17 Ιουν 2014

Ανατροπή από το ΣτΕ: Πράσινο φως για κατασχέσεις από λογαριασμούς χωρίς ενημέρωση των οφειλετών


Ανατροπές στο υπάρχον καθεστώς που αφορά τη δυνατότητα του δημοσίου να κάνει κατάσχεση σε μισθούς και συντάξεις οφειλετών του Δημοσίου φέρνει η επταμελής σύνθεση του έκτου τμήματος του ΣτΕ.


Ενώ εν ομολογία του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου, μέχρι πριν από τρεις μήνες, έκρινε ότι δεν μπορεί το δημόσιο να προβαίνει σε κατασχέσεις λόγω οφειλών σε συντάξεις και μισθούς χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του οφειλέτη ώστε αυτός να μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια είτε να ρυθμίσει το χρέος του μια νέα απόφαση αλλάζει τα δεδομένα.

Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο σε αντίθεση με ότι έχει πει τρεις μήνες νωρίτερα έκρινε ότι η μη κοινοποίηση στον οφειλέτη της κατάσχεσης οφείλεται στον προφανή λόγο ότι αν αυτός πληροφορηθεί τη λήψη του μέτρου θα σπεύσει να εισπράξει τα χρήματα και να αδειάσει τους λογαριασμούς του.

Μάλιστα η επίμαχη Απόφαση αναφέρει ότι ο οφειλέτης γνωρίζει πότε το βεβαιωμένο χρέος του καθίσταται ληξιπρόθεσμο και πως από την επόμενη ημέρα είναι δυνατή η λήψη σε βάρος του αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη του χρέους, συνεπώς, δεν παραβιάζονται συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών.

Το σκεπτικό της απόφασης

Αναλυτικότερα, το ΣΤ΄ Τμήμα του ΣτΕ, με τη νεότερη απόφαση του, αναφέρει ότι με τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, κ.λπ., «οργανώνεται συνεκτικό σύστημα εισπράξεως δημοσίων εσόδων, με σκοπό το μεν να καθίσταται δυνατή και να μη ματαιώνεται η, συνταγματικώς άλλωστε επιβαλλομένη (άρθρο 4 παράγραφος 5 του Συντάγματος), είσπραξη των χρεών προς το Δημόσιο, με παράλληλη, όμως, έγκαιρη ενημέρωση του οφειλέτη του Δημοσίου, ο οποίος δύναται να ασκεί επικαίρως τα ένδικα βοηθήματα και μέσα που του παρέχει ο νόμος».

Ο οφειλέτης, συνεχίζει η υπ΄ αριθμ. 2082/2014 απόφαση, μπορεί να προσφύγει δικαστικώς, με τη διεξαγωγή διαγνωστικής δίκης, ενώ παράλληλα έχει πληροφορηθεί το χρέος του, αναφέρουν οι δικαστές και σημειώνει η δικαστική απόφαση: «Ο οφειλέτης γνωρίζει ευθέως πότε το βεβαιωμένο χρέος του καθίσταται ληξιπρόθεσμο» και ότι «από την επόμενη της ημέρας κατά την οποία το χρέος κατέστη ληξιπρόθεσμο, είναι δυνατή η λήψη σε βάρος του αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη του χρέους».

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν είναι συνεπής συντάσσεται το κατασχετήριο το οποίο δεν κοινοποιείται στον οφειλέτη, παρά μόνο στην τράπεζα, σύμφωνα με τον ΚΕΔΕ.

Δεν παραλείπει η απόφαση να υπογραμμίσει ότι «η μη κοινοποίηση στον οφειλέτη οφείλεται στον προφανή λόγο ότι, αν αυτός επληροφορείτο την επικειμένη λήψη του μέτρου, θα έσπευδε να εισπράξει από τον τρίτο (σ.σ.: τράπεζα) τα οφειλόμενα σ' αυτόν χρήματα ή απαιτήσεις ή θα ανελάμβανε τα εις χείρας τρίτου κινητά του, με συνέπεια, βεβαίως, να καθίσταται αδύνατη η εξ αυτών ικανοποίηση της αξιώσεως του Δημοσίου».

Κατόπιν αυτών, η επίμαχη απόφαση αναφέρει: «Η μη πρόβλεψη στο νόμο και πρόσθετης υποχρεώσεως για μία τρίτη, ενδιάμεση, κοινοποίηση προς τον οφειλέτη πριν από την ενεργοποίηση του δικαιώματος του Δημοσίου να λάβει εις βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτελέσεως, δεν παραβιάζει συνταγματικές διατάξεις ούτε, ειδικότερον, την διάταξη του άρθρου 20 παρ. 2 του Συντάγματος, αφού καθιδρύεται, πάντως, στο νόμο πλήρες και αποτελεσματικό σύστημα έννομης προστασίας του οφειλέτη του Δημοσίου».

Το ΣτΕ απασχόλησε περίπτωση διευθύνοντα συμβούλου Ανώνυμης Εταιρείας, η οποία σήμερα δεν υφίσταται (έχει λυθεί). Σε βάρος του διευθύνοντα συμβούλου συντάχθηκε έκθεση αναγκαστικής κατασχέσεως από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. Φ.Α.Β.Ε. Αθηνών. Η κατάσχεση αφορούσε απαιτήσεις του ΙΚΑ για οφειλές της πρώην Α.Ε. ύψους 565.392,73 ευρώ. Η κατάσχεση έγινε επί της σύνταξης τού τέως διευθύνοντα συμβούλου μέχρι την εξόφληση του όλου ποσού.

Την κατάσχεση από τον τραπεζικό λογαριασμό συντάξεως του, ο διευθύνων σύμβουλος έμαθε τυχαία, μετά από εννέα μήνες, όταν πήγε να κάνει ανάληψη χρημάτων.