Της Ελένης Πορτάλιου*
Η ιδιοκτησία και ο έλεγχος βασικών περιουσιακών στοιχείων του κράτους, που συγκροτούν καθοριστικούς πυλώνες για τον έλεγχο της οικονομίας, της παραγωγικής συγκρότησης/παραγωγικού μετασχηματισμού μιας χώρας, αποτελούν σήμερα στρατηγική του...
παγκοσμιοποιημένου κεφαλαίου και των κυβερνήσεων οι οποίες εκφράζουν πολιτικά αυτή τη στρατηγική. Στην Ελλάδα, που βρίσκεται υπό μνημονιακό καθεστώς και ήδη εφαρμόζει το τρίτο επαχθέστερο μνημόνιο, η πολιτική αυτή στρατηγική πραγματοποιείται μέσα από τρεις θεμελιακές ανατροπές στο καθεστώς ιδιοκτησίας.
Πρώτον, οι τράπεζες παραχωρήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές σε ξένους επενδυτές και το δημόσιο, που τις είχε εξαγοράσει, έχασε ένα βασικό ρυθμιστικό εργαλείο της οικονομίας. Δεύτερον, η ιδιωτικοποίηση αυτή των τραπεζών διευκολύνει την υφαρπαγή της ιδιωτικής περιουσίας των ελλήνων πολιτών μέσω των «κόκκινων δανείων» και των εγγυήσεων, που κατέχουν οι τράπεζες. Η τρίτη θεμελιακή ανατροπή στο καθεστώς ιδιοκτησίας αφορά στην υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας, ώστε αυτή να εξυπηρετήσει το φερόμενο ως δημόσιο χρέος.
Το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας της Βουλής για το Δημόσιο Χρέος (Ιούλιος 2015) τεκμηριώνει, γιατί το φερόμενο ως δημόσιο χρέος είναι παράνομο, αθέμιτο, επονείδιστο - επομένως δεν πρέπει να πληρωθεί.
«Η Επιτροπή διαπίστωσε, επίσης, ότι η μη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους ήταν εξαρχής προδήλως γνωστή στους διεθνείς δανειστές, τις ελληνικές αρχές και τα συστημικά μέσα ενημέρωσης. Παρ’ όλα αυτά, οι ελληνικές αρχές, μαζί με κάποιες κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνωμότησαν το 2010 ενάντια στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, προκειμένου να προστατεύσουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τα συστημικά μέσα μαζικής ενημέρωσης απέκρυψαν την αλήθεια από τους πολίτες, παριστάνοντας ότι δήθεν η διάσωση αφορούσε την Ελλάδα και όχι τις τράπεζες και συνάμα εξυφαίνοντας μια αφήγηση, που στόχευε να εμφανίσει τον ελληνικό πληθυσμό ως δήθεν άξιο των αδικοπραξιών των δανειστών».
«Το ποσό που διατέθηκε μέσω των προγραμμάτων «διάσωσης» (μνημονίων) του 2010 και του 2012 ελέγχονταν από το εξωτερικό μέσα από περίπλοκες διευθετήσεις, οι οποίες απέκλειαν κάθε δημοσιονομική αυτονομία. Οι δανειστές υπαγόρευσαν αυστηρά τον τρόπο διάθεσης των δανειακών κεφαλαίων «διάσωσης», εκ των οποίων μόνο ένα ελάχιστο τμήμα, λιγότερο από το 10%, κατευθύνθηκε στην κάλυψη των τρεχουσών δημόσιων δαπανών».
Είναι χαρακτηριστικό το σύνθημα των πρώτων, εξαιρετικά μαζικών και μαχητικών, αντιμνημονιακών κινητοποιήσεων: Δεν χρωστάμε, Δεν πουλάμε, Δεν πληρώνουμε. Σε κάθε περίπτωση ένα κυρίαρχο κράτος μπορεί να αρνηθεί την εκποίηση των περιουσιακών του στοιχείων, η απώλεια των οποίων αφορά ευθέως στην απώλεια της εθνικής και κατ’ επέκταση της λαϊκής κυριαρχίας. Ένα κυρίαρχο κράτος σύμφωνα με τους διεθνείς νόμους, μπορεί και επιβάλλεται να θέτει σε προτεραιότητα τη δημόσια περιουσία και την ικανοποίηση των κοινωνικών/ανθρώπινων δικαιωμάτων των πολιτών του έναντι της εξυπηρέτησης του όποιου, αποδεκτού ή μη αποδεκτού, χρέους.
ΤΑΙΠΕΔ ΚΑΙ ΝΕΟ ΤΑΜΕΙΟ
Η εκποίηση/υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας προωθείται μέχρι σήμερα μέσω του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου, του περιώνυμου ΤΑΙΠΕΔ, που θεσμοθετήθηκε με τον μνημονιακό νόμο 3968/2011 με σκοπό το προϊόν της δραστηριότητάς του να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της χώρας.
