Ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών δεν προσφέρεται για πολιτικές κοκορομαχίες. Από τα αποτελέσματα δεν μπορούν να εξαχθούν σαφή πολιτικά συμπεράσματα. Κάποιοι κέρδισαν, κάποιοι έχασαν. Ουδείς όμως θριάμβευσε. Οι πολιτικοί συσχετισμοί είναι ακόμη υπό διαμόρφωση...
Από μόνο του το αποτέλεσμα των περιφερειακών εκλογών, εκεί δηλαδή που η ψήφος έχει και έντονα πολιτικά χαρακτηριστικά, σε καμία περίπτωση πάντως δεν συνιστά λόγο πρόωρης προσφυγής σε κάλπη.
Αν δεν υπήρχε το αποτέλεσμα της Αττικής και του δήμου Αθηναίων ο ΣΥΡΙΖΑ, βασίμως κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι ηττήθηκε. Το ίδιο ισχύει και για τη Νέα Δημοκρατία. Αν δεν υπήρχαν τα αποτελέσματα των υπολοίπων 12 περιφερειών, βασίμως πάλι, κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι υπέστη ήττα. Ας βάλουν λοιπόν όλοι τα θηκάρια μέσα και ας συνεχίσουν, χαμηλώνοντας τους τόνους, τη δουλειά την οποίαν τους ανέθεσε ο λαός στις εκλογές του 2012. Η μεν Ν.Δ. να κυβερνά (μαζί με το ΠΑΣΟΚ), ο δε ΣΥΡΙΖΑ να ασκεί τα καθήκοντα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν ξέρω τι θα γίνει στις ευρωεκλογές, όμως ακόμη κι αν επιβεβαιωθούν τα προγνωστικά που θέλουν τον ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται ίσως και με ποσοστό μεγαλύτερο των 3-4 μονάδων, τα δύο κόμματα της συγκυβέρνησης κάλλιστα μπορούν να συμψηφίσουν το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης με αυτό των αυτοδιοικητικών εκλογών, και ιδιαίτερα στις περιφέρειες, και να πουν «λάβαμε το μήνυμα, κάνουμε διορθωτικές κινήσεις και αλλαγές και συνεχίζουμε». Εκτός και αν η πολιτική συμπεριφορά των ψηφοφόρων την ερχόμενη Κυριακή είναι ριζικά διαφορετική από αυτή που ανιχνεύτηκε χθες στις περιφερειακές εκλογές. Αυτό όμως μέλλει να αποδειχθεί. Και θα το μάθουμε το βράδυ της 25ης Μαΐου και πάντως όχι από τους δημοσκόπους που για μια εισέτι φορά αποδείχτηκε ότι περισσότερο έκαναν πολιτική και λιγότερο μετρήσεις.
Ευθύς αμέσως σπεύδω να αιτιολογήσω αυτή μου την άποψη. Ας ξεκινήσουμε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η Κουμουνδούρου εάν δεν είχε το αποτέλεσμα της Δούρου και του Σακελλαρίδη δεν θα μπορούσε να είναι ευχαριστημένη με τα αποτελέσματα που σημείωσαν οι υποψήφιοί της στις άλλες περιφέρειες της χώρας. Εισέρχεται στο δεύτερο γύρο σε πέντε μόνον περιφέρειες (Αττική, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Ιόνια Νησιά και Ήπειρο) από εκεί που ήλπιζε να είναι ίσως και σε 10, κι από αυτές ελπίζει να διεκδικήσει, χωρίς όμως και να είναι σίγουρο πως θα τα καταφέρει, μόνον δύο: την Αττική και τα Ιόνια. Το καλύτερο δηλαδή που μπορεί να επιτύχει είναι να κερδίσει δύο περιφέρειες, ενώ είναι πιθανό τελικά να βρεθεί είτε με έναν είτε και χωρίς κανέναν περιφερειάρχη. Σίγουρα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία όταν μάλιστα τα ποσοστά στις τρεις από τις πέντε περιφέρειες που μπαίνει στο δεύτερο γύρο υπολείπονται κατά πολύ των δεξιών υποψηφίων. Για