Φωτεινή Λαμπρίδη
Ο κοροναϊός σαρώνει τον κόσμο, χτυπώντας πολύ περισσότερο τους φτωχούς, παρά τους πλούσιους.
Εξαιτίας αυτού, θα ζήσουμε κοινωνικές αναταραχές, ακόμη και επαναστάσεις, υποστηρίζει ο Andreas Kluth, μέλος της διευθυντικής ομάδας του Bloomberg, σε πρόσφατο άρθρο του.
Χαρακτηρίζει παραπλανητικό κλισέ, τη διαπίστωση, ότι απέναντι στον κοροναϊό, είμαστε όλοι ίσοι. «Δεν είμαστε. Ούτε από ιατρική άποψη, ούτε από κοινωνική, οικονομική και ψυχολογική. Συγκεκριμένα, ο Covid-19, επιδεινώνει προϋπάρχουσες συνθήκες ανισότητας. Γι’αυτό θα προκαλέσει επαναστάσεις» γράφει. Ο αρθρογράφος, παρατηρεί, πως είναι σε ύφεση οι εξεγέρσεις ανά τον κόσμο, λόγω καραντίνας, ωστόσο, οι κοινωνικές ανισότητες υπάρχουν ακόμα σε φτωχογειτονιές, σε φυλακές, σε στρατόπεδα προσφύγων και μάλιστα μεγεθυμένες λόγω της πανδημίας, γι’αυτό και δεν θα αργήσει να εκραγεί το καζάνι που βράζει.
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο
Η κοινωνική αναταραχή ήταν ήδη εμφανής σε όλο τον κόσμο, προτού ο κορωναϊός ξεκινήσει το ταξίδι του. Σύμφωνα με μια καταμέτρηση, υπήρξαν περίπου 100 μεγάλες αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες από το 2017, από τις ταραχές των κίτρινων γιλέκων, σε μια πλούσια χώρα όπως η Γαλλία, έως τις διαδηλώσεις εναντίον ισχυρών σε φτωχές χώρες, όπως το Σουδάν και η Βολιβία. Περίπου 20 από αυτές τις εξεγέρσεις είχαν σαν αποτέλεσμα την ανατροπή κυβερνήσεων, ενώ αρκετοί διαμαρτυρόμενοι καταπιέστηκαν από βίαιη καταστολή και πολλοί άλλοι σώπασαν για λίγο μέχρι το επόμενο ξέσπασμα.
Ο Covid-19, περιόρισε τις κινητοποιήσεις, καθώς τόσο οι δημοκρατικές όσο και οι αυταρχικές κυβερνήσεις, αναγκάζουν τους πολίτες τους σε αυτοπεριορισμό, γεγονός που δεν τους επιτρέπει να βγουν στους δρόμους ή να συγκεντρώνονται σε ομάδες.
Όμως πίσω από τις πόρτες της καραντίνας στα νοικοκυριά, στις φυλακές, τις φτωχογειτονιές και τα στρατόπεδα προσφύγων (όπου ο κόσμος ήταν και είναι πεινασμένος, άρρωστος και ανήσυχος ακόμη και πριν από το ξέσπασμα) συσσωρεύονται τραγωδίες και τραύματα. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αυτές οι πιέσεις θα οδηγήσουν σε εκρήξεις.
Ο κοροναϊός λειτούργησε σαν μεγεθυντικός φακός στην ανισότητα, τόσο μεταξύ των χωρών όσο και εντός των χωρών. Στις Η.Π.Α., έγινε μια κίνηση από μερικούς από τους πολύ πλούσιους, να «αυτο-απομονωθούν» στα κτήματά τους στο Hamptons ή στα φανταχτερά γιοτ τους (ένας διάσημος του Χόλιγουντ διέγραψε γρήγορα μια εικόνα στο Instagram του σκάφους του αξίας 590 εκ. δολαρίων μετά από δημόσια κραυγή). Ακόμα και τα απλά τακούνια μπορούν να αισθάνονται αρκετά ασφαλή, όταν εργάζονται από το σπίτι μέσω Zoom και Slack.
Αλλά αμέτρητοι άλλοι Αμερικανοί δεν έχουν αυτήν την επιλογή. Πράγματι, όσο λιγότερα χρήματα βγάζετε, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να μπορείτε να εργαστείτε εξ αποστάσεως, όπως δείχνουν τα διαγράμματα. Όσοι δεν έχουν καταφέρει να αποταμιεύσουν χρήματα, δεν έχουν ασφάλιση υγείας, οι επισφαλείς εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι που δεν μπορούν σήμερα να δραστηριοποιηθούν, να κάνουν τη συναυλία τους ή την όποια εργασία, είναι σε πολύ δύσκολη θέση.
