Μαρίνα Αλεξανδρή
Αναδιανομή υπέρ των εχόντων, επιβάρυνση των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και των χαμηλοσυνταξιούχων, και γενναία δώρα για «ημετέρους» που βλέπουν παράθυρο διπλο-πληρωμής από το Δημόσιο, περιλαμβάνει το ασφαλιστικό Βρούτση (το νέο ασφαλιστικό σύστημα που διαφημίζεται από την κυβέρνηση ως το όχημα για δήθεν γενναίες και μαζικές αυξήσεις στις συντάξεις).
Στην πραγματικότητα, μια προσεκτική ματιά στα στοιχεία του νόμου, που έως τώρα τουλάχιστον έχουν γίνει γνωστά βάσει του προσχεδίου, αποκαλύπτει ότι το νέο σύστημα περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερις βαριές στρεβλώσεις και ταξικές αδικίες, με αναδιανομή υπέρ των εχόντων.
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί, πως η δαπάνη που προβλέπεται για τις συντάξεις στον προϋπολογισμό, είναι κατά 200 εκ. μικρότερη, από ότι δαπανήθηκε το 2019. Παρά τον επικοινωνιακό ορυμαγδό περί του αντιθέτου, είναι προφανές, ότι συνολικά οι συνταξιούχοι θα λάβουν λιγότερα από ότι το 2019.
H πρώτη στρέβλωση, και υπόγεια μαζική επιβάρυνση, έρχεται με την πλήρη αλλαγή του συστήματος καταβολής των εισφορών κύριας ασφάλισης για 1,4 εκατομμύρια μη μισθωτούς ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Η κατώτατη κλίμακα, στην οποία θα μπορούν να ενταχθούν από τον επόμενο Απρίλιο, επιβάλει εισφορά 220 ευρώ τον μήνα, γεγονός που στην πράξη (και όπως τονίζουν οι εργατολόγοι και αποφεύγει να ομολογήσει ο υπουργός Εργασίας) σημαίνει, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων θα πληρώνει επιπλέον 35 ευρώ τον μήνα σε σχέση με το σημερινό σύστημα. Και τούτο διότι, καθώς το ισχύον σύστημα προβλέπει εισφορές ανάλογα με το εισόδημα, σήμερα το 86% των υπόχρεων πληρώνει εισφορές της τάξης των 185 ευρώ τον μήνα.
Όπως σημειώνουν επίσης στελέχη της αντιπολίτευσης, η αποσύνδεση των εισφορών από το εισόδημα οδηγεί σε βαριά κοινωνική αδικία, αφού ένας επιχειρηματίας με εισόδημα π.χ. 80.000 ευρώ θα καταβάλει την ίδια ασφαλιστική εισφορά (220 ευρώ) με έναν αυτοαπασχολούμενο που έχει ετήσιο εισόδημα 8.000 ευρώ. «Δεν είναι λογικό ένας που βγάζει 70.000 ευρώ να πληρώνει τα ίδια με έναν που βγάζει 7.000. Είναι χωρίς καμία λογική, χωρίς καμία αίσθηση δικαιοσύνης. Τελικά το 90% των ελεύθερων επαγγελματιών πληρώνει περισσότερα σε σχέση με το προηγούμενο σύστημα», τόνισε χαρακτηριστικά σήμερα η πρώην υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου.
Δεύτερο θολό σημείο του νέου ασφαλιστικού αποτελούν οι «γενικευμένες αυξήσεις συντάξεων», που διαφημίζει ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, λόγω του επαναπροσδιορισμού και της μείωσης της προσωπικής διαφοράς. Ειδικοί της ασφαλιστικής αγοράς επισημαίνουν, πως η συντριπτική πλειοψηφία των εν λόγω αυξήσεων θα είναι λογιστικές και δεν θα τις δουν ποτέ στην τσέπη τους οι συνταξιούχοι. Κατά τους ίδιους, οι μόνοι που πράγματι θα δουν κάποια αύξηση θα είναι όσοι έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά τις 13.5.2016.
Το στοιχείο, που επίσης διαφημίζει ο κ. Βρούτσης, είναι, ότι αυξάνονται σημαντικά οι συντάξεις, για όσους βγαίνουν στην σύνταξη μετά από 40 χρόνια ασφάλισης, καθώς το ποσοστό αναπλήρωσης θα πάει κοντά στο 50%. Και πάλι, όμως, στην πράξη, το μέτρο αφορά ελάχιστους, αφού όπως λένε οι εργατολόγοι, για να πάρει κάποιος, με τον νέο νόμο, σύνταξη κοντά στα 1.500 ευρώ θα πρέπει να ασφαλίζεται πλήρως και συνεχώς για 40 έτη με μηνιαίες αποδοχές που ξεπερνούν τα 2.000 ευρώ. Το πόσο ρεαλιστικό είναι αυτό σε μια αγορά εργασίας που κυριαρχεί το part time των 300 και 400 ευρώ μηνιαίως, μάλλον απαντάται εύκολα.
Η τρίτη «μαύρη τρύπα» του νέου ασφαλιστικού εντοπίζεται στην ηχηρή αυτοδιάψευση των δεσμεύσεων για την διατήρηση της 13ης σύνταξης. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, θεωρητικά, αντικαθιστά την 13η σύνταξη με έναν «μόνιμο μηχανισμό στήριξης των συνταξιούχων», ο οποίος θα χρηματοδοτείται με ένα ετήσιο κονδύλι περίπου 1 δις ευρώ. Μέσω αυτού του μηχανισμού υποτίθεται, πως θα καταβάλλεται κάθε Δεκέμβριο ένα ποσό στους συνταξιούχους, αρχής γενομένης από το 2020. Ωστόσο, στην πραγματικότητα η 13η σύνταξη καταργείται, αφού από το ίδιο κονδύλι προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν και οι αναδρομικές αυξήσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Άρα το ποσό που θα απομείνει για να διανεμηθεί στους συνταξιούχους μάλλον σε ψιχία παραπέμπει, στην καλύτερη των περιπτώσεων, παρά σε 13η σύνταξη.
Το τέταρτο «φάουλ» του νέου ασφαλιστικού εμπίπτει μάλλον στην κατηγορία των σκανδαλωδών ρυθμίσεων: Πρόκειται για την διάταξη που θα δίνει στο εξής την δυνατότητα σε συνταξιούχους, να αναλαμβάνουν θέσεις μετακλητών σε Οργανισμούς και φορείς του Δημοσίου, εισπράττοντας παράλληλα και το 70% της σύνταξής τους. Εδώ, είναι ηλίου φαεινότερο, ότι ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για διπλο-πληρωμή «ημετέρων» από το ελληνικό Δημόσιο.