παράδειγμα στην Πελοπόννησο ο Βουδούρης έλαβε ποσοστό 16% έναντι 42% του Τατούλη, στην Στερεά Ελλάδα ο Αποστόλου 19% έναντι 42% του Μπακογιάννη, ενώ στην Ήπειρο (μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές) η Γεροβασίλη λάμβανε 25% έναντι 49% του Καχριμάνη, όπερ σημαίνει ότι μέχρι να ολοκληρωθεί η καταμέτρηση μπορεί ο Καχριμάνης να εκλεγεί και από τον πρώτο γύρο. Επιπροσθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ έμεινε εκτός δεύτερου γύρου στην Κρήτη, τη Δυτική Ελλάδα, το Βόρειο και το Νότιο Αιγαίο καθώς και τη Θεσσαλία, σε πέντε δηλαδή περιφέρειες που θεωρούσε σίγουρο ότι ο υποψήφιος του θα είναι στο δεύτερο γύρο. Γενικά ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε τις λανθασμένες επιλογές και την λογική της μετωπικής κομματικής αντιπαράθεσης που υιοθέτησε για τις περιφέρειες. Τις αρνητικές γι' αυτόν εντυπώσεις τις ισοφαρίζει με την πρωτιά της Δούρου στην Αττική και την είσοδο του Σακελλαρίδη στο δεύτερο γύρο. Αυτό κυρίως συμβαίνει όχι λόγω των ποσοστών που έλαβε, αλλά επειδή δεν πήγε καλά η Ν.Δ. και επειδή έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις για τη σειρά που θα είχαν η Δούρου (την έφερναν στη δεύτερη θέση) και ο Σακελλαρίδης (τον έφερναν τρίτο).
Η Ν.Δ. είναι στο δεύτερο γύρο σε 12 από τις 13 περιφέρειες. Από μόνο του αυτό συνιστά επιτυχία. Βέβαια, το πόσες τελικά περιφέρειες θα κερδίσει είναι άγνωστο. Σίγουρα θα κερδίσει την Ήπειρο (αν δεν την έχει κερδίσει από τον πρώτο γύρο), τη Θεσσαλία, τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και εκτός απροόπτου και τη Δυτική Μακεδονία. Από δω και ύστερα αρχίζουν τα δύσκολα επειδή στο δεύτερο γύρο θα αναμετρηθεί με υποψηφίους του ΠΑΣΟΚ που είναι ήδη περιφερειάρχες. Στην Κρήτη είναι ο Αρναουτάκης που έχει την πρώτη τύχη, το ίδιο και ο Κατσιφάρας στη Δυτική Ελλάδα, ο Μαχαιρίδης στο Νότιο Αιγαίο και ο Γιακαλής στο Βόρειο Αιγαίο. Στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, παρότι ο υποψήφιος της Ν.Δ. Παυλίδης προηγείται με περίπου επτά μονάδες ο νυν περιφερειάρχης του ΠΑΣΟΚ Γιαννακίδης μπορεί να ελπίζει ότι θα κόψει αυτός πρώτος το νήμα. Η μάχη στα Ιόνια θα είναι αμφίρροπη μεταξύ του νυν περιφερειάρχη Σπύρου και του υποψηφίου του ΣΥΡΙΖΑ Γαλιατσάτου. Στην Κεντρική Μακεδονία η μάχη είναι μεταξύ δύο δεξιών υποψηφίων. Πάντως ο «αντάρτης» Τζιτζικώστας αναμένεται να επικρατήσει άνετα στο δεύτερο γύρο του «επίσημου» Ιωαννίδη. Στη χειρότερη περίπτωση η Ν.Δ. μπορεί να εκλέξει έξι περιφερειάρχες και στην καλύτερη οκτώ. Η Ν.Δ. χάνει τις εντυπώσεις επειδή μένει εκτός δεύτερου γύρου στη μεγαλύτερη περιφέρεια της χώρας, την Αττική, αλλά και επειδή, για πρώτη φορά στη Μεταπολίτευση, μένει εκτός δεύτερου γύρου στην Αθήνα (φυσικά γι' αυτό θα ρίξει όλο το ανάθεμα στον Νικήτα Κακλαμάνη), ενώ είναι πολύ πιθανό, αν χάσει ο Μιχαλολιάκος από τον Μώραλη στον Πειραιά, να μείνει και για πρώτη φορά χωρίς να έχει δήμαρχο στους τρεις μεγαλύτερους δήμους της χώρας.
