Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Οι καλύτερες λύσεις είναι συνήθως οι καθαρές λύσεις.
Και η πλέον καθαρή λύση που μπορεί να δοθεί, για να καταστεί διαχειρίσιμο το ελληνικό χρέος, είναι να επιβληθεί μεγάλο haircut, της τάξης του 50%, τουλάχιστον, όχι...
μόνο στα ομόλογα των ιδιωτών που συμμετέχουν στο PSI, αλλά στο σύνολο του ελληνικού χρέους.
Είτε αυτό απαιτήσει δύο διαφορετικά haircuts (πρόταση της UBS) σε ιδιώτες και θεσμικούς, είτε ένα ενιαίο και οριζόντιο ποσοστό. Διαφορετικά, τακτικές της λογικής του "κουρεύουμε" κατ' αρχήν τους ιδιώτες με ένα ποσοστό της τάξης του 30% - 35% και βλέπουμε, κινδυνεύουν να αποδειχθούν τόσο αναποτελεσματικές όσο και η αρχική συμφωνία της 21ης Ιουλίου, η οποία εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε μη επαρκής.
Το λόμπινγκ των τραπεζιτών
Γύρω πάντως από το ελληνικό χρέος και το όποιο "κούρεμά" του τελικά αποφασιστεί και για όποιο ποσό, έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο λόμπινγκ Ευρωπαίων τραπεζιτών.
Υπό την καθοδήγηση του επικεφαλής της Deutsche Bank, Γιόζεφ Ακερμαν, και τις "πλάτες" του Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ασκούνται ισχυρές πιέσεις προς τη γερμανική κυβέρνηση (επιστολή προς Σόιμπλε κ.λπ.) κατ' αρχήν, με τη συνδρομή και της γαλλικής πλευράς, προκειμένου να αποφευχθεί το μεγάλο haircut. Προβάλλοντας ως αίτιο τον κίνδυνο ακόμη και κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος από το ντόμινο των συνεπειών του "κουρέματος" αυτού. Και πιέζουν για εφαρμογή του PSI, όπως αρχικώς είχε αποφασισθεί από τη Σύνοδο Κορυφής.
Σε αυτό το λόμπινγκ συμμετέχουν και οι Ελληνες τραπεζίτες, οι οποίοι γνωρίζουν, ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως δυνατότητα κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών, που θα προκληθούν από το haircut, με τις δυνάμεις των μετόχων τους και της αγοράς και τούτο θα έχει ως συνέπεια την υπαγωγή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την απώλεια του ελέγχου των τραπεζών.
Η διελκυστίνδα
Είναι σαφές, ότι η τύχη της Ελλάδας κρίνεται σε μια διελκυστίνδα μεταξύ των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των Ευρωπαίων τραπεζιτών. Και από τον… λογαριασμό του κόστους που θα έχει κάθε σενάριο και το κατά πόσο οποιαδήποτε από τα σενάρια που θα επιλεγούν μπορεί να ερμηνευτεί ως πιστωτικό γεγονός. Και είναι επίσης σαφές, σε όσους μπορούν να βλέπουν πίσω από τις γραμμές, ότι το άγχος των Ευρωπαίων τραπεζιτών να αποφύγουν το μεγάλο haircut, δεν μπορεί να συνδέεται μόνο με τα ελληνικά ομόλογα ως αυτόνομες επενδυτικές μονάδες.
Για τον Ακερμαν και τους άλλους μεγάλους Ευρωπαίους τραπεζίτες, οι συνέπειες από το μεγάλο haircut των ομολόγων, ιδιαίτερα αν αυτό διευρυνθεί και εκτός PSI για το σύνολο του χρέους, μπορεί να είναι αντίστοιχες με εκείνες που προήλθαν από την κατάρρευση της Lehman Brothers. Γιατί πάνω στα ελληνικά ομόλογα, και προφανώς πάνω κυρίως στα ιταλικά και ισπανικά, έχουν δομηθεί προϊόντα και επενδυτικά "καλάθια", έχουν μοχλευτεί επενδύσεις και πιθανώς τα κεφάλαια που παίζονται, να είναι πολλαπλάσια από εκείνα που εκ πρώτης θεωρείται ότι πλήττονται. Με λίγα λόγια, είναι ξεκάθαρο ότι ο Γιόζεφ Ακερμαν φοβάται τα ελληνικά… subprimes.
2 τρισ. λέει η BlackRock
Δεν είναι τυχαίο ότι η BlackRock, μια εταιρεία με καλή γνώση της κατάστασης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος -μην ξεχνάμε ότι έκανε τη διαγνωστική μελέτη στην Ιρλανδία και το ίδιο πράττει στην Ελλάδα- εκτιμά, ότι για την ανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος μπορεί να απαιτηθούν έως και 2 τρισ. ευρώ. Αποψη που είχε εκφράσει και ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, ο κ. Γκάιντνερ, θέτοντας ως κατώτατο όριο αποτελεσματικότητας του EFSF το επιπλέον 1 τρισ. ευρώ με ταυτόχρονη μόχλευση του ήδη υπάρχοντος κεφαλαίου.
