«Quid pro quo». Τη λατινική φράση έχει επικαλεστεί αρκετές φορές η γερμανική πλευρά για να διαμηνύσει στην ελληνική, πως «ό,τι δίνεις παίρνεις». Το αντάλλαγμα για τις απολύσεις στο Δημόσιο είναι η αποδοχή του ελληνικού αιτήματος για μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, από το 23% στο 13% τον Αύγουστο, και
η υπογραφή συμφωνίας για τη δημιουργία του «Ελληνικού Ταμείου Ανάπτυξης», το οποίο θα υποστηριχθεί και με γερμανικά κεφάλαια.
Αυτά σε πρώτο επίπεδο, γιατί σε δεύτερο επίπεδο, οι συνομιλίες που θα έχει την Πέμπτη στην Αθήνα ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα επικεντρωθούν στο νέο «πακέτο» (νέο δάνειο+νέο μνημόνιο) με το οποίο θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό έως το 2016, αφού οι προβλέψεις Στουρνάρα για έξοδο στις αγορές το 2014 είναι απλώς ανεδαφικές.
Το «δώρο» που μας φέρνει ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ, είναι η συνομολόγηση συμφωνίας για τη δημιουργία ενός «ελληνικού αναπτυξιακού ταμείου» (IfG), κατά το γερμανικό πρότυπο της γερμανικής αναπτυξιακής τράπεζας (KfW). Στην αποστολή του κ. Σόιμπλε θα συμμετέχει ο πρόεδρος της γερμανικής κρατικής επενδυτικής τράπεζας KfW, Ούλριχ Σρέντερ, ο οποίος θα υπογράψει με τον υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, Μνημόνιο Συνεννόησης (Memorandum o fUnderstanding) για την παροχή τεχνικής βοήθειας, προκειμένου να συσταθεί το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο.
Η γερμανική πλευρά προτίθεται να συμμετάσχει με ένα ποσό μέχρι 100 εκατ. ευρώ, ενώ θα αξιοποιηθούν επίσης πόροι από τα διαρθρωτικά ταμεία, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ιδιωτικά και κρατικά εγχώρια και ξένα funds.
Στην ατζέντα των συνομιλιών που θα έχει εδώ ο Β. Σόιμπλε, περιλαμβάνεται η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που θα ανακύψει για την Ελλάδα το αργότερο το καλοκαίρι του 2014. Δημοσίευμα της «Suddeutsche Zeitung» έκανε λόγο για κενό ύψους 10 δισ. ευρώ, ενώ η «Die Welt», επικαλούμενη απόρρητο έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, αναφέρεται σε κενό που αντιστοιχεί στο 0,5% του ελληνικού ΑΕΠ. Από την πλευρά της η Κομισιόν προσπάθησε να αμβλύνει τις εντυπώσεις, διαβεβαιώνοντας ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι πλήρως χρηματοδοτούμενο για τους επόμενους 12 μήνες.
Σύμφωνα με τον Σάιμον Ο Κόνορ, εκπρόσωπο του επιτρόπου Ρεν, ήταν δημόσια γνωστό, ότι το ελληνικό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) για την περίοδο 2012-2014 θα εμφάνιζε ένα δημοσιονομικό κενό, το οποίο οι πρώτες εκτιμήσεις της τρόικας το προσδιορίζουν μεταξύ 2,8 και 4,6 δισ. ευρώ. Πρόσθεσε, ότι μια επικαιροποιημένη εκτίμηση θα γίνει μέσα στις επόμενες βδομάδες με βάση την τελευταία αξιολόγηση της τρόικας. Και εξήγησε, ότι πλήρη εικόνα για το μέγεθος του κενού θα διαμορφωθεί το φθινόπωρο, όταν θα υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τις ανάγκες του χρηματοπιστωτικού τομέα και τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις για το 2013.
Ο Β. Σόιμπλε αναμένεται να συζητήσει μέτρα και προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας, ειδικά των νέων, όπως έχει ήδη κάνει με την Ισπανική Κυβέρνηση, ενώ θα εγκωμιάσει τις «μεταρρυθμιστικές επιδόσεις » της κυβέρνησης εστιάζοντας στις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, που αντιμετωπίζονται από το Βερολίνο ως μεγαλειώδης διαρθρωτική αλλαγή στο ελληνικό κράτος.
Η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει με τίποτα ελληνικό ατύχημα μέχρι τις γερμανικές εκλογές της 22ης Σεπτεμβρίου, αλλά επίσης δεν διανοείται εκλογές εδώ τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές του προσεχούς Μαΐου, μέχρι δηλαδή να συμφωνηθεί ο τρόπος κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού που θα προκύψει έτσι κι αλλιώς το 2014, δεδομένου ότι το επόμενο καλοκαίρι θα καταβληθεί η τελευταία δόση από το τρέχον πρόγραμμα, αλλά μπορεί να ανακύψει και πολύ νωρίτερα, λόγω της κατάρρευσης του ασφαλιστικού συστήματος και της εκρηκτικής υστέρησης στα έσοδα.
Οι αισιόδοξοι του οικονομικού επιτελείου αναφέρονται σε διαθέσιμα 13 δισ. ευρώ, καθώς η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών κόστισε 37 δισ. ευρώ από τα 50 που προβλέπονταν. Ωστόσο, στα stress tests που θα γίνουν το Σεπτέμβριο, μπορεί να αποκαλυφθούν και άλλες τρύπες, με αποτέλεσμα να πρέπει να εξανεμιστεί και αυτό το ποσό.