Και ερχόμαστε τώρα στο ΠΑΣΟΚ. Ο Βενιζέλος το πιθανότερο είναι να χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα των περιφερειακών εκλογών για να ξεχάσει την απειλή περί αποχώρησης από την κυβέρνηση αν δεν πάει καλά η «ελιά». Λογικά θα συμψηφίσει ένα πιθανό δυσμενές αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές με τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών συν τις επιδόσεις των Μπουτάρη - Καμίνη - Σγουρού και στις 26 Μαΐου, εκτός φυσικά δραματικού απροόπτου, θα ανακοινώσει ότι η συγκυβέρνηση συνεχίζει κανονικά. Το κακό με τη Χαριλάου Τρικούπη είναι ότι το μοναδικό «πείραμα» υποψηφίου της «ελιάς», η Νιόβη Παυλίδου, πήγε πολύ άσχημα (έλαβε μόλις 6% στην Κεντρική Μακεδονία) σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς, προερχόμενους από το ΠΑΣΟΚ, υποψηφίους (Αρναουτάκης, Μαχαιρίδης, Κατσιφάρας και δευτερευόντως Γιακαλής που έχει από καιρό διαχωρίσει τη θέση του) που τα πήγαν πάρα πολύ καλά. Τη Χαριλάου Τρικούπη θα πρέπει επίσης να την προβληματίσει το γεγονός ότι ενώ απέτυχε η κομματική υποψηφιότητα -στην οποίαν πολύ ήλπιζε- της Γκερέκου στα Ιόνια Νησιά, τρία στελέχη του λεγόμενου «κοινωνικού ΠΑΣΟΚ» που συνεργάστηκαν με τη ΔΗΜΑΡ (Σώκος, Δέδες και Μπόλαρης) έλαβαν διψήφια ποσοστά. Επίσης απέδωσε και η συνεργασία με τη ΔΗΜΑΡ στη Λάρισα καθώς ο κοινός του υποψήφιος Τσιλιμίγκας κατάφερε να περάσει στο δεύτερο γύρο αφήνοντας εκτός την υποψηφία του ΣΥΡΙΖΑ Ηρώ Διώτη. Εδώ βέβαια να σημειώσουμε ότι η επιτυχία της Λάρισας πιστώνεται πρωτίστως στον ίδιο τον Τσιλιμίγκα, η δημοφιλία του οποίου, λόγω και της ιατρικής του ιδιότητας, είναι μεγάλη. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να εκλέξει, στη χειρότερη περίπτωση τρεις και στην καλύτερη ακόμη και έξι περιφερειάρχες.
Στη ΔΗΜΑΡ φαίνεται ότι ταιριάζουν οι συνεργασίες και ιδιαίτερα με το λεγόμενο κοινωνικό ΠΑΣΟΚ. Τα αποτελέσματα στις περιφέρειες με τους Σώκο (13%) στην Αιτωλοακαρναία, Δέδε (15,24% έναντι 15,79% του Βουδούρη για τη δεύτερη θέση μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές) στην Πελοπόννησο και Μπόλαρη (9%) στην Κεντρική Μακεδονία το αποδεικνύουν, όπως και με τους Μπέγκα (33%) στα Γιάννενα, Σκοτινιώτη (16%) στο Βόλο και Δημαρά (11%) στην Πάτρα και φυσικά με τους Μπουτάρη και Καμίνη σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Αντίθετα, το μικρό ποσοστό της καθαρής κομματικής υποψηφιότητας της Γιαννακάκη στην Αττική θα πρέπει να έχει απογοητεύσει και να προβληματίσει την Αγίου Κωνσταντίνου.
