδα τρεις φορές με τα λεφτά των φορολογούμενών τους και δεν θέλουν (και ούτε πρόκειται) να τα χάσουν. Γιατί θα τις πάρει και θα τις σηκώσει από τα κοινοβούλια και τους ψηφοφόρους τους
Πού οδηγούν οι υπερεξουσίες;
Τα προεκλογικά σλόγκαν ότι όλα θα απογειωθούν από την επόμενη της νίκης Μητσοτάκη, ήδη χρεοκόπησαν. Το Ελληνικό παραμένει στις καλένδες. Τα πυροτεχνήματα για μεταφορές φυλακών, ενοποιήσεις χώρων, οικολογικά πάρκα και άμεση ψηφιοποίηση του κράτους. Τα αποπροσανατολιστικά για τα Εξάρχεια και το άσυλο θα κριθούν από το είδος της διαχείρισης.
Ειδικότερα αν η κυβέρνηση είναι σε θέση να κάνει φορολογικές ελαφρύνσεις θα το ξέρουμε όταν θα στείλει τον πρώτο προϋπολογισμό της στις Βρυξέλλες για έγκριση. Μέχρι τότε μπορεί να κάνει χρήση -με τα δικά της κριτήρια- μόνο της έγκριση για τον ΕΝΦΙΑ που εξασφάλισε η προηγουμένη κυβέρνηση.
Η επείγουσα νομοθεσία για το περίφημο επιτελικό κράτος -έτσι όπως διατυπώθηκε σε ένα πολυσέλιδο νομοσχέδιο- οδηγεί σε σύγχυση και γραφειοκρατία, υποθάλπει τον ρεβανσισμό και πίσω από τη σκόνη που σηκώθηκε διακρίνεται μια επιδίωξη: ο υδροκεφαλισμός του Μεγάρου Μαξίμου.
Μπορεί να βαφτίζεται «συντονισμός» με τις περίτεχνες διατυπώσεις του Γ. Γεραπετρίτη, αλλά δεν είναι παρά μια απόπειρα υπερενίσχυσης της πρωθυπουργικής εξουσίας, σχεδόν «καθεστωτικού τύπου».
Στην καλύτερη περίπτωση είναι αχρείαστη. Μετά την συνταγματική μεταβολή του 1985 το πολιτικό σύστημα είναι μονοπολικό. Ο εκάστοτε ένοικος του Προεδρικού Μεγάρου αποδυναμώθηκε υπέρ του γείτονά του και το σύστημα άσκησης της της εξουσίας κατέστη απολύτως πρωθυπουργοκεντρικό.
Τι νόημα έχει η περαιτέρω ενίσχυσή του- που εν πολλοίς αλλοιώνει και το πλαίσιο άσκησης του ρόλου του Πρωθυπουργού; Οι αερολογίες ότι χρησιμοποιείται ως πρότυπο ο… Λευκός Οίκος, το Μέγαρο των Ιλίσιων και η γερμανική Καγκελαρία είναι για το μύλο, που λένε στα χωριά.
Αυτό που αλλάζει είναι, ότι στο πρωθυπουργικό γραφείο θα δουλεύουν 500 άτομα, κάποιοι στο Μέγαρο Μαξίμου θα είναι «καπέλο» σε υπουργούς - στους οποίους φαίνεται, να μην υπάρχει εμπιστοσύνη. Και ότι οι μετακλητοί… μειώνονται δια της αύξησης - και είναι οι μόνοι προς το παρόν με <καλοπληρωμένες δουλειές>. Συν την απίστευτη , πλην χαρακτηριστική, πρόβλεψη για… δυο δημοσιογράφους ανά υπουργό!
Όλοι διακρίνουν τη διάθεση του νομοθέτη, να μετατραπεί ο Πρωθυπουργός σε υπερκυρίαρχο όχι στην κυβέρνησή του, που ευλόγως είναι έτσι κι αλλιώς, αλλά στη λειτουργία της κρατικής μηχανής. Εκεί που λέγαμε, να ξεχωρίσει το κόμμα από το κράτος, ταυτίζεται απολύτως ο επικεφαλής του κόμματος με τη διοίκηση.
Πού θα βγάλει τη διοίκηση και τους θεσμούς; η «νόμιμη» υποκατάσταση δια εντεταλμένων συνεργατών του Πρωθυπουργού (δηλαδή απλών υπαλλήλων) των υπουργών και η υποβάθμιση της πολιτικής τους υπόσταση από «τοποτηρητές»;
Αυτή η μετατροπή ενέχει μια λουδοβίκεια φιλοσοφία, που άρχισε με την καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος για υπουργοποίηση εξωκοινοβουλευτικών, χωρίς καμία πολιτική νομιμοποίηση -κάτι που είχε ξεκινήσει από τον… Παπανδρέου και κλιμακώθηκε με τον Τσίπρα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως φορέας της λαϊκής εντολής, αισθάνεται ανασφάλεια και θωρακίζεται; Ή απλώς ασπάζεται τη θεωρία του Βασιλιά Ήλιου «L’etat c’est moi»; Και στις δυο περιπτώσεις αυτό που διαμορφώνει, δεν είναι αποτελεσματική διοίκηση. Είναι ΙΧ κράτος.
Εδώ κάνει το πρώτο του λάθος: συνδέει αντιστοίχως το μέλλον του με την εκτελεστική ασυδοσία όσων θα τον υποκαθιστούν στη πράξη. Έτσι δεν αλλοιώνει απλώς το κοινοβουλευτικό μοντέλο που εκπροσωπεί η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία. Περνάει και πολλές θηλιές στο λαιμό του.
Πηγή: Ανοιχτό Παράθυρο
