Τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται από την 1η Ιανουαρίου 2013, να εφαρμόσουν πολύ αυστηρότερα δημοσιονομικά κριτήρια, καθώς τίθενται σε ισχύ οι νέοι κανόνες για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προβλέπει το Δημοσιονομικό Σύμφωνο.
Το Σύμφωνο, το οποίο εισάγει τον «χρυσό κανόνα» και προβλέπει κυρώσεις στην περίπτωση δημοσιονομικού εκτροχιασμού, υπεγράφη στις 2 Μαρτίου στις Βρυξέλλες από 25 κράτη μέλη της ΕΕ -η Βρετανία και η Τσεχική Δημοκρατία αποφάσισαν να μην το υπογράψουν.
Το Δημοσιονομικό Σύμφωνο είναι, ούτως ή άλλως, νομικά δεσμευτικό για τις χώρες που ανήκουν στην Ευρωζώνη. Μόνον οι χώρες που έχουν επικυρώσει το Σύμφωνο θα μπορούν να ζητήσουν κεφάλαια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), το μόνιμο ταμείο διάσωσης της ΕΕ.
Το Σύμφωνο - την υπογραφή του οποίου απαίτησε το Βερολίνο για να συνεχίσει να στηρίζει τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης - προβλέπει την καθιέρωση «χρυσού δημοσιονομικού κανόνα» (balanced budget rule) για τη δημοσιονομική ισορροπία και την επιβολή κυρώσεων εναντίον των χωρών που θα ξεπεράσουν το όριο του 3% του ΑΕΠ στο ετήσιο δημοσιονομικό τους έλλειμμα.
Οι εθνικοί προϋπολογισμοί θα θεωρείται ότι είναι ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί, μόνο εάν το ετήσιο διαρθρωτικό έλλειμμα (το δημοσιονομικό έλλειμμα αν εξαιρεθούν οι επιπτώσεις του οικονομικού κύκλου) δεν ξεπερνά το 0,50% του ΑΕΠ.
Οι χώρες, το δημόσιο χρέος των οποίων υπερβαίνει το όριο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (60% του ΑΕΠ), καλούνται να το μειώνουν κατά 5% ανά έτος. Αντιστρόφως, οι χώρες που τηρούν το όριο μπορούν να έχουν υψηλότερα διαρθρωτικά ελλείμματα, έως και 1% του ΑΕΠ τους.
Οι κανόνες αυτοί είναι επιθυμητό, αλλά όχι υποχρεωτικό, να ενταχθούν στα συντάγματα των ευρωπαϊκών χωρών μέσα σε ένα έτος από την υπογραφή του Συμφώνου.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα επιβλέπει την εφαρμογή της υλοποίησης του «χρυσού κανόνα» σε εθνικό επίπεδο. Οι αποφάσεις του θα είναι δεσμευτικές και μπορεί να περιλαμβάνουν ακόμα και την επιβολή προστίμου, ύψους έως 0,10% του ΑΕΠ.
Πολλές χώρες απέχουν πολύ από αυτούς τους στόχους, όπως η Γαλλία, η οποία θα κληθεί να καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες το 2013 για να φθάσει το όριο του 3%.
