Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Φιλοσοφίας, βραβευμένος συγγραφέας φιλοσοφικών και λογοτεχνικών βιβλίων, ηθοποιός. «Ασχολούμαι με ό, τι ικανοποιεί την ψυχούλα μου» απαντά ο ίδιος με μια συστολή, ερύθημα σεμνότητας.
Η Ελλάδα της λιτότητας και των αναγκαίων αλλαγών, η παιδεία που ασθμένει, η συνυφασμένη με τη Φιλοσοφία τέχνη του θεάτρου, η νέα ταινία του, η αδιαφορία που τον πληγώνει... Όλα δοσμένα μέσα από τη διορατική ματιά ενός πνευματικού ανθρώπου. Ο Θεοδόσης Πελεγρίνης καταλήγει πως αυτό που λείπει από τη σημερινή Ελλάδα είναι το όραμα και αναρωτιέται: «Μήπως έχει έρθει η ώρα των ποιητών»;
- Έλαβε χώρα για πρώτη φορά στην Ελλάδα το Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας. Μπορεί η Φιλοσοφία να δράσει ως αντίδοτο στη σημερινή κρίση;
«Πάντοτε η φιλοσοφία λειτουργούσε ως αντίδοτο της όποιας κατάστασης υπήρχε, διότι δουλειά των φιλοσόφων είναι να μιλούν για ό, τι πρόκειται να έρθει. Σήμερα η φιλοσοφία μπορεί να δώσει νέες διεξόδους. Το 23ο Παγκόσμιο συνέδριο είναι το σημαντικότερο πολιτιστικό γεγονός στον χώρο της φιλοσοφίας που γίνεται μετά τη δεκαετία του '50 στον τόπο μας. Είναι ένα από τα κορυφαία πολιτιστικά γεγονότα και ήταν μεγάλη επιτυχία των συναδέλφων που διεκδίκησαν και πέτυχαν να γίνει το συγκεκριμένο συνέδριο στην Ελλάδα. Άλλη μια φορά το 1980 είχαμε φτάσει πολύ κοντά στη διοργάνωσή του στη χώρα μας αλλά για λόγους οικονομικούς δεν κατέστη δυνατό».
- Πιστεύετε πως είναι καιρός οι άνθρωποι των Γραμμάτων να σηκωθούν από τις θέσεις τους και να δηλώσουν παρόντες;
«Σηκωθήκαμε... Πριν από δύο χρόνια, 31 Νοεμβρίου του 2011, οργάνωσα στα Προπύλαια μία εκδήλωση στην οποία συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Το ίδιο απόγευμα ο Τύπος, ηλεκτρονικός και έντυπος, καταφέρθηκε εναντίον μου επειδή η εκδήλωση ήταν κατά του Μνημονίου. Βεβαίως ευθυνόμεθα για τη σημερινή εικόνα της Ελλάδας. Το πρόβλημα είναι ότι ευθυνόμεθα πάντοτε ως μονάδες. Υπάρχουν φωνές πνευματικών ανθρώπων που διαμαρτύρονται, επισημαίνουν τους κινδύνους, προτείνουν λύσεις, όμως δεν ακούγονται.
Για πρώτη φορά τολμώ να πω πως οργανωμένα αποφάσισε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, όπως το Πανεπιστήμιο Αθηνών, να διοργανώσει μια εκδήλωση και βρέθηκε μπροστά στην κατακραυγή του Τύπου. Και αυτό που θέλω να επισημάνω είναι πως εμείς ως πανεπιστήμιο Αθηνών, θα συνεχίσουμε να κάνουμε τις παρεμβάσεις μας στην κοινωνία».
- Τι άμεσων, επιτακτικών αλλαγών χρήζει η χώρα μας κ. Πελεγρίνη;
«"Η απόφαση είναι μια στιγμή τρέλας", έλεγε ο Σαίρεν. Χρειαζόμαστε μια φωνή να μπορέσει να μας ξεσηκώσει. Η οργή και η αγανάκτηση που δημιουργούνται εξαιτίας της κρίσης δεν είναι αρκετά για να επιφέρουν την αλλαγή. Ίσως αυτή η αλλαγή να είναι έργο των ποιητών. Να έχει έρθει η ώρα τους. Ίσως δεν έχουν μιλήσει ακόμη τόσο δυνατά ώστε να κάμψουν κάθε λοιδορία. Χρειαζόμαστε ποιητές να εμπνεύσουν, ένα όραμα για να σταθούμε στα πόδια μας».
- Από τη μία πλευρά παρατηρούμε τη ραγδαία άνοδο της Αριστέρας και από την άλλη ακροδεξιών κομμάτων. Αυτή η ανισορροπία τι υποδηλώνει;
«Η στροφή του κόσμου προς την Αριστερά δεν είναι από αντίδραση. Γίνεται σε μία προσπάθεια των πολιτών να βρουν ελπίδα. Στον τόπο μας βέβαια πάντοτε η Αριστερά ήταν πολύ διασπασμένη. Από την άλλη, η Χρυσή Αυγή δεν έχει το γνώρισμα της προοπτικής αλλά μόνον αυτό της αντίδρασης και της βίας. Η απελπισία σπρώχνει τον κόσμο προς ακροδεξιά κόμματα. Δεν νομίζω πως όλοι αυτοί οι Έλληνες διαπνέονται από τόσο ακραίες ιδεολογίες».
