Πολλά θα μπορούσαν να γραφούν επιχειρώντας μια ανασκόπηση της θυελλώδους χρονιάς του...
2015. Μια ενδεικτική συνοπτική περιγραφή των κυριοτέρων πολιτικών εξελίξεων του 2015 προσφέρει η αλλαγή του τίτλου του ντοκιμαντέρ του Πολ Μέισον και της Θεόπης Σκαρλάτου από τον αρχικό «And Dreams Shall Take Revenge» (Και τα Όνειρα θα Πάρουν Εκδίκηση) στον τελικό «This is a Coup» (Αυτό Είναι Ένα Πραξικόπημα).
Μερικές εικόνες του 2015 θα μείνουν ανεξίτηλες. Η απελπισία των ανθρώπων που ψάχνανε στους κάδους των σκουπιδιών και μάζευαν τα πεταμένα ζαρζαβατικά στις λαϊκές, η συγκίνηση που εξέφραζαν τα πρόσωπα μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου και μετά το «Όχι» του δημοψηφίσματος του Ιουλίου, η απογοήτευση που εξέφραζαν τα ίδια πρόσωπα μετά την άνευ όρων παράδοση της 13ης Ιουλίου, τα ειρωνικά χαμόγελα στα πρόσωπα του Σόιμπλε και του Νταισελμπλούμ, οι σπαρακτικές εικόνες των προσφύγων που κατέφθαναν καθημερινά στα ελληνικά νησιά, οι σαδιστικές εξαγγελίες Ευρωπαίων ηγετών ότι η δημοσιονομική σύνεση είναι οδυνηρή αλλά αναπόφευκτη, και οι άνευ ουσίας εγωκεντρικές κορώνες πολλών Ελλήνων πολιτικών, δεν θα διαγραφούν εύκολα από τη συλλογική μνήμη.
Στις αρχές του χρόνου υπήρχε ακόμη η ψευδαίσθηση, ότι η ηγεσία της Ευρώπης είχε κάποια στοιχεία ανθρωπισμού και ορθολογισμού. Το Φεβρουάριο έγραφα στον Guardian, ότι η Ελλάδα χρειαζόταν μια ανάπαυλα για να μπορέσει να ορθοποδήσει (1), πιστεύοντας λανθασμένα, όπως πολλοί άλλοι, ότι η ηγεσία της ΕΕ διατηρούσε τουλάχιστον κάποια ίχνη των πολιτισμικών και ανθρωπιστικών αρχών που διακηρύσσουν οι ιδρυτικές συμφωνίες.
Την άνοιξη υπήρχε ακόμη η ψευδαίσθηση, ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα ενδιαφέρονταν, αν όχι για τίποτε άλλο, τουλάχιστον για το συμφέρον των πολιτών τους. Όταν ο Γιάνης Βαρουφάκης επιχειρηματολογούσε, ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους συνέφερε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και την ίδια την Ευρώπη, πολλοί ήλπιζαν, ότι οι οικονομολόγοι του ΕΚΤ, ΔΝΤ και άλλων οργανισμών θα αναθεωρούσαν τα οικονομικά μοντέλα τους, μήπως τυχόν και καταφέρουν να αντικατοπτρίσουν τα πραγματικά δεδομένα, και όχι την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας. Διότι σε κάθε επιστήμη που χρησιμοποιεί μαθηματικά μοντέλα, ισχύει ακριβώς το αντίθετο: εάν μια θεωρία δεν μπορεί να αντικατοπτρίσει την πραγματικότητα, τότε απορρίπτεται και αναζητείται ένα νέο μοντέλο, μια νέα θεωρία. Αλλά η οικονομολογία, έχουν επισημάνει πολλοί σχολιαστές (2, 3), απέχει πολύ από τον ορισμό της επιστήμης.
Το καλοκαίρι υπήρχε ακόμη η ελπίδα, ότι το επαυξημένο ενδιαφέρον για τις πολιτικές εξελίξεις θα οδηγούσε σε σημαντική εντατικοποίηση των κοινωνικών κινημάτων. Αντί για αυτό, παρατηρήθηκε ένα κοινωνικό «μούδιασμα», και ο χρόνος έληξε με τους Έλληνες να αποτελούν τον πιο απογοητευμένο λαό της Ευρώπης.
Παρά τις αρνητικές εξελίξεις, οι θετικές εμπειρίες του χρόνου που πέρασε ήταν πολλές. Η αλληλεγγύη προς τα θύματα της κρίσης και τους πρόσφυγες εκφράστηκε με αξιοθαύμαστο τρόπο, από τα κοινωνικά ιατρεία, φαρμακεία και μαγειρεία στις πόλεις, μέχρι τους εθελοντές στα νησιά, όπως στη Λέσβο όπου έδωσαν μερικά από τα καλλίτερα παραδείγματα ανθρωπιάς.
Χιλιάδες Ευρωπαίοι βγήκαν επανειλημμένα στους δρόμους να υποστηρίξουν τον ελληνικό λαό. Πολλοί Έλληνες και Ελληνίδες κατάλαβαν, ποιοι είναι οι πραγματικοί τους φίλοι και σύμμαχοι στην Ευρώπη και αλλού. Οι ελληνικές εξελίξεις ξεσκέπασαν το προσωπείο της ΕΕ και έδωσαν ώθηση σε ένα κύμα αλλαγής ανά την ήπειρο. Είναι επίσης θετικό, ότι 30% των Ελλήνων αντιλήφθηκαν την παγίδα της νομισματικής ένωσης και φαίνεται να κατάλαβαν, ότι οι προοπτικές σήμερα είναι χειρότερες, από αυτές που θα είχαν ακολουθήσει μια σύγκρουση με τους δανειστές.
Όπως φεύγει το 2015, ίσως το κυριότερο, που πρέπει να κρατήσουμε, είναι, ότι κάθε ελπίδα που δεν δημιουργείται και δεν κρατιέται ζωντανή από εμάς τους ίδιους θα είναι πρόσκαιρη. Ας μην περιμένουμε σωτήρες, από μηχανής θεούς και καλοσυνάτους «εταίρους» το 2016 και στο εξής, ας διεκδικήσουμε συλλογικά. Και ας παραμερίσουμε τον ναρκισσισμό της ιδεολογικής ορθότητας, γιατί όποιος ισχυρίζεται, ότι κατέχει την πλήρη αλήθεια, λανθάνει εξ ορισμού.
(1) http://www.theguardian.com/world/2015/feb/13/greek-people-deserve-a-brea...
(2) http://www.bloombergview.com/articles/2015-09-01/economics-has-a-math-pr...
(3) http://www.theguardian.com/commentisfree/2015/oct/11/nobel-prize-economi...
ΠΗΓΗ: tvxs.gr