Ομως η κόντρα πολιτικών και τραπεζιτών στην Ευρώπη καλά κρατεί, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες "χρεώνουν" στους τραπεζίτες, ότι ήδη τους έχουν συνδράμει μια φορά μετά την κατάρρευση της Lehman και δεν είναι διατεθειμένοι να μετακυλίσουν στις κοινωνίες - καθώς μια αρχικά τραπεζική κρίση εξελίχθηκε σε δημοσιονομική - εκ νέου το κόστος διάσωσης των τραπεζών. Βεβαίως, επί της ουσίας, και οι δύο πλευρές είναι εγκλωβισμένες, καθώς οι συνέπειες, σε όποια εξέλιξη κι αν υπάρξει, θα είναι εξίσου μεγάλες, μια και το σύστημα της οικονομικής ένωσης του ευρώ είναι εξόχως τραπεζοκεντρικό.
Ο ρόλος του Ακερμαν
Πάντως, ο Γιόζεφ Ακερμαν εξελίσσεται για μια ακόμη φορά σε κυρίαρχο παίκτη σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Αλλωστε, η παρουσία της Deutsche Bank είναι πληθωρική σε όλα τα επίπεδα. Από τις τράπεζες και τους στενούς δεσμούς με την Εθνική σήμερα και τη Eurobank παλαιότερα, μέχρι τις χρηματιστηριακές επενδύσεις, τις στενές σχέσεις με επιχειρηματίες, τις πρωτοβουλίες για τις ειδικές επενδυτικές ζώνες και ιδιαίτερα στη Θράκη, την οποία και επισκέπτεται συχνά ο κ. Ακερμαν, και τώρα τις αποκρατικοποιήσεις. Μην ξεχνάτε, ότι ο κ. Ακερμαν είναι εκείνος που "κλείδωσε" κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα και τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό - τον οποίο στη συνέχεια βράβευσε, μια και ακολούθησε τις οδηγίες του - την πορεία για την ένταξη της χώρας στο ΔΝΤ και το μνημόνιο. Και είναι βέβαιο, ότι η επιρροή του στην ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να είναι ισχυρή.
Η κυβέρνηση ετοιμάζεται για "κούρεμα" 30% - 35%
Ισως λοιπόν, να μην είναι τυχαίο, ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2012 φέρονται να έχουν εκτιμηθεί επιτοκιακές "ανάσες" και κόστη εξυπηρέτησης χρέους που αντιστοιχούν στα οφέλη από ένα haircut της τάξης του 30% στο πλαίσιο του PSI.
Και ίσως να μην είναι επίσης τυχαίο το γεγονός, ότι ο πρωθυπουργός σε ανύποπτη στιγμή φέρεται να τάχθηκε, μιλώντας σε ανθρώπους των αγορών, υπέρ της διεύρυνσης του PSI με "κούρεμα" έως 35%.
Να κερδίσουν χρόνο…
Επί της ουσίας πάντως και ενώ αναζητεί τρόπους η Ευρώπη να βάλει και πάλι τη σκόνη κάτω από το χαλί για να κερδίσει χρόνο, πειραματιζόμενη με το ελληνικό χρέος και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και προσομοιώνοντας τις συνέπειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η χειρότερη λύση για την Ελλάδα είναι να βρεθεί στις συμπληγάδες της διπλής αναποτελεσματικότητας.
Από τη μια, δηλαδή, να υποστούν οι ελληνικές τράπεζες τις συνέπειες ενός "κουρέματος" και την υποχρέωση ανακεφαλαιοποίησής τους και από την άλλη να μην έχει βρεθεί δραστική λύση που να καθιστά βιώσιμο το ελληνικό χρέος, αν περιοριστεί το haircut στους ιδιώτες και μάλιστα σε εθελοντικό βαθμό.
Σε αυτό το σκηνικό, η κυβέρνηση παρακολουθεί, χωρίς να μπορεί να επηρεάσει οποιαδήποτε κατάσταση. Προς την κυβέρνηση πάντως οι Ελληνες τραπεζίτες, είτε με δημόσιες παρεμβάσεις τους, είτε με σημειώματα και memo προς τα γραφεία του πρωθυπουργού και του υπ. Οικονομικών, είτε μέσω μελετών και αναλύσεων, ασκούν τη δική τους πίεση, προκειμένου να μη διευρυνθεί το PSI. Τουλάχιστον όχι πάνω από το περίπου 30%.
Θα αναζητήσουν κεφάλαια
Μόνο που εκείνο που κανείς δεν λέει είναι, ότι, ακόμη και στο ύψος του PSI στο 21%, οι ελληνικές τράπεζες είναι αμφίβολο αν θα καταφέρουν να αποφύγουν το Ταμείο, καθώς ταυτόχρονα διεξάγεται και η μελέτη της BlackRock, η οποία αναμένεται να επιβαρύνει με περαιτέρω υποχρεώσεις για σχηματισμό προβλέψεων το τραπεζικό σύστημα.
Και είναι πολύ μεγάλο ερώτημα πόσες τράπεζες θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν από την αγορά κεφάλαια που θα ανέρχονται σε αρκετά δισεκατομμύρια, σε μια περίοδο μάλιστα που συνολικά οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα αναζητήσουν κεφάλαια.
ΠΗΓΗ: axiaplus.gr