- Έχετε συνεργαστεί στο παρελθόν με τη δημόσια Ραδιοτηλεόραση. Σας αιφνιδίασε η ανακοίνωση του κλεισίματός της;
«Υπήρξαν άνθρωποι που διορίστηκαν στην ΕΡΤ από το παράθυρο, χωρίς αξιοκρατία. Εντούτοις, αντιδρώ στο κλείσιμό της γιατί σέβομαι και σκέφτομαι τους άξιους εργαζόμενους που βρέθηκαν ξαφνικά στον δρόμο, επειδή έτσι αποφάσισε μια κυβέρνηση. Αυτό που μας έδωσαν οι πρόγονοί μας, τον διάλογο, τον κατήργησε μέσα σε μία νύχτα η κυβέρνηση. Πιστεύω πως το λάθος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης ήταν πως από την στιγμή που μπήκαν στο προσκήνιο τα ιδιωτικά κανάλια θέλησε να τα συναγωνιστεί, με τα δικά τους όμως κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, έστω και αν δεν ήταν ο πολιτισμός που θα ήθελα, παρήγαγε πολιτισμό.
Προσπάθησαν αυτό το κύτταρο πολιτισμού να το εξαφανίσουν. Κλείνουν ένα σχολείο με την ευρύτερη σημασία του όρου. Και όπως είχε πει κάποιος "όταν ένα σχολείο κλείνει, μια φυλακή ανοίγει". Έχω την εντύπωση πως έτσι όπως πάμε, θα ακολουθήσει το κλείσιμο και άλλων δημόσιων φορέων για τους οποίους θα πρέπει ο πολιτισμός να είναι υπερήφανος, όπως τα ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Πολύ φοβάμαι πως στο τέλος θα μείνουν ανοιχτές μονάχα οι φυλακές από τα δημόσια ιδρύματα, με όλη αυτή την υποχρηματοδότηση που γίνεται. Στα ελληνικά πανεπιστήμια το 2009 είχαμε 34.000.000 ευρώ κρατική επιχορήγηση και σήμερα αυτή έχει περιοριστεί στα μισά. Πώς λοιπόν θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε; Όλη αυτή η λαίλαπα θα οδηγήσει στον δρόμο τη διοίκηση του Πανεπιστημίου και μακάρι να διαψευστώ».
- Έχετε ανεβάσει και πρωταγωνιστήσει σε πολλά θεατρικά έργα. Το προφίλ του αυστηρού ακαδημαϊκού μπορεί να συνδυαστεί επιτυχώς με το εκείνο του ηθοποιού;
«Προσπαθώ να είμαι ο εαυτός μου. Και αυτό ίσως ενοχλεί κάποιους που εμφανίζονται ως δήθεν διαπαιδαγωγοί της κοινωνίας μας. Κάνω αυτό που ικανοποιεί την ψυχούλα μου, στον βαθμό που δεν βλάπτω κάποιον γύρω μου. Το θέατρο έχει μία εγγενή συγγένεια με τη Φιλοσοφία. Μαζί με τη φιλοσοφία γεννήθηκε ο διάλογος και το θέατρο είναι διάλογος. Το είχε πει και ο Νίτσε».
- Οι επιθέσεις που κατά καιρούς δέχεστε λόγω της ενασχόλησής σας με την υποκριτική θεωρείτε πως είναι στοχευμένες;
«Αυτοί που κατά καιρούς με χλευάζουν δεν έχουν έρθει να δουν ούτε μία παράστασή μου. Όλες αυτές οι επιθέσεις ξεκίνησαν τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία της πανεπιστημιακής κοινότητας μου έδωσε τη δυνατότητα να διοικήσω το πανεπιστήμιο. Τότε λοιπόν άρχισε μία αήθης επίθεση προς το πρόσωπό μου που έχω την εντύπωση πως στοχεύει στην κατάργηση του δημόσιου πανεπιστημίου. Εκπροσωπώ το αρχαιότερο πανεπιστήμιο στη χώρα μας, ένα πανεπιστήμιο διεθνώς καταξιωμένο, επομένως χτυπώντας τον πρύτανη, χτυπάμε το Εθνικό και Καποδιστριακό πανεπιστήμιο, χτυπάμε το δημόσιο Πανεπιστήμιο, με αποτέλεσμα να ανοίγει ο δρόμος για την ιδιωτικοποίησή του.
Φοβάμαι ότι το κράτος δεν έχει λεφτά να υποστηρίξει την επιστήμη και γι΄ αυτό έχει αποφασίσει να τη δώσει αλλού. Δεν μπορώ να δώσω άλλη αιτία για τις επιθέσεις που δέχομαι, γιατί τους περισσότερους από αυτούς που ασχολούνται μαζί μου, δεν τους γνωρίζω καν προσωπικά».
Απόσπασμα συν/ξης απο newpost.gr