Γεγονός είναι, ότι, μετά τα μπάνια του λαού και τις γερμανικές εκλογές, η τρόικα θα επιστρέψει στην Αθήνα για να τραβήξει την κουρτίνα που κρύβει τα ελλείμματα, ώστε να δρομολογηθεί η σύναψη νέας δανειακής σύμβασης, δηλαδή ενός νέου μνημονίου. Πηγές του οικονομικού επιτελείου μιλούν ήδη για «δάνειο-γέφυρα» και νέο «μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα».
Ο βασικός λόγος που έρχεται στα μέρη μας ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είναι η βούληση του Βερολίνου να προσφέρει στήριξη στην κυβέρνηση και να υπογραμμίσει τη σημασία της πολιτικής σταθερότητας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός, ότι η επίσκεψή του ανακοινώθηκε στο μέσο της πολιτικής κρίσης που ξέσπασε εδώ, όταν η ΔΗΜΑΡ αποφάσισε να αποχωρήσει από την κυβέρνηση με αφορμή την υπόθεση της ΕΡΤ. Η γερμανική κυβέρνηση έδειξε ανακλαστικά, η Μέρκελ τηλεφώνησε στον Α. Σαμαρά και κανείς δεν ξέρει τι του είπε, ενώ ο Β. Σόιμπλε ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να μας επισκεφθεί σύντομα.
Τα καλά λόγια που αναμένεται να πει από ελληνικού εδάφους ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, αφού μάλιστα (εκτός απροόπτου) θα έχει εγκριθεί από το ελληνικό κοινοβούλιο το πολυνομοσχέδιο που προβλέπει χιλιάδες απολύσεις στο Δημόσιο, σημαίνουν και δεν σημαίνουν κάτι.
Άλλωστε, ο Β. Σόιμπλε είναι αυτός που έβαλε βέτο στην έγκριση δόσης ύψους 8,1 δις ευρώ, όπως επεδίωκε η ελληνική πλευρά και έκοψε το 1,3 δις με αποτέλεσμα η χρηματοδότησή μας να είναι εξασφαλισμένη μέχρι τον Οκτώβριο και όχι μέχρι τις αρχές του 2014, όπως επεδίωκε η ελληνική πλευρά. Ο ίδιος στις δημόσιες δηλώσεις του διέψευσε τις σχετικές πληροφορίες, αλλά δεν έκρυψε τις επιφυλάξεις του για την πορεία εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής, καθιστώντας σαφές ότι κάθε κομμάτι της δόσης θα απελευθερώνεται εφόσον στην πράξη έχουν τηρηθεί τα συμφωνηθέντα, ειδικά σε σχέση με την εφαρμογή του μέτρου της διαθεσιμότητας στο δημόσιο τομέα.
Η επίσκεψη Σόιμπλε στην Αθήνα έρχεται σε μια συγκυρία πολιτικής αστάθειας στην ΕΕ, με την κυβέρνηση Ραχόι να παραπαίει στην Ισπανία μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου των μαύρων ταμείων της ισπανικής κεντροδεξιάς και την πολιτική κρίση στην Πορτογαλία, να εξακολουθεί. Μέσα σε όλα, η Ουγγαρία ζήτησε την πρόωρη αποχώρηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με το κλείσιμο και των γραφείων του στη Βουδαπέστη.
Η Γερμανία έχει δεσμευτεί έναντι του ΔΝΤ, ότι θα συμβάλει στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, αφού διαφορετικά το ΔΝΤ απειλεί με αποχώρηση από το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης. Ωστόσο, η στάση που κράτησε η γερμανική πλευρά στο τελευταίο Eurogroup δεν προοιωνίζεται μεγάλη γενναιοδωρία. Είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο διπλωματικές πηγές, που έχουν γνώση των συζητήσεων που γίνονται στο παρασκήνιο, προβλέπουν, ότι κούρεμα με συμμετοχή του επίσημου θεσμικού τομέα δεν θα γίνει εύκολα και πιθανότερο σενάριο είναι μια αναδιάρθρωση μέσω μείωσης ή και μηδενισμού επιτοκίων μαζί με σοβαρή επιμήκυνση αποπληρωμής των δανείων. Το πώς θα διαμορφωθεί το τελικό «μείγμα», ώστε να πιαστεί ο στόχος για χρέος στο 120% του ΑΕΠ το 2020 δεν συζητείται ακόμη στις λεπτομέρειές του. Πάντως, ο πρόεδρος του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ, που απηχεί τις απόψεις του Βερολίνου, προανήγγειλε, ότι σχετική συζήτηση θα γίνει τον Απρίλιο του 2014 και χαρακτήρισε «απατηλά ελκυστική» τη λύση του «κουρέματος», εννοώντας ότι αυτό θα επιβραδύνει κι άλλο την έξοδο της χώρας στις αγορές.
Οι Financial Times και η Wall Street Journal θεωρούν το «κούρεμα» αναπόφευκτο, το ίδιο και το Spiegel. Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που πέφτουν έξω στις προβλέψεις τους οι επαγγελματίες των εκτιμήσεων, ούτε είναι η πρώτη φορά που ο «αυθόρμητος» κ. Ντάισελμπλουμ λέει πρόωρα, κάτι που επιβεβαιώνεται λίγο αργότερα.