Τα κινήματα κατά της υφαρπαγής της δημόσιας περιουσίας μέχρι σήμερα έδωσαν και δίδουν αγώνες για να δημιουργήσουν προβλήματα ή/και να αποτρέψουν εκποιήσεις. Ο προγραμματισμός της κυβέρνησης Σαμαρά δεν προχώρησε ικανοποιητικά για τους δανειστές λόγω και των κοινωνικών αντιδράσεων. Έτσι, το νέο υπερ-ΤΑΙΠΕΔ, που ο χαρακτήρας του θα αποφασιστεί σ’ αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων και δυστυχώς δεν συζητείται δημόσια, αφορά σ’ ένα πλιάτσικο του συνόλου της δημόσιας περιουσίας, έναντι πινακίου φακής και με κατά συρροήν παραβιάσεις της νομιμότητας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που δημοσίευσε η εφημερίδα Αυγή (20/12/2015), όλη η εθνική περιουσία, ύψους 50 δις, μεταβιβάζεται στο νέο Ταμείο του οποίου τον έλεγχο έχουν κατά βάση οι «θεσμοί» μέσω του 5μελούς εποπτικού συμβουλίου, όπου τα δύο μέλη διορίζονται άμεσα από την Κομισιόν και τον ESM, ενώ τα υπόλοιπα 3 θα είναι της αρεσκείας των «θεσμών». Ο έλεγχος θα γίνεται και μέσω του δικαιώματος βέτο και της απαιτούμενης πλειοψηφίας 4/5 για όλες τις αποφάσεις εκποιήσεων, επενδύσεων κ.λπ. με πολλαπλούς στόχους : α. να αποπληρώνεται το δημόσιο χρέος που επιβλήθηκε παρανόμως στη χώρα μας, β. να επωφελείται το ξένο κεφάλαιο από τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους, γ. εν τέλει το σύνολο της ελληνικής οικονομίας (μετά και το έγκλημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών) να ελέγχεται από οικονομικές δυνάμεις που δεν υπόκεινται στον έλεγχο των ελληνικών κυβερνήσεων.
«Το ταμείο θα απορροφήσει τουλάχιστον τέσσερις βασικές δομές διαχείρισης δημόσιας περιουσίας το ΤΑΙΠΕΔ, το ΤΧΣ, την ΕΤΑΔ και τις ΔΕΚΟ, χωρίς να αποκλείεται ο εμπλουτισμός του ενεργητικού του με την προσθήκη επιπλέον άυλων αξιών και ακινήτων ή δημιουργία νέων υποταμείων».
Στην όλη διαδικασία εμπλέκεται και η περίφημη EBRD ή European Bank for Reconstruction and Development. Είναι η Τράπεζα που διαχειρίστηκε τις αποκρατικοποιήσεις στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες με τα γνωστά αποτελέσματα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι το αντίστοιχο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων στην πρώην Ανατολική Γερμανία έκλεισε με παθητικό.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι αυτή η υφαρπαγή: εκποίηση/εκμετάλλευση/ιδιοκτησία των περιουσιακών στοιχείων του κράτους δεσμεύει και πάντως καθιστά εξαιρετικά δυσοίωνο το μέλλον της χώρας και του ελληνικού λαού, ακόμα και σε περίπτωση κυβερνητικής αλλαγής με στόχο ριζικές ανατροπές στα οικονομικά και κοινωνικά μνημονιακά δεδομένα. Όπως και το τραπεζικό σύστημα έτσι και οι ΔΕΚΟ (ενέργεια, μετακινήσεις, ζωτικά αγαθά), οι δημόσιες υποδομές (λιμάνια, αεροδρόμια, κλπ) και τα δημόσια ακίνητα είναι οι υλικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή ενός προγράμματος παραγωγικού μετασχηματισμού και κοινωνικής ανασυγκρότησης.
Γι’ αυτό πρέπει να δώσουμε έναν υπέρ πάντων αγώνα κατά του υπερ-ΤΑΙΠΕΔ, άμεσα συνυφασμένο με τη διαγραφή του φερόμενου ως δημόσιου χρέους, αφού οι «θεσμοί» συνδέουν άμεσα την υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας με την εξυπηρέτηση του χρέους, θέση βεβαίως ανυπόστατη. Όταν για παράδειγμα η καθαρή αξία από το ακίνητο του Ελληνικού είναι 400 εκατ. € και το χρέος έχει φτάσει τα 223 δις η εκποίηση αυτή δεν συνεισφέρει στα σοβαρά στην μείωση του χρέους.
Η ταυτόχρονη απάντηση στην υφαρπαγή της δημόσιας περιουσίας και τη διαχείριση του χρέους προϋποθέτει ένα κοινωνικό/πολιτικό κίνημα από τη βάση της κοινωνίας, βαθιά δημοκρατικό και ακηδεμόνευτο. Ο κόσμος ξέρει πια, ότι οι μνημονιακές κυβερνήσεις, ανεξάρτητα του πως αποκαλούνται, είναι φόρου υποτελείς στους δανειστές και ότι τα μνημόνια (δηλαδή οι δανειακές συμβάσεις) σημαίνουν απώλεια της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας και απαλλοτρίωση όλων των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Σημαίνουν απώλεια της κρατικής/εθνικής/λαϊκής κυριαρχίας, που προωθείται μέσα από την κατάλυση της δημοκρατίας. Ίσως ένα τέτοιο κίνημα για τα ουσιώδη της ύπαρξης της χώρας και της κοινωνίας είναι εφικτό και θα πρέπει να υποβοηθήσουμε τη δημιουργία του.
*Εισήγηση από την εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών στις 15 Απριλίου 2016