Και ερχόμαστε τώρα στον πραγματικό νικητή των περιφερειακών εκλογών. Αυτός δεν είναι, όπως λέγονταν χθες στις τηλεοράσεις, η Χρυσή Αυγή αλλά το ΚΚΕ. Ο Περισσός έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει αφού κατέβασε καθαρά κομματικούς υποψηφίους και το πανελλαδικό ποσοστό που απέσπασε είναι 9,1%, διπλάσιο δηλαδή ποσοστό από αυτό που έλαβε τον Ιούνιο του 2012. Αντίθετα η Χρυσή Αυγή, που επίσης είχε καθαρά κομματικούς υποψηφίους, πανελλαδικά έλαβε 7,1%, ίδιο σχεδόν ποσοστό με αυτό που έλαβε στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2012. Η Χ.Α. κέρδισε τις εντυπώσεις λόγω του ποσοστού (16%) που έλαβε ο Κασιδιάρης στην Αθήνα. Μόνον γι' αυτό. Και δευτερευόντως για το ποσοστό (11,1%)του Παναγιώταρου στην Αττική. Το ποσοστό Παναγιώταρου είναι σχεδόν ίδιο με το ποσοστό (10,6%) του Παφίλη. Στις άλλες περιφέρειες το ΚΚΕ κατέγραψε, συνολικά, καλύτερες επιδόσεις από τη Χρυσή Αυγή. Μάλιστα η αναλογία των κομματικών ποσοστών του ΚΚΕ σε σχέση με αυτά του ΣΥΡΙΖΑ είναι 1/2 έναντι 1/6 που είχαμε στις εκλογές του Ιουνίου 2012. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει τίποτε για το μέλλον, αλλά σε κάθε περίπτωση υπογραμμίζει την ιδιαιτερότητα των αυτοδιοικητικών εκλογών, ό,τι δηλαδή είναι αυτοδιοικητικές εκλογές και είναι λάθος να τις εκλαμβάνουμε ως πολιτικές. Αν είναι έτσι, τότε, επαναλαμβάνω, το ΚΚΕ είναι αυτό που είχε τη μεγαλύτερη άνοδο από όλους και τα φώτα της δημοσιότητας κακώς πέφτουν στη Χρυσή Αυγή. Και κακώς το υπερτονίζουν πολιτικοί και δημοσιολογούντες. Το πανελλαδικό ποσοστό της Χ.Α. είναι ίδιο με αυτό του 2012, απλώς οι "φίρμες" της (Κασιδιάρης, Παναγιώταρος) πήγαν περισσότερο καλά. Όπως καλά πήγαν και άλλες «φίρμες», όπως ο Ψινάκης στον Μαραθώνα και ο Μπέος στο Βόλο. Η περίπτωση Μώραλη και Μαρινάκη είναι διαφορετική που δεν είναι του παρόντος σημειώματος και η οποία πρέπει να μελετηθεί σοβαρά για τα νέα δεδομένα που εισάγει στο δημόσιο βίο και την πολιτική.
Το τελευταίο, για σήμερα, και ιδιαίτερα σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι τα χθεσινά αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν δύο Ελλάδες. Του Κέντρου και της Περιφέρειας. Στην πρωτεύουσα, οι επιπτώσεις του μνημονίου και των πολιτικών που το συνοδεύουν είναι μεγάλες και σε βάρος των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Στην επαρχία οι ανοχές είναι μεγαλύτερες. Φυσικά, κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι οι εκλογές ήταν αυτοδιοικητικές και οι δεσμοί που υπάρχουν στην περιφέρεια μεταξύ των υποψηφίων και των ψηφοφόρων είναι ισχυρότεροι από τις απρόσωπες σχέσεις που κυριαρχούν στο Λεκανοπέδιο. Σωστό είναι αυτό, όμως ο αστικός πληθυσμός βιώνει χειρότερα τις καταστάσεις από το αγροτικό ή τον έχοντα τουρισμό πληθυσμό. Κι αυτό πρέπει να το μελετήσουν τα κόμματα και ανάλογα να προσαρμόσουν τις πολιτικές και τη ρητορεία τους.
Επίσης το χθεσινό αποτέλεσμα δεν προδικάζει και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Σε σημαντικό όμως βαθμό το προδιαγράφει. Τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ, σε σχέση με τις περιφερειακές εκλογές, θα είναι λογικά ανεβασμένα. Της Ν.Δ., επίσης λογικά, θα είναι μικρότερα από αυτά που κατέγραψε χθες στις περιφέρειες. Ποιά θα είναι η μεταξύ τους διαφορά είναι δύσκολο κάποιος να το πει καθώς τις μέρες που απομένουν θα υψωθούν πολύ οι τόνοι της αντιπαράθεσης και της πόλωσης. Λογικά επίσης τα ποσοστά της «ελιάς» θα είναι μικρότερα από αυτά που κατέγραψαν οι Καμίνης, Μπουτάρης, Αρναουτάκης, Κατσιφάρας κ.α. και της ΔΗΜΑΡ μεγαλύτερα από αυτά που κατέγραψαν οι «καθαρές» καταγραφές της (π.χ. Γιαννακάκη). ΚΚΕ και Χ.Α. πιθανότατα θα παλέψουν για την τρίτη θέση, ενώ, στις ευρωεκλογές, θα υπάρχει και ο νέος παίχτης, το «Ποτάμι», που δεν ξέρουμε τι ποσοστό θα συγκεντρώσει, αν και οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν να έχει χάσει την αρχική δυναμική του...