Όπως συμβαίνει στις κρίσεις, έτσι και τώρα, οι φτωχοί κινδυνεύουν περισσότερο. Αν μολυνθούν και φέρουν τον ιό σπίτι στις οικογένειές τους, είναι ήδη πιο πιθανό να νοσήσουν και σχεδόν αδύνατο να καταφέρουν να ξεπεράσουν τους λαβυρίνθους του υγειονομικού συστήματος, για να σωθούν. Και έτσι ο κοροναϊός «τρέχει» πιο γρήγορα σε γειτονιές που είναι περιορισμένες, αγχωτικές και ζοφερές. Πάνω απ 'όλα, σκοτώνει δυσανάλογα περισσότερο τους μαύρους.
Μόνο οι πλούσιοι δουλεύουν από το σπίτι
Ακόμη και σε χώρες χωρίς μακρά ιστορία φυλετικών διακρίσεων, ο ιός προτιμά ορισμένους ταχυδρομικούς κώδικες από άλλους. Αυτό συμβαίνει, επειδή κάθε γειτονιά έχει τη δική της κοινωνιολογική και επιδημιολογική ταυτότητα - από το μέσο εισόδημα και την εκπαίδευση έως το μέγεθος των διαμερισμάτων και την πυκνότητα του πληθυσμού, από τις διατροφικές συνήθειες έως τα πρότυπα οικιακής ζωής και συχνά κακοποίησης. Στη ζώνη του ευρώ, για παράδειγμα, τα νοικοκυριά με υψηλό εισόδημα έχουν κατά μέσο όρο σχεδόν διπλάσιο χώρο διαβίωσης από τους υπόλοιπους.
Οι διαφορές μεταξύ των εθνών είναι ακόμη μεγαλύτερες. Για όσους ζουν σε μια παραγκούπολη στην Ινδία ή τη Νότια Αφρική, δεν υπάρχει «κοινωνική απόσταση», επειδή όλη η οικογένεια κοιμάται σε ένα δωμάτιο. Δεν υπάρχει συζήτηση σχετικά με το αν θα φορέσουν ή όχι μάσκες, επειδή μάσκες δεν υπάρχουν! Δεν συζητούν για το πόσες φορές θα πλύνουν τα χέρια τους, γιατί δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό.
Και έτσι πηγαίνει, όπου εμφανίζεται ο κοροναϊός. Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας προειδοποίησε, ότι θα χαθούν 195 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως και θα μειωθεί δραματικά το εισόδημα 1,25 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Οι περισσότεροι από αυτούς, ήταν ήδη φτωχοί. Καθώς η τραγωδία τους μεγαλώνει, θα αυξάνονται και άλλες μάστιγες, από τον αλκοολισμό και τον εθισμό στα ναρκωτικά έως την ενδοοικογενειακή βία και την παιδική κακοποίηση, αφήνοντας ολόκληρους τους πληθυσμούς τραυματισμένους, ίσως μόνιμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήταν αφελές να σκεφτούμε, ότι, μόλις τελειώσει αυτή η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάποιες μεμονωμένες χώρες και κοινωνικές ομάδες θα μπορούν να συνεχίσουν όπως πριν.
Ο θυμός και η πικρία όμως, θα βρουν νέο έδαφος. Στους εκατομμύρια Βραζιλιάνους που χτυπούν γλάστρες και τηγάνια από τα παράθυρά τους για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της κυβέρνησής τους, ή στους Λιβανέζους κρατούμενους που από τις πρόσφατες ταραχές, είναι υπερπλήρεις οι φυλακές τους.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η οργή θα μπορούσε να γεννήσει νέα λαϊκίστικα, λαϊκά ή ριζοσπαστικά κινήματα, απέναντι σε όποιο καθεστώς θεωρηθεί για αυτές τις ομάδες εχθρός. Η μεγάλη πανδημία του 2020, είναι επομένως ένα τελεσίγραφο, για όσους από εμάς απορρίπτουμε τον λαϊκισμό. Απαιτεί να σκεφτόμαστε πιο σκληρά και πιο τολμηρά, αλλά ακόμα ρεαλιστικά, για τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, συμπεριλαμβανομένης της ανισότητας.
Είναι μια κλήση αφύπνισης, για όλους όσους ελπίζουν, όχι μόνο να επιβιώσουν από τον κοραναϊό, αλλά να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που αξίζει να ζει κανείς.